Του Κώστα Ράπτη, Αναδημοσίευση από το capital.gr

H ανάδυση της μετά τον Ερντογάν εποχής στην γείτονα Τουρκία μόλις ξεκίνησε – και την υπερεικοσαετή κυριαρχία του πολιτικού Ισλάμ ήρθε να ανατρέψει… το πολιτικό Ισλάμ.

Φυσικά από τις δημοτικές εκλογές δεν επρόκειτο να κριθεί η παραμονή του Ταγίπ Ερντογάν στην εξουσία: η θητεία του διαρκεί ακόμη τέσσερα χρόνια και δεν υπάρχει θεσμικός τρόπος ούτε και πολιτική δύναμη που μπορεί να το ανατρέψει αυτό. Πράγμα που όμως δεν εξηγεί το γιατί ο ισχυρός άνδρας της Άγκυρας, ο οποίος ζει και αναπνέει κατεξοχήν όταν βρίσκεται σε προεκλογική καμπάνια, έδωσε με τόση ένταση τη μάχη για την ανακατάληψη από πλευράς του κυβερνώντος κόμματος των μεγάλων αστικών κέντρων που είχαν χαθεί στις δημοτικές εκλογές του 2019 – κατεξοχήν δε της Κωνσταντινούπολης, της πραγματικής πρωτεύουσας της χώρας, από την οποία είχε ο ίδιος ξεκινήσει την πορεία του προς την κορυφή ως ο πρώτος ισλαμιστής δήμαρχός της το 1994.

Ήταν θέμα «παρακαταθήκης» για τον Ερντογάν να βγει νικητής από την προβλεπόμενη ως τελευταία εκλογική μάχη της πολιτικής του διαδρομής. Και ίσως, κατά τους δυτικούς σχολιαστές, να ήταν και ένα ενθαρρυντικό σήμα για να προχωρήσει σε μιαν αναθεώρηση του συνταγματικού περιορισμού των δύο προεδρικών θητειών.

Όμως με βάση τα έως τώρα αποτελέσματα, ο Ερντογάν μόνο νικητής δε βγήκε. Οι υποψήφιοί του όχι μόνο δεν εκπόρθησαν την παραδοσιακά αντιπολιτευόμενη Σμύρνη (μολονότι εκεί οι κεμαλιστές σημείωσαν πτώση του ποσοστού τους), όχι μόνο δεν ανέκτησαν την Άγκυρα, όπου ο νυν δήμαρχος Μανσούρ Γιαβάς επανεξελέγη άνετα, όπως αναμενόταν, αλλά και εμφανίζονται να χάνουν με μικρή διαφορά ακόμη και την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, την «ευσεβή» Προύσα.

Όσο για την Κωνσταντινούπολη, όπου και η «μητέρα όλων των μαχών», η υποτίθεται οριακή αναμέτρηση του νυν δημάρχου Εκρέμ Ιμάμογλου με τον εκλεκτό του Ερντογάν κρίθηκε με διψήφια διαφορά υπέρ του πολιτικού που ενσαρκώνει τις καλύτερες ελπίδες της αντιπολίτευσης. Από τους επιμέρους δήμους της μητροπολιτικής Κωνσταντινούπολης, ο Ιμάμογλου κατακτά ακόμη και το Σκούταρι ή το Εγιούπ, περιοχές με θρησκευόμενο συντηρητικό πληθυσμό.

Χωρίς τη δημαρχία, ο Ιμάμογλου ετίθετο οριστικά εκτός πολιτικής και εντός φυλακής, λόγω των ποινικών διώξεων με αστεία προσχήματα που έχουν μηχανευθεί εναντίον του οι κυβερνώντες. Επιβιώνοντας όμως εκλογικά σε μία μάχη στην οποία δεν είχε, όπως το 2019, τη φανερή στήριξη των εθνικιστών της Άκσενερ και τη σιωπηρή συρροή της κουρδικής ψήφου, ο Ιμάμογλου, που συν τοις άλλοις διοίκησε τον μητροπολιτικό δήμο με μια εχθρική πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο και με τον κρατικό μηχανισμό απέναντί του, ενώ επιπλέον το κόμμα του μαστίζεται από διαλυτικές εσωτερικές αντιπαραθέσεις, θέτει ισχυρή υποψηφιότητα για την προεδρία το 2028. Όσοι (όπως η Άκσενερ) υποστήριζαν ήδη από πέρσι ότι θα έπρεπε αυτός να μονομαχήσει από πλευράς αντιπολίτευσης με τον Ερντογάν, μάλλον αισθάνονται μια πικρή δικαίωση.

Είναι προφανές ότι η οικονομική κρίση και η προσθήκη στο εκλογικό σώμα νέων ψηφοφόρων που διψούν για ευκαιρίες και ελευθερίες έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στο εκλογικό αποτέλεσμα – το χειρότερο του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στα 22 χρόνια της κυριαρχίας του.

Επιπλέον, το φιλοκουρδικό κόμμα DEM άντεξε στα νοτιοανατολικά, μολονότι στην υπόλοιπη χώρα οι οπαδοί του προτίμησαν την τακτική ψήφο υπέρ των κεμαλιστών.

Πίσω από τις «γραμμές»

Oι σημαντικότερες ειδήσεις, ωστόσο, μάλλον κρύβονται κάτω από τις επικεφαλίδες. Οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης κατορθώνουν να καταγάγουν νίκες πολύ βαθύτερα εντός της Ανατολίας από τα παραθαλάσσια παραδοσιακά προπύργιά τους. Και σημαντικός λόγος γι’ αυτό είναι οι ισχυρές επιδόσεις του νεότευκτου Νέου Κόμματος Ευημερίας, του οποίου ηγείται ο υιός του Νετσμετίν Ερμπακάν, πρώην πρωθυπουργού και μέντορα του Ερντογάν. Επιδόσεις που αφαιρούμενες από το ποσοστό του κυβερνώντος κόμματος αναδεικνύουν τους κεμαλιστές σε πρώτη δύναμη.

Στο εσωτερικό του γαλαξία του πολιτικού Ισλάμ σημειώνονται συνεπώς ανακατατάξεις, που θα παίξουν σημαντικό ρόλο στην πορεία προς την ολοκλήρωση της τρέχουσας προεδρικής θητείας.

Βέβαια, τέσσερα χρόνια είναι πολύς καιρός – και ο Ερντογάν είναι διαβόητος τακτικιστής, που με χαρακτηριστική ευκολία μετατρέπει αντιπάλους σε συμμάχους και τανάπαλιν. Όμως. σε άμεσο ορίζοντα, οι καταγγελίες του Νέου Κόμματος Ευημερίας ότι οι κυβερνώντες «έχουν πουληθεί» στις ΗΠΑ και το Ισραήλ (το οποίο πράγματι δεν θα μπορούσε να συνεχίσει τις πολεμικές του επιχειρήσεις δίχως τροφοδοσία από τα τουρκικά λιμάνια) μάλλον θα υποχρεώσουν τον Ερντογάν σε ταχεία «διόρθωση» των τελευταίων φιλοδυτικών του ανοιγμάτων.