Επανορθώσεις για την ηθική βλάβη που προκάλεσε την εποχή της αποικιοκρατίας η τότε αποικιοκρατική δύναμη Πορτογαλία ανακοίνωσε σήμερα πως διεκδικεί η κυβέρνηση του Σάο Τομέ και Πρίνσιπε.

Σε δηλώσεις που έκανε προς το πορτογαλικό πρακτορείο ειδήσεων LUSA, η υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού της αφρικανικής χώρας, Ιζαμπέλ Αμπρέου, τόνισε πως η κυβέρνηση θα εκπονήσει σχετικό σχέδιο για να διαπραγματευτεί με τις πορτογαλικές αρχές την καταβολή επανορθώσεων αναγνωρίζοντας πως η διαδικασία θα είναι εξαιρετικά χρονοβόρα.

Πριν λίγες μέρες, ο κεντροδεξιός Πορτογάλος Πρόεδρος Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα παραδέχθηκε πως η χώρα του ευθύνεται για εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη διάρκεια του διατλαντικού δουλεμπορίου την εποχή της αποικιοκρατίας. Αναφέρθηκε στην ανάγκη να γίνουν επανορθώσεις, προκαλώντας έντονη κριτική από κόμματα της δεξιάς και της ακροδεξιάς.

Ωστόσο, ξεκαθάρισε πως δεν σχεδιάζει να καταβάλει αποζημιώσεις αρκούμενος να εξυμνήσει την «ολοένα και πιο έντονη και στενή συνεργασία επί τη βάσει της συμφιλίωσης μεταξύ αδελφικών λαών».

Την Δευτέρα, ο Πρόεδρος του Πράσινου Ακρωτηρίου Ζοζέ Μαρία Νέβες είπε ότι απαιτείται διάλογος προκειμένου «να υπάρξει συμφωνία και συναίνεση».

Την εποχή της αποικιοκρατίας, η Αγκόλα, η Μοζαμβίκη, η Βραζιλία, το Πράσινο Ακρωτήρι, το Σάο Τομέ και Πρίνσιπε, το Ανατολικό Τιμόρ και ορισμένα εδάφη στην Ασία βρέθηκαν υπό πορτογαλική κυριαρχία.

Λίγα λόγια για το Σάο Τομέ και Πρίνσιπε

Το Σάο Τομέ και Πρίνσιπε στα ελληνικά σημαίνει «Άγιος Θωμάς και Πρίγκιπας» καθώς πήρε το όνομά του από Πορτογάλους εξερευνητές που το ανακάλυψαν την ημέρα γιορτής του Αγίου Θωμά.

Είναι νησιωτικό κράτος στον Κόλπο της Γουινέας. Είναι η δεύτερη μικρότερη χώρα στην Αφρική και αποτελείται από δύο νησιά: το Σάο Τομέ και το Πρίνσιπε.

Το νησί Σάο Τομέ είναι το πιο ορεινό από τα δύο νησιά, με ψηλότερο σημείο τα 2.024 μ. Το Πρίνσιπε έχει πλούσια δάση και εύφορο έδαφος.

Το κλίμα είναι τροπικό, θερμό και υγρό, με τη μέση θερμοκρασία να διαμορφώνεται ετησίως περίπου στους 27 °C με μικρές διαφορές από ημέρα σε ημέρα. Η θερμοκρασία σπανίως ξεπερνά τους 32 °C. Στα υψηλότερα σημεία, η θερμοκρασία είναι γύρω στους 20 °C και γενικά τη νύχτα επικρατεί δροσιά.

Η χώρα ανακαλύφθηκε και αποικίστηκε από την Πορτογαλία στα τέλη του 15ου αιώνα. Η ίδρυση του πρώτου οικισμού συντελέστηκε το 1493 από τον Αλβάρο Καμίνια. Εποικίστηκε το 1500. Οι πρώτοι άποικοι ήταν «ανεπιθύμητοι» (κυρίως Εβραίοι) που είχαν σταλεί εκεί από την Πορτογαλία.

Οι Πορτογάλοι ξεκίνησαν το εμπόριο σκλάβων, οι οποίοι εργάζονταν σε φυτείες ζαχαροκάλαμου. Ως αποτέλεσμα, στα μέσα του 16ου αιώνα, το Σάο Τομέ και Πρίνσιπε ήταν πρώτη εξαγωγός χώρα ζάχαρης. Τον 19ο αιώνα η ζάχαρη αντικαταστάθηκε από φυτείες κακάο και καφέ (rocas), οι οποίες αποτελούσαν ιδιοκτησία μεγάλων πορτογαλικών εταιρειών. Έτσι, έως το 1908 η χώρα ήταν πρώτη σε παραγωγή κακάο, πράγμα που ισχύει ως σήμερα.

Το 1876 καταργήθηκε επίσημα η δουλεία, ωστόσο η καταπίεση των εργατών συνεχίστηκε και τον εικοστό αιώνα, με κορύφωμα τις ταραχές του 1953 κατά τις οποίες εκατοντάδες Αφρικανών εργατών σκοτώθηκαν σε συμπλοκή με τα αφεντικά τους (που ήταν Πορτογάλοι). Τα γεγονότα εκείνα έμειναν στην ιστορία της νησιωτικής χώρας ως «Η Σφαγή της Μπατεπά» και η επέτειος από τη σφαγή τιμάται επίσημα από την κυβέρνηση ως εορτή.

Έως τα τέλη της δεκαετίας του 1950, ομάδα ανθρώπων από το Σάο Τομέ ίδρυσαν το «Κίνημα για την Απελευθέρωση του Σάο Τομέ και Πρίνσιπε» (MLSTP), που μετέφερε τελικά την έδρα του στη γειτονική Γκαμπόν.Έπειτα από την ανατροπή της δικτατορίας του Καετάνο στην Πορτογαλία, τον Απρίλιο του 1974 το νέο καθεστώς υποσχέθηκε να δώσει ανεξαρτησία σε όλες τις αποικίες.

Τον Νοέμβριο του 1974, αντιπρόσωποι της νέας στρατιωτικής κυβέρνησης της Πορτογαλίας συναντήθηκαν στο Αλγέρι με το MLSTP και σύναψαν συμφωνία για τη μεταφορά της κυριαρχίας.

Έπειτα από μικρή περίοδο προσωρινής διακυβέρνησης, στις 12 Ιουλίου του 1975 η χώρα ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος.