Του Κώστα Ράπτη, αναδημοσίευση από τον ιστότοπο Capital.gr
Ζητείται «άνω τελεία». Αυτή που θα ορίσει μία παύση στον κύκλο απάντησης και ανταπάντησης που άνοιξε στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας με την ισραηλινή επιδρομή στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό. Με την (αναμενόμενη) νυκτερινή επίθεσή του με πυραύλους και drones στο έδαφος του Ισραήλ το Ιράν θεωρεί, και το δηλώνει, ότι η «άνω τελεία» μπαίνει εδώ. Και προφανώς έχει κατά νου το σημαντικότερο προηγούμενο του πρόσφατου παρελθόντος.
Τον Ιανουάριο του 2020 η δολοφονία, με εντολή Τραμπ, του επικεφαλής των επίλεκτων δυνάμεων των Φρουρών της Επανάστασης και αρχιτέκτονα του λεγόμενου «άξονα της αντίστασης», Ιρανού στρατηγού Κάσεμ Σολεϊμανί, έθεσε την ηγεσία της Τεχεράνης προ της επιτακτικής ανάγκης να απαντήσει, χωρίς όμως να ανοίξει έναν ανεξέλεγκτο κύκλο κλιμάκωσης της αντιπαράθεσης με τις ΗΠΑ. Απάντηση υπήρξε και είχε θεαματικά χαρακτηριστικά: τον βομβαρδισμό δύο αμερικανικών βάσεων στο Ιράκ, ενέργεια που καμία άλλη χώρα δεν είχε αποτολμήσει τις τελευταίες δεκαετίες. Όμως ο σχεδιασμός των ιρανικών πληγμάτων είχε διαρρεύσει καταλλήλως: οι στόχοι είχαν σχεδόν εκκενωθεί και η αμερικανική πλευρά δεν υπέστη απώλειες τέτοιες που να την υποχρεώνουν να ανταπαντήσει. Και πράγμα το επεισόδιο έληξε.
Ο στρατηγός Χασεμί, ο οποίος έχασε τη ζωή του μαζί με άλλους 12 ανθρώπους κατά την ισραηλινή επιδρομή στη Δαμασκό, ήταν το σημαντικότερο μετά τον Σολεϊμανί θύμα των Φρουρών της Επανάστασης και αποτελούσε, ως υπεύθυνος για τη Συρία και τον Λίβανο, άνθρωπο-κλειδί για την υλοποίηση των σχεδιασμών του «άξονα της αντίστασης». Το να «τιμωρηθεί» το Ισραήλ, όπως ζήτησε ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεϊ ήταν ζήτημα κύρους αλλά και αποκατάστασης αποτροπής έναντι του Ισραήλ. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η Τεχεράνη, η οποία έχει κρατηθεί στο παρασκήνιο της ανάφλεξης που προέκυψε στις 7 Οκτωβρίου, ήταν διατεθειμένη να τροφοδοτήσει ένα σπιράλ κλιμάκωσης, με αμεσότερη στρατιωτική εμπλοκή της ιδίας, αλλά (υποθέτει βασίμως κανείς) και των ΗΠΑ, όπως εμφανώς επιδιώκει το Ισραήλ με τις πρωτοβουλίες του.
Η αποτροπή προφανώς αποκαταστάθηκε με την νυκτερινή επιδρομή του Ιράν εναντίον του Ισραήλ -ασχέτως του ποιος υπήρξε ο πραγματικός επιχειρησιακός απολογισμός. Η ισραηλινή πλευρά υποστηρίζει ότι κατόρθωσε (και με τη συνδρομή ΗΠΑ, Βρετανίας και Γαλλίας) να ανασχέσει την συντριπτική πλειοψηφία των εισερχομένων πυραύλων και drones -είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι το Ισραήλ δεν μετρά ανθρώπινα θύματα. Όμως ο στόχος της ιρανικής επιδρομής ήταν πρωτίστως συμβολικός και ψυχολογικός: πρόκειται για την πρώτη περίσταση μετά τον Πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973 κατά την οποία ένα μεσανατολικό κράτος στρέφεται στρατιωτικά κατά του Ισραήλ (αν εξαιρέσουμε τους πυραύλους που εκτόξευσε το 1991 ο Σαντάμ Χουσεϊν εν είδει αντιπερισπασμού προς την επικείμενη «Καταιγίδα της Ερήμου»).
Το δε μήνυμα έγινε ισχυρότερο από την (μάλλον δειγματοληπτική) συμμετοχή και των μη κρατικών εταίρων της Τεχεράνης στην περιοχή, ήτοι της Χεζμπολάχ του Λιβάνου και της Ανσαρουλάχ (Χούθι) της Υεμένης, αλλά και από την λιγότερο θεαματική, αλλά πολύ πιο ουσιαστική πρωτοβουλία του Ιράν να καταλάβει πλοίο ισραηλινών συμφερόντων στα στενά του Χορμούζ, από τα οποία περνούν οι πετρελαϊκές εξαγωγές του Περσικού Κόλπου.
Η μπάλα περνά πλέον στην ισραηλινή πλευρά, η οποία έχει αυτοδεσμευτεί να πλήξει την ιρανική επικράτεια σε περίπτωση επιθετικής ενέργειας του Ιράν εντός του Ισραήλ. Όμως για κάτι τέτοιο θα πρέπει να έχει την έμπρακτη στήριξη των ΗΠΑ -και ο Λευκός Οίκος του Μπάιντεν κάθε άλλο παρά ενδιαφέρεται για κάτι τέτοιο. Σύμφωνα δε με πληροφορίες, διαμηνύει στην κυβέρνηση Νετανιάχου ότι αν κάνει περαιτέρω βήματα θα είναι μόνη της. Όμως το Ισραήλ δεν είναι ΗΠΑ, ώστε η κρατική του ιδεολογία να μπορεί να αφομοιώσει την λογική της «άνω τελείας». Ούτε όμως και οι ΗΠΑ είναι σε θέση να υπερασπισθούν τις δικές τους συστάσεις μέχρι τέλους.
