Στις 2 Απριλίου, κατά την 55η Σύνοδο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, συζητήθηκε η υπόθεση δίωξης δημοσιογράφων, στην οποία προέβη το ουκρανικό καθεστώς. Πρόκειται για γεγονός που συνέβη στις 12 Μαρτίου, όταν οι υπηρεσίες ασφαλείας του καθεστώτος της Ουκρανίας παρενέβησαν σε χώρο όπου εργάζονταν δημοσιογράφοι και δραστηριοποιούνταν ακτιβιστές. Άνθρωποι που ασκούσαν το δημοσιογραφικό λειτούργημα και ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ο πρωθιερέας Σέργιος Τσερτίλιν, ο Ανδρέας Οφχαρένκο, ο Βαλέριος Στουπνίτσι, ο Ιβάν Ροσάντα και ο Βλαδίμηρος Μπομπέτσκο, κατηγορήθηκαν με βαρύτατες ποινές, όπως εσχάτη προδοσία και συγκρότηση ομάδας οργανωμένου εγκλήματος και τέθηκαν σε κράτηση. Η «Ένωση Ορθοδόξων Δημοσιογράφων» λειτουργεί ως παρατηρητήριο για διακρίσεις εναντίον όσων πιστών ανήκουν στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία υπό τον μητροπολίτη Κιέβου Ονούφριο, ενώ υπάρχει Κέντρο Νομικής Προστασίας, το οποίο παρέχει στήριξη σε νομικά ζητήματα, όταν λ.χ. υπάρχουν εισβολές από παρακρατικούς σε ναούς, βανδαλισμοί, καταστροφές ή λεηλασίες σε εκκλησιαστική περιουσία, προπηλακισμοί και άλλα είδη διώξεων. Με τον τρόπο αυτό, εφαρμόζοντας τη δημοσιογραφική δεοντολογία και τους κανόνες που θα έπρεπε να υφίστανται σε ένα κράτος δικαίου και χωρίς εχθροπαθή λόγο, προσπαθούν να προστατεύσουν μία σημαντική μερίδα της ουκρανικής κοινωνίας, η οποία διώκεται απηνώς, ήτοι τα μέλη της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Αυτό το οποίο ουσιαστικά ενοχλεί είναι η δημοσίευση πρακτικών του ουκρανικού καθεστώτος, οι οποίες δεν συνάδουν σε ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου, καθώς και ότι το Κέντρο Νομικής Προστασίας παρέχει νομική στήριξη σε ανθρώπους που υφίστανται διακρίσεις, αντιστεκόμενο στη δημιουργία πολιτών δύο κατηγοριών. Σημειωτέον ότι η επικράτηση ενός κράτους δικαίου με έμφαση στην ανεκτικότητα και την ελευθερία της θρησκευτικής έκφρασης είναι εξαιρετικά σημαντική για μια χώρα, όπως η Ουκρανία, που έχει τη φιλοδοξία να εκκινήσει την ενταξιακή της πορεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Διώκονται επίσης η Δημόσια Ένωση «Λαϊκοί» και το μέσο «Πρώτος Κοζακικός».
Στην 55η σύνοδο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, εκπρόσωποι της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας έθεσαν το ζήτημα της προστασίας των δικαιωμάτων των δημοσιογράφων, καθώς και των νομικών, που δημοσιεύουν ζητήματα διώξεων κατά των μελών της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο Μητροπολίτης Θεοδόσιος (Σνεγκίρεφ) και ο πρωθιερέας Νικήτας Τσέκμαν παρουσίασαν τα σχετικά με την εισβολή και τις συλλήψεις που έλαβαν χώρα στις 12 Μαρτίου, με σκοπό την ακύρωση της ελευθεροτυπίας στην Ουκρανία. Το σημαντικό είναι εν προκειμένω ότι οι δημοσιογράφοι κρατούνται για αόριστο χρονικό διάστημα χωρίς δίκη και χωρίς να δημοσιεύονται τα στοιχεία που υπάρχουν εναντίον τους. Δεν αποκλείεται ακόμη και η καταδίκη σε ισόβια κάθειρξη. Η φυλάκιση δημοσιογράφων και ακτιβιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων σημαίνει ότι στα εξής το καθεστώς του Κιέβου θα έχει τη δυνατότητα να προβαίνει σε περαιτέρω διώξεις, χωρίς αυτές να καταγράφονται δημοσιογραφικά και χωρίς να υπάρχει νομική υποστήριξη στα θύματά τους.
Η «Ένωση Ορθοδόξων Δημοσιογράφων» έχει κάνει έκκληση στη Διεθνή Ένωση για την Προάσπιση της Ελευθερίας της Έκφρασης (IFEX), στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), στον εκπρόσωπο του ΟΑΣΕ για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης, στο Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στην Επιτροπή του ΟΗΕ για την Προστασία των Δημοσιογράφων, στην Παγκόσμια Ένωση Εφημερίδων, στο Human Rights Watch και σε πολλούς ακόμη διεθνείς θεσμούς επιφορτισμένους με την ελευθερία του τύπου.
Το άμεσο πρόβλημα είναι ότι οι συλληφθέντες είναι προφυλακισμένοι μέχρι τη δίκη, η οποία πιθανότατα θα αργήσει, ενώ δεν προσφέρονται εχέγγυα ότι αυτή θα διεξαχθεί με δίκαιο τρόπο. Σκοπός των συλλήψεων και μιας μακρόχρονης προφυλάκισης είναι ασφαλώς η σίγαση των ενοχλητικών φωνών, αλλά και η τρομοκράτηση όλων όσοι αντιστέκονται. Είναι ενδεικτική η χρονική συγκυρία, καθώς συνέπεσαν με το νόμο του ουκρανικού κοινοβουλίου, ο οποίος απαγορεύει την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία υπό τον μητροπολίτη Κιέβου Ονούφριο. Η ίδια τρομοκράτηση που ισχύει για δημοσιογράφους, ακτιβιστές και νομικούς επεκτείνεται και στους βουλευτές του ουκρανικού κοινοβούλιου, που θα ήθελαν να υποστηρίξουν τη θρησκευτική ελευθερία στη χώρα τους.
Προηγουμένως, στις 5 Μαρτίου η επιτροπή του ουκρανικού κοινοβουλίου, που ασχολείται με ανθρωπιστικά και ενημερωτικά ζητήματα, εισηγήθηκε τροποποιήσεις στο νομοσχέδιο που αφορά στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία και συνέστησε ψήφισή του, αν και αυτό δεν τέθηκε επαρκώς σε δημόσια διαβούλευση σε όλες τις λεπτομέρειές του, παρά μόνο διέρρευσε εν μέρει στον τύπο και συζητήθηκε αποσπασματικά ύστερα από δημοσιογραφική διαρροή. Το επίμαχο σημείο αφορά στο ότι θα απαγορεύονται «συνδεδεμένες» οργανώσεις με το Πατριαρχείο Μόσχας, οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Ουκρανία. Η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία με απόφαση της Συνόδου της από τον Μάιο του 2022 έχει αποκτήσει ανεξαρτησία έναντι του Πατριαρχείου Μόσχας, ωστόσο γίνεται προσπάθεια να της επιβληθεί κρατικώς ο ετεροκαθορισμός ότι υπάγεται στο Πατριαρχείο Μόσχας με σκοπό την απαγόρευσή της. Αυτό σημαίνει ότι θα τεθούν εκτός νόμου επισκοπές, μητροπόλεις, οι 8500 ενοριακές κοινότητες, σχολές, σεμινάρια, φιλανθρωπικές οργανώσεις, ξενώνες, καταφύγια, ενώ θα απαγορεύεται η τέλεση λειτουργιών και ακολουθιών ακόμη και σε οποιονδήποτε ιδιόκτητο χώρο. Δεν θα είναι δυνατή μεταξύ άλλων και η τέλεση του πλούσιου φιλανθρωπικού έργου της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας σε μία εποχή που ο ουκρανικός λαός δοκιμάζεται πολύ έντονα. Η μόνη διέξοδος, η οποία προσφέρεται είναι η ένταξη εντός 90 ημερών των κληρικών και λαϊκών της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας υπό τον Επιφάνιο (Ντουμένκο), ακυρώνοντας την ελευθερία της θρησκευτικής έκφρασης που αποτελεί χαρακτηριστικό κάθε ευνομούμενου δημοκρατικού κράτους.
Διεθνείς ακτιβιστές έχουν στοιχειοθετήσει σε τουλάχιστον έξι περιπτώσεις βίαιων εισβολών σε ναούς της Ορθόδοξης Ουκρανικής Εκκλησίας και εκφοβισμού προς τους πιστούς της, όπως στις 28 Δεκεμβρίου του 2023, όταν συνέβη επίθεση στην εκκλησία της Εικόνας της Παναγίας του Καζάν στο Ladyzhyn της περιφέρειας Βίννιτσα από ενόπλους που δήλωσαν στρατιωτικοί των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας, ενώ οι αστυνομικές δυνάμεις που ήταν παρούσες παρέμειναν αμέτοχες. Πιο πρόσφατα, στις 2 Απριλίου, υπήρξε εισβολή σε εκκλησιαστικό σπίτι όπου προσεύχονταν οι πιστοί του κατειλημμένου ναού. Οι εισβολείς κατέστρεψαν την οικία και ξυλοκόπησαν τον πρεσβύτερο Ευγένιο Βορομπιόφ και μέλη της εκκλησίας. Ο ιερέας και άλλοι πιστοί σύρθηκαν με τη βία έξω στον δρόμο, όπου συνέχισαν να ξυλοκοπούνται από επιτιθέμενους, που είχαν καλύψει τα πρόσωπά τους. Με τον τρόπο αυτό καταστράφηκε και το μέρος όπου είχαν καταφύγει οι πιστοί για να τηρούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, αφού τους είχε αφαιρεθεί με τη βία ο ναός τους. Επίσης, στις 9 Ιανουαρίου 2024 μια ομάδα με βαρέα οχήματα διέρρηξε την περίφραξη εκκλησίας και εισέβαλε τραυματίζοντας έναν κληρικό και δύο πιστούς, οι οποίοι ξυλοκοπήθηκαν, ενώ και στις 20 Νοεμβρίου είχαν υπάρξει παρόμοια γεγονότα στο Τσερκάσι. Η καταγραφή παρόμοιων περιστατικών βίας δείχνει την αντίσταση του ουκρανικού λαού στην προσπάθεια απαγόρευσης της Εκκλησίας του από το καθεστώς και πώς αυτή η αντίσταση χρειάζεται να καμφθεί με βίαια μέσα.
