Σε έκθεσή τους για τις κλιματικές συνθήκες στην Ευρώπη η ευρωπαϊκή υπηρεσία Κοπέρνικος και ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός αναφέρθηκαν στις ακραίες συνθήκες που παρατηρήθηκαν το 2023, περιλαμβανομένου του καύσωνα του Ιουλίου και προκάλεσε στο 41% της νότιας Ευρώπης ισχυρή, πολύ ισχυρή ή ακραία θερμική επιβάρυνση. Πρόκειται για μεγαλύτερη έκταση της Ευρώπης που έχει αντιμετωπίσει τέτοιες συνθήκες από τότε που διατηρούνται αρχεία.
Θάνατοι λόγω ζέστης
Η ακραία ζέστη είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για την υγεία όσων εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους, για τους ηλικιωμένους και τα άτομα που πάσχουν από νοσήματα όπως καρδιαγγειακές παθήσεις ή διαβήτη. Το ποσοστό των θανάτων από τη ζέστη έχει αυξηθεί κατά 30% στην Ευρώπη μέσα σε δύο δεκαετίες, σύμφωνα με την κοινή έκθεση.
Η έκθεση δεν έδωσε στοιχεία για τον αριθμό των νεκρών από τη ζέστη το 2023, αλλά οι επιστήμονες έχουν υπολογίσει τον αριθμό των νεκρών το 2022 σε 70.000 επιπλέον θανάτους. Σε κάποιες περιοχές της Ιταλίας καταγράφηκε πέρυσι τον Ιούλιο αύξηση 7% στον αριθμό των θανάτων σε σχέση με το κανονικό.
Η θερμική επιβάρυνση μετρά τις επιπτώσεις του περιβάλλοντος στο ανθρώπινο σώμα, συνδυάζοντας παράγοντες όπως η θερμοκρασία, η υγρασία και η αντίδραση του σώματος για να ορίσει την «αισθητή» θερμοκρασία. Το 2023 περιοχές της Ισπανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας αντιμετώπισαν έως και δέκα ημέρες ακραίας θερμικής επιβάρυνσης, με την «αισθητή» θερμοκρασία να ξεπερνά τους 46 βαθμούς Κελσίου.
Η ζέστη προκάλεσε και άλλα ακραία φαινόμενα, όπως πλημμύρες, καθώς η πιο ζεστή ατμόσφαιρα διατηρεί περισσότερη υγρασία προκαλώντας σφοδρότερες βροχοπτώσεις. «Κάποια από τα γεγονότα του 2023 εξέπληξαν την επιστημονική κοινότητα λόγω της έντασής τους, της ταχύτητας με την οποία ενέσκηψαν, το εύρος και τη διάρκειά τους», σχολίασε ο Κάρλο Μπουοντέμπο διευθυντής της υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής του Κοπέρνικου.
Ο ζεστός και ξηρός καιρός τροφοδότησε μεγάλες πυρκαγιές που κατέστρεψαν χωριά και εξέπεμψαν καπνό που έπνιξε μακρινές πόλεις. Οι πυρκαγιές με τις οποίες έδωσαν μάχη οι πυροσβέστες ήταν ιδιαίτερα σφοδρές στις πληγείσες από την ξηρασία νότιες χώρες, όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία.
«Οι θερμοκρασίες συνεχίζουν να αυξάνονται, καθιστώντας τα δεδομένα μας ολοένα και πιο ζωτικής σημασίας για την προετοιμασία για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής» σημείωσε ο Μπουοντέμπο.
Εκκλήσεις στις κυβερνήσεις για τη λήψη μέτρων
Η ευρωπαϊκή υπηρεσία κάλεσε τις κυβερνήσεις τον προηγούμενο μήνα να προετοιμάσουν τα συστήματα υγείας τους για την κλιματική αλλαγή και ζήτησε να υιοθετηθεί νομοθεσία για την προστασία από την ακραία ζέστη όσων εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους.
Η περσινή χρονιά είναι η θερμότερη που έχει καταγραφεί από τότε που διατηρούνται αρχεία, ενώ η θερμοκρασία στην Ευρώπη αυξάνεται πιο γρήγορα σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη περιοχή της γης. Σύμφωνα με την έκθεση, τα αέρια του θερμοκηπίου ευθύνονται κυρίως για την ακραία ζέστη που παρατηρήθηκε πέρυσι, όμως και άλλοι παράγοντες όπως το μετεωρολογικό φαινόμενο El Nino έπαιξαν επίσης ρόλο.