Τι καθιστά μια χώρα μεγάλη δύναμη; Ας επιχειρήσουμε έναν ορισμό: Η δυνατότητά της να επιβάλει αποτροπή σε γεωγραφία μεγαλύτερη από τα άμεσα σύνορά της. Και η δυνατότητά της να επιβάλει τη βούλησή της σε μικρότερους κρατικούς παίκτες. Ο ορισμός δεν είναι τέλειος, αλλά την κάνει τη δουλειά. Τι αποτροπή μπορούν να επιβάλουν οι ΗΠΑ; Ή το Ισραήλ; Ως γενικό ερώτημα, έχει απαντηθεί από σειρά άλλων αρθρογράφων ήδη προ μηνών στο “Κοσμοδρόμιο”. Ως ειδικό ερώτημα, για τα τρέχοντα, αξίζει μια εκ νέου ματιά.

Η ιρανική αντεπίθεση της 13ης/14ης Απριλίου, απάντηση στο πρωτοφανές της ισοπέδωσης προξενικού κτηρίου από το Ισραήλ την 1η Απριλίου, έθεσε νέα δεδομένα. Προσπάθησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες να την αποτρέψουν; Προσπάθησαν. Ζητώντας το από το Ιράν, απειλώντας το Ιράν, εκλιπαρώντας τηλεφωνικά μια σειρά από κράτη για να εκλιπαρήσουν αυτά με τη σειρά τους το Ιράν.

Πέτυχε η αποτροπή; Νομίζω ότι η εικόνα των πυραύλων πάνω από την ισραηλινή Βουλή και πάνω από το τέμενος Αλ-Άκσα της Ιερουσαλήμ δίνουν σαφή απάντηση. Κατά τον ίδιο βαθμό απαντούν και στο ερώτημα σχετικά με την ισραηλινή δυνατότητα αποτροπής. Αποτροπής του να βάλλονται στρατιωτικοί στόχοι του Ισραήλ, αποτροπής του να ίπτανται πύραυλοι άλλου κράτους πάνω από τη Βουλή του Ισραήλ και πάνω από το τέμενος της Ιερουσαλήμ.

Το Ισραήλ διαλαλεί ότι θα απαντήσει, παρά την ιρανική αποσαφήνιση ότι κάτι τέτοιο θα συνεπαχθεί ακόμα μεγαλύτερα πλήγματα, όχι μόνο επιδείξεις ισχύος. (Ή, όπως το έθεσε Ισραηλινός αξιωματούχος, «εκπαιδευτική δραστηριότητα: εκείνοι έμαθαν σχεδόν τα πάντα για εμάς, εμείς κάτι ψίχουλα για εκείνους» -για οπλικά συστήματα, για αμυντικές δυνατότητες, για συμμάχους σε άμυνα, για θέσεις, τοποθεσίες, προετοιμασία, δυνατότητες, όρια). Οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να αποτρέψουν αυτή την ανταπάντηση του Ισραήλ, φοβούμενες το πού μπορεί αυτή να οδηγήσει.

Διαφαίνεται να επιτυγχάνουν να πείσουν τους Ισραηλινούς προς τούτο, να επιτυγχάνει η αποτροπή τους; Όχι, σύμφωνα με τα επανειλημμένα λεγόμενα των τελευταίων (βέβαια, στο τέλος ξυρίζουν το γαμπρό…). Επίσης, διαρρέει πως παρακαλούν τους Ιρανούς να επιτρέψουν στους Ισραηλινούς να χτυπήσουν κανένα κενό ιρανικό κτήριο για τη μόστρα και για το γόητρο — τρώγοντας πόρτα, όπως μαθεύεται. Καλά πήγε αυτό.

Φυσικά, αφ’ ής στιγμής όντως υπάρξει ισραηλινή ανταπάντηση, ούτε η ιρανική πράξη προκάλεσε τέλεια και πλήρη αποτροπή. Επίσης, εκκρεμεί να διαφανεί η δυνατότητα του Ιράν να επιβάλει τη βούλησή του. Η διαφορά έγκειται στο ότι αυτή η πράξη αποτελούσε το πρώτο επεισόδιο μιας εντελώς νέας σελίδας και ιστορίας. Μιας σελίδας και ιστορίας όπου είναι νοητό, για την ακρίβεια αποτελεί ήδη πραγματικότητα, το να βάλλει η Ισλαμική Δημοκρατία απευθείας εντός του εδάφους του Ισραήλ, καταδεικνύοντας τα όριά του -ειδικά αν κάνει κανείς τη νοητική άσκηση της αφαίρεσης της αμυντικής προστασίας ΗΠΑ, Ηνωμένου Βασιλείου, Γαλλίας και Ιορδανίας, που δεν είναι αυτονόητη ή διασφαλισμένη στο διηνεκές. Την ίδια ώρα, μόνο ένας παντελώς άσχετος δεν αντιλαμβάνεται πως το Ιράν έδειξε μόνο μια παρωνυχίδα της στρατιωτικής ικανότητάς του, δειγματοληπτικά, και η διαφορά κόστους της επίθεσης για το Ιράν και της άμυνας για το Ισραήλ έχει υπογραμμιστεί παντοιοτρόπως.
Για να μην κουράζουμε τους αναγνώστες, ειδικά τώρα που βρισκόμαστε εν αναμονή των νέων δεδομένων της ισραηλινής απάντησης και της ανταπάντησης που επιφυλάσσεται σε εκείνην. Εάν είναι να κρίνουμε με όρους αποτροπής και δυνατότητας επιβολής βούλησης, ίσως θα ήταν καιρός να καλωσορίσουμε τη νέα και αδιαφιλονίκητη περιφερειακή υπερδύναμη, που τυγχάνει και κράτος των διευρυμένων BRICS+: την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν. Και να αποχαιρετήσουμε, χωρίς ιδιαίτερη νοσταλγία, τις ΗΠΑ από τη θέση τους ως αδιαφιλονίκητης διεθνούς υπερδύναμης.

Διατηρεί, βέβαια, πυρηνικά. Αυτό όμως, από την άλλη, ισχύει για ένα σωρό κόσμο. Και εν πάση περιπτώσει, τα πυρηνικά όπλα δεν τα έχεις πρωτίστως για επίθεση, αλλά για αποτροπή. Δηλαδή, ακριβώς αυτό που οι ΗΠΑ αδυνατούν να επιβάλουν.