Η έκθεση μεγέθους 46 σελίδων και 10.000 λέξεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η οποία αφορά την αστυνομική βία, τη διαφθορά, τις υποκλοπές, το προσφυγικό καθώς και το πολύνεκρο ναυάγιο στην Πύλο, εκθέτει Ελλάδα και κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Η παρακάτω έκθεση καταγράφει εκτενώς στην κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας.
Μεταχείριση στις φυλακές
Στην εισαγωγή η έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ καταγράφει μεταξύ άλλων ότι «σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιελάμβαναν αξιόπιστες αναφορές για σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία κρατουμένων στη φυλακή και μεταναστών και αιτούντων άσυλο από τις αρχές επιβολής του νόμου, εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία που στοχεύουν μέλη εθνικών, φυλετικών ή εθνοτικών μειονοτήτων και εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία ή απειλές βίας που στοχεύουν λεσβίες, ομοφυλόφιλους, αμφιφυλόφιλους, τρανς, queer ή ιντερσεξ άτομα».
«Η κυβέρνηση λάμβανε τακτικά μέτρα για τη διερεύνηση, τη δίωξη και την τιμωρία αξιωματούχων που διέπραξαν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είτε στις δυνάμεις ασφαλείας είτε σε άλλα μέρη της κυβέρνησης».
Ωστόσο, όπως τονίζει, «υπήρξαν, καταγγελίες από μη κυβερνητικούς οργανισμούς και διεθνείς οργανισμούς σχετικά με την αποτυχία της κυβέρνησης να διερευνήσει αποτελεσματικά τους ισχυρισμούς για αναγκαστικές επιστροφές αιτούντων άσυλο και να ζητήσει από τους υπεύθυνους να λογοδοτήσουν».
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επισημαίνει ότι «τοπικές και διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) και ΜΜΕ ανέφεραν περιπτώσεις αστυνομικών αρχών που φέρονται να κακοποιούν παράτυπους μετανάστες και αιτούντες άσυλο κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων αποτροπής και απώθησης στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας, καθώς και σε προαναχωρητικά κέντρα και εγκαταστάσεις κράτησης». «Οι φυλακές και τα κέντρα κράτησης παρέμεναν υπερπλήρη, συχνά με ανεπαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής ή υγειονομικής περίθαλψης».
Τον Ιανουάριο, ο βουλευτής της αξιωματικής αντιπολίτευσης και σκιώδης υπουργός Μετανάστευσης, Γιώργος Ψυχογιός, κατήγγειλε «την επιδείνωση των συνθηκών» στα προαναχωρητικά κέντρα που απέδωσε στην έλλειψη ζωτικής σημασίας υγειονομικών και κοινωνικών υπηρεσιών.
Τον Αύγουστο, η Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας δημοσίευσε μια έκθεση με βάση την επίσκεψή της τον Νοέμβριο του 2022 στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κρατουμένων Κορυδαλλού. Η έκθεση σημείωσε «υπερπληθυσμένα και ερειπωμένα» δωμάτια χωρίς «πραγματικές δραστηριότητες εργοθεραπείας» και ανεπαρκές ιατρικό προσωπικό για τους 170 ασθενείς.
Για την περίοδο 2022-2023, η κυβέρνηση εφάρμοσε ένα ειδικό πρόγραμμα, αξίας 24 εκατομμυρίων ευρώ (25,9 εκατομμύρια δολάρια) και στόχευσης 7.000 δικαιούχων, για την ενίσχυση της μελλοντικής επανένταξης των κρατουμένων.
Λογισμικά κατασκοπείας
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφέρει ότι «μια έκθεση του Μαΐου από την Εξεταστική Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη χρήση λογισμικών κατασκοπείας διαπίστωσε ότι η χώρα δεν χρησιμοποιούσε spyware «ως μέρος μιας ολοκληρωμένης αυταρχικής στρατηγικής», αλλά χρησιμοποιούσε το κατασκοπευτικό λογισμικό εναντίον «δημοσιογράφων, πολιτικών και επιχειρηματιών», και εξήγαγε το spyware σε χώρες με φτωχές επιδόσεις στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κατά τη διάρκεια του έτους, δεν υπήρξαν νέες αναφορές για περιπτώσεις χρήσης spyware.
Η Άρτεμις Σίφορντ, πρώην υπάλληλος της Meta με διπλή ελληνική και αμερικανική υπηκοότητα, η οποία, σύμφωνα με έκθεση των New York Times στις 20 Μαρτίου, εργαζόταν σε θέματα πολιτικής για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, ισχυρίστηκε ότι παρακολουθούνταν από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών της Ελλάδος μέσω του λογισμικού κατασκοπείας Predator από τον Σεπτέμβριο έως τον Νοέμβριο του 2021. «Η αντιπολίτευση και τα διεθνή μέσα υποστήριξαν ότι το μοτίβο των αποδεικτικών στοιχείων εμπλέκει τις αρχές της χώρας».
Τον Ιούλιο, η Ελληνική Αρχή Προστασίας Δεδομένων παρουσίασε ευρήματα που υποδηλώνουν ότι το 2022 τουλάχιστον 92 Έλληνες πολίτες είχαν πέσει θύματα απόπειρας να στοχευθούν με το spyware Predator. Η Αρχή είπε ότι «δεν είχε στοιχεία που να δείχνουν την προέλευση αυτών των προσπαθειών, αλλά πρόσθεσε ότι η έρευνα παραμένει σε εξέλιξη».
Αναφορικά με την Ελευθερία του Τύπου, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επισημαίνει ότι «το σύνταγμα και ο νόμος προέβλεπαν την ελευθερία της έκφρασης, συμπεριλαμβανομένων των μελών του Τύπου και άλλων μέσων ενημέρωσης, και η κυβέρνηση γενικά σεβάστηκε αυτό το δικαίωμα».
Δημοσιογράφοι και μέσα ενημέρωσης αντιμετώπισαν πίεση για να αποφύγουν την κριτική της κυβέρνησης
Ωστόσο, εγχώρια και διεθνή πρακτορεία ανέφεραν, ότι δημοσιογράφοι και μέσα ενημέρωσης αντιμετώπισαν πίεση για να αποφύγουν την κριτική της κυβέρνησης ή την αναφορά σκανδάλων.
Οι τοπικοί και διεθνείς οργανισμοί ισχυρίστηκαν, βάσει μαρτυριών επιζώντων, ότι η βύθιση του υπερπλήρους αλιευτικού σκάφους Adriana στις 14 Ιουνίου (σ.σ. ναυάγιο στην Πύλο) ήταν το αποτέλεσμα των προσπαθειών της ακτοφυλακής να αποσύρει το σκάφος από τα χωρικά ύδατα της χώρας.
600 μετανάστες και αιτούντες άσυλο πέθαναν
Οι δικαστικές αρχές ξεκίνησαν έρευνα για τη βύθιση, κατά την οποία υπολογίζεται ότι 600 μετανάστες και αιτούντες άσυλο πέθαναν αφού εγκληματίες λαθρέμποροι τους έβαλαν σε επισφαλή κατάσταση.
Οι πιο αξιοσημείωτες υποθέσεις διαφθοράς κατά τη διάρκεια του έτους αφορούσαν την αστυνομία. Στις 29 Ιανουαρίου, ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ντογιάκος διέταξε τη διεξαγωγή προανάκρισης για δημοσίευμα Τύπου που καταγγέλλονταν διασυνδέσεις μεταξύ υψηλόβαθμων αστυνομικών και αρχηγών εγκληματικών συμμοριών.
Στις 29 Μαΐου, οι αρχές συνέλαβαν πέντε αξιωματικούς της συνοριακής αστυνομίας με κατηγορίες για συμμετοχή σε δίκτυο λαθρεμπορίας που έφερνε μετανάστες από την Τουρκία».
Αντίδραση ΣΥΡΙΖΑ για την έκθεση
Ανακοίνωση εξέδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ για την έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η ανακοίνωση έχει ως εξής:
Με τα πλέον μελανά χρώματα περιγράφει το καθεστώς των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Ελλάδα ειδική έκθεση του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.
Η έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπογραμμίζει, ότι η Ελλάδα το 2023 δεν εμφάνισε καμία πρόοδο στο μέτωπο της προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αντιθέτως, η κυβέρνηση των ΗΠΑ εκφράζει προβληματισμό για μια σειρά από σημαντικά ζητήματα που είχε αναδείξει και το πρόσφατο ψήφισμά-ράπισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Κράτος Δικαίου στην Ελλάδα.
Ενδεικτικά, αναφέρεται στη «σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση» μεταναστών και κρατουμένων, σε στοχευμένη βία σε βάρος φυλετικών ή εθνοτικών μειονοτήτων και σε και εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία ή απειλές βίας σε βάρος μελών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.
Σε σχέση με το σκάνδαλο των υποκλοπών η έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εκθέτει την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Υιοθετεί τις αναφορές της αντιπολίτευσης και των διεθνών ΜΜΕ που υποστήριξαν ότι το μοτίβο των αποδεικτικών στοιχείων εμπλέκει τις ελληνικές αρχές στη χρήση του Predator. Εστιάζει δε στα ευρήματα της Αρχής Προστασίας Δεδομένων που κατέδειξαν ότι τουλάχιστον 92 Έλληνες πολίτες έχουν πέσει θύματα του κακόβουλου λογισμικού. Κάνει δε ειδική μνεία στην έκθεση των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα και στις ανησυχίες τους αφενός για τις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων στην Ελλάδα και αφετέρου για τον κυβερνητικό έλεγχο στα Μέσα Ενημέρωσης.
Τέλος, μόνον απαρατήρητες δεν περνούν οι επισημάνσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τη διαφθορά κρατικών αξιωματούχων και δημοσίων λειτουργών και για το πως οι καταδικασμένοι επίορκοι αποφεύγουν τη φυλάκιση.
Η έκθεση του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών για το καθεστώς των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Ελλάδα είναι ένα ακόμη ράπισμα για την Κυβέρνηση Μητσοτάκη. Επιβεβαιώνει δε πλήρως τις ανησυχίες που έχουν εκφράσει ήδη άλλοι διεθνείς οργανισμοί για την κατάσταση του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία θλίβεται που μια έκθεση με τόσο μεγάλη διεθνή απήχηση εμπεριέχει τόσες πολλές αρνητικές αναφορές για τη χώρα μας. Ωστόσο, τα προβλήματα πλέον δεν μπορούν να κρυφτούν και οι εξωραϊσμοί του μιντιακού συστήματος Μητσοτάκη δεν έχουν πλέον καμία απολύτως ισχύ.
Για όσους δεν το έχουν ακόμη αντιληφθεί, αυτό που διακυβεύεται στις εκλογές της 9ης Ιουνίου είναι η ποιότητα της Δημοκρατίας μας και η διεθνής θέση της χώρας.
