Στις προεδρικές εκλογές που έλαβαν χώρα το Σάββατο στη Σλοβακία κέρδισε ο 48χρονος Πέτερ Πελεγκρίνι, υποψήφιος φίλα προσκείμενος στην αριστερή πατριωτική κυβέρνηση, εμπεδώνοντας έτσι την επικράτηση του «κυριαρχισμού» στη χώρα, όπου πρωθυπουργός είναι ο Ρόμπερτ Φίτσο από τον ίδιο συνασπισμό πολιτικών δυνάμεων. Ως «κυριαρχισμό» εννοούμε την πολιτική κατεύθυνση ότι το εθνικό συμφέρον μιας χώρας έχει προτεραιότητα έναντι οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που προωθούν νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές και έναν πολεμοχαρή ατλαντισμό στο γεωπολιτικό πεδίο.
O Πέτερ Πελεγκρίνι κέρδισε 53,26% των ψήφων έναντι 46,73% για τον ατλαντιστή υποψήφιο και διπλωμάτη καριέρας Ίβαν Κόρτσοκ. Επρόκειτο για τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, ενώ στον πρώτο γύρο, που είχε λάβει χώρα στις 23 Μαρτίου, ο Ίβαν Κόρτσοκ είχε προηγηθεί με 42,5% έναντι 37% του Πέτερ Πελεγκρίνι. Καθώς τότε κανείς από τους δύο δεν κέρδισε απόλυτη πλειοψηφία, χρειάστηκε και δεύτερος γύρος στις 6 Απριλίου.
Η νίκη του Πελεγκρίνι οφείλεται στο ότι κατόρθωσε να συσπειρώσει ένα μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων που υποστήριζαν άλλους υποψηφίους, βασιζόμενος στα προτάγματα της ειρήνης και της ανεξαρτησίας σκέψης της Σλοβακίας. Ο Πελεγκρίνι θα ορκιστεί πρόεδρος στις 15 Ιουνίου.
«Στην πλευρά της ειρήνης» η Σλοβακία
Αν και ο πρόεδρος της Σλοβακίας δεν διαθέτει εκτελεστική εξουσία, μπορεί να θέτει βέτο σε νόμους και να επηρεάζει τον ορισμό των δικαστών του συνταγματικού δικαστηρίου. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, καθώς ένας πρόεδρος ενάντιος προς τον πρωθυπουργό Ρόμπερτ Φίτσο θα μπορούσε να μπλοκάρει τις προωθούμενες μεταρρυθμίσεις του τελευταίου και η Σλοβακία να παρουσιάζει μια εκκρεμότητα ως προς την κατεύθυνση της πολιτικής της.
Ο Πελεγκρίνι έκανε λόγο για «οπορτουνιστικά κέντρα εξουσίας», υπαινισσόμενος την απερχόμενη Πρόεδρο Ζουζάνα Τσαπούτοβα, και τόνισε ότι η Σλοβακία θα είναι με την πλευρά της ειρήνης και όχι με την πλευρά του πολέμου. Η προηγούμενη πρόεδρος Ζουζάνα Τσαπούτοβα είχε εναντιωθεί στην προσπάθεια του Φίτσο να αναθεωρήσει την ποινική νομοθεσία της Σλοβακίας σε ένα περιβάλλον όπου τα κύρια μέσα ενημέρωσης ήταν εναντίον του. Κύριο διακύβευμα των εκλογών ήταν η αιτίαση του Πελεγκρίνι ότι ο αντίπαλός του Ιβάν Κόρτσοκ θα έστελνε Σλοβάκους στρατιώτες στην Ουκρανία.
Σε κάθε περίπτωση, ο Πελεγκρίνι θεωρείται μετριοπαθέστερος του Φίτσο, καθώς δεν θέτει εν αμφιβόλω τη γενική δέσμευση της Σλοβακίας να ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ και να ευθυγραμμίζεται με τις πολιτικές τους, όταν τουλάχιστον αυτό δεν επαπειλεί μία άμεση εμπλοκή σε πόλεμο με καταστροφικές συνέπειες για τον λαό της Σλοβακίας. Το κόμμα Hlas (Φωνή) του Πέτερ Πελεγκρίνι θεωρείται ως κεντρώο και φιλελεύθερο, αλλά έχει συνασπιστεί με το αριστερό πατριωτικό κόμμα SMER-SSD του πρωθυπουργού. Ο αντίπαλος υποψήφιος για την προεδρία Ιβάν Κόρτσοκ είχε, αντιθέτως, θεωρήσει την αποστολή εξοπλισμού στην Ουκρανία ως απολύτως αναγκαία για να αποτραπεί η νίκη της Ρωσίας. Ο Κόρτσοκ, πρώην υπουργός Εξωτερικών, είχε υπηρετήσει ως πρέσβης στις ΗΠΑ και ως απεσταλμένος της Σλοβακίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όντας πολιτικά ενεργός σε μια περίοδο όπου η Σλοβακία προμήθευε την Ουκρανία με αεράμυνα και μαχητικά αεροσκάφη. Προεκλογικώς, ο Κόρτσοκ είχε δηλώσει ότι οι ειρηνευτικές προσπάθειες στην Ουκρανία θα σήμαιναν συνθηκολόγηση, σε μία στιγμή όπου η Ρωσία έχει την υπεροχή. Αντιθέτως, ο Πέτερ Πελεγκρίνι έχει δηλώσει ότι το Ουκρανικό ζήτημα είναι αδύνατο να επιλυθεί με πολεμικό τρόπο και πρέπει οπωσδήποτε να υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την ειρήνη.
Ο Ρόμπερτ Φίτσο από την πλευρά του έχει αντιταχθεί στη νατοϊκή πολιτική για το Ουκρανικό, μιλώντας για δυτική επίδραση σε έναν πόλεμο όπου αλληλοσκοτώνονται σλαβικά έθνη και για τον λόγο αυτό έχει αναστείλει την αποστολή όπλων από τη Σλοβακία στην Ουκρανία. Διαλέγεται επίσης με τη ρωσική κυβέρνηση με τρόπο που διαρρηγνύει τη νατοϊκή προσπάθεια απομόνωσης της Ρωσίας. Κύρια δέσμευση του Φίτσο είναι επίσης η αντιμετώπιση του πληθωρισμού και η υποστήριξη όσων πλήττονται από την αύξηση των τιμών. Το αποτέλεσμα των εκλογών κρίνεται ως επιλογή του σλοβακικού λαού να έχει συνεκτική πολιτική στην οικονομία και την εξωτερική πολιτική και να σταματήσουν τα όποια μπλοκαρίσματα από συγκατοίκηση πολιτικών διαφορετικής ιδεολογίας στην εξουσία.
Οι δηλώσεις Τουσκ για προπολεμική περίοδο
Οι προεδρικές εκλογές στη Σλοβακία έλαβαν χώρα σε μία εβδομάδα όπου κυριάρχησαν στον δημόσιο λόγο οι δηλώσεις του ατλαντιστή πρωθυπουργού της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ ότι η Ευρώπη βρίσκεται στα πρόθυρα του πολέμου και ότι διανύουμε μια προπολεμική περίοδο προετοιμασίας. Κατά τον Πολωνό ηγέτη, ο πόλεμος δεν αποτελεί μία ξεπερασμένη ιδέα του παρελθόντος, αλλά έχει επανέλθει και οι νεότερες γενιές δεν θα πρέπει να ταράζονται με την ιδέα ότι ετοιμαζόμαστε για πόλεμο. Βεβαίως, η ρωσική κυβέρνηση έχει διαβεβαιώσει σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να επιτεθεί σε χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, καθώς κάτι παρόμοιο θα ισοδυναμούσε με πυρηνικό πόλεμο. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ έχει μάλιστα διαψεύσει ως δυτική προπαγάνδα την αντίληψη ότι απειλούνται οι χώρες της Βαλτικής από ρωσική εισβολή. Η ρωσική ηγεσία έχει, όμως, προειδοποιήσει ότι εφόσον νατοϊκά F-16, χρησιμοποιούμενα από την Ουκρανία, κάνουν χρήση αεροδρομίων άλλων χωρών, τότε τα μαχητικά αεροσκάφη, αλλά και τα αεροδρόμια, θα θεωρηθούν ως νόμιμοι στόχοι των ρωσικών δυνάμεων σε όποια τοποθεσία και αν ευρίσκονται. Προφανώς, κάτι παρόμοιο υπονοείται ως ενδεχόμενο μεγαλύτερης πολεμικής εμπλοκής και όχι μια απρόκλητη ρωσική επίθεση, που το Κρεμλίνο διαβεβαιώνει ότι δεν πρόκειται να συμβεί. Πρόκειται δηλαδή για ένα ενδεχόμενο επικίνδυνης πολεμικής κλιμάκωσης στην Ουκρανία με τη χρήση νατοϊκών F-16 που θα χρησιμοποιούν ευρωπαϊκά αεροδρόμια, εμπλέκοντας με μοιραίο τρόπο χώρες της Ευρώπης στον πόλεμο.
Σε αυτό το περιβάλλον, το ζήτημα της πολεμικής εμπλοκής υπήρξε το σημαντικότερο διακύβευμα στις προεδρικές εκλογές της Σλοβακίας. Ο Τουσκ δήλωσε άλλωστε ότι η Πολωνία ξοδεύει το 4% του ΑΕΠ της για πολεμικές δαπάνες και κάλεσε και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες να κάνουν το ίδιο, ώστε η Ευρώπη να καταστεί ένας θελκτικός σύμμαχος για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Την ίδια στιγμή στη Γαλλία η Μαρίν Λεπέν προηγείται του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν κατά 12 δημοσκοπικές μονάδες, εκφράζοντας τη δική της δυσπιστία προς την πολιτική των Βρυξελλών στο Ουκρανικό και διαφοροποιούμενη εντόνως από την (επίσης ακροδεξιά) πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, η οποία βρίσκεται στην αιχμή του ατλαντισμού. Σε αυτό το διεθνές περιβάλλον, η Σλοβακία καθίσταται ένας πόλος του φιλειρηνισμού και του κυριαρχισμού, από κοινού με την Ουγγαρία, σε αντίθεση με την Πολωνία του πρωθυπουργού Τουσκ, ο οποίος συντονίζεται περισσότερο με την εξωτερική πολιτική του Γάλλου προέδρου Μακρόν.
