Στο πλαίσιο του project «50 χρόνια δημοκρατία» το Eteron-Ινστιτούτο πραγματοποίησε πανελλαδική έρευνα για την αποτίμηση της 50χρονης πορείας της τρίτης ελληνικής Δημοκρατίας καθώς και για την αξιολόγηση της λειτουργίας της και των προοπτικών της.
(Η έρευνα διενεργήθηκε από την aboutpeople για λογαριασμό του Eteron, σε δείγμα 3.001 ατόμων από τις 13 έως τις 16 Απριλίου 2024).
Τα βασικά ευρήματα της έρευνας:
-Το 65,2% των ερωτηθέντων κρίνει θετικά την περίοδο από το 1974 έως σήμερα.
-Σε ό,τι αφορά τις αξιολογήσεις σημαντικών γεγονότων αυτών των 50 χρόνων, το 81% κρίνει θετικά την κατάργηση της βασιλείας, το 74,1% τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ, το 75,8% την είσοδο στην ΕΟΚ, το 79,3% την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, το 96,7% τη θεσμοθέτηση της ισότητας των δύο φύλων, το 93,8% την ίδρυση του ΕΣΥ, το 88% την ίδρυση του ΑΣΕΠ, το 61,6% την είσοδο στην ΟΝΕ, το 57,5% τους Ολυμπιακούς Αγώνες, το 77,1% τη δημιουργία της Διαύγειας, το 14,1% το Μνημόνιο, το 45,5% το κίνημα των Αγανακτισμένων, το 25,2% το δημοψήφισμα του 2015, το 32,8% τη Συμφωνία των Πρεσπών, το 89,5% τη δημιουργία του gov.gr.
-Ο πιο πετυχημένος πρωθυπουργός από το 1974 έως σήμερα θεωρείται ο Ανδρέας Παπανδρέου (30,3%).
-Τη δεκαετία 1981-1990 θεωρείται ότι έγιναν πιο πολλές αλλαγές προς τη σωστή κατεύθυνση (36,9%), ενώ τα περισσότερα βήματα προς τη λάθος κατεύθυνση θεωρείται ότι έγιναν τη δεκαετία 2011-2020 (31,9%).
-Το 82,2% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι δεν υπάρχει καλύτερο πολίτευμα από τη δημοκρατία. Ωστόσο, το 69,8% είναι δυσαρεστημένο από τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία στην Ελλάδα. Να σημειωθεί ότι ένα 14,8% θεωρεί ότι ορισμένες φορές η δικτατορία είναι προτιμότερη από τη δημοκρατία.
-Το 60,2% θεωρεί ότι η δημοκρατία στην Ελλάδα λειτουργεί χειρότερα από τις άλλες χώρες της ΕΕ.
Η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς είναι περιορισμένη. Συγκεκριμένα, τον θεσμό του πρωθυπουργού εμπιστεύεται το 34,3%, τις Ανεξάρτητες Αρχές το 34%, το θεσμό του ΠτΔ το 32,6%, την κυβέρνηση το 31,4%, τη Δικαιοσύνη το 29,4%, το Κοινοβούλιο το 25,9%, τα κόμματα το 13,6% και τα ΜΜΕ το 6,5%.
Τα βασικά προβλήματα της δημοκρατίας θεωρούνται (ερώτηση δύο απαντήσεων) τα ακόλουθα:
α. το γεγονός ότι οι αποφάσεις των κυβερνήσεων επηρεάζονται πολύ από τα μεγάλα συμφέροντα (30,6%),
β. η (30,2%),
γ. η έλλειψη λογοδοσίας των κομμάτων και των πολιτικών (21,7%)
δ. τα κόμματα δεν αγωνίζονται για το δημόσιο συμφέρον (18,7%),
ε. η Δικαιοσύνη επηρεάζεται από την εκάστοτε κυβέρνηση (17,1%).
-Το 47% θεωρεί ότι τα social media βλάπτουν τη δημοκρατία, ενώ το 40% ότι την ωφελούν.
-Το 66,9% θεωρεί ότι οι σημαντικές αποφάσεις για τη χώρα λαμβάνονται από τους υπερεθνικούς οργανισμούς και όχι από τις ελληνικές κυβερνήσεις.
-Οι πολίτες παρουσιάζονται απαισιόδοξοι για το μέλλον. Το 53,3% θεωρεί ότι η σημερινή γενιά ζει χειρότερα από αυτήν των γονιών της. Το 72% εκτιμά ότι η τα παιδιά 10-17 ετών θα ζήσουν χειρότερα από τη σημερινή γενιά.
-Οι μεγάλες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η χώρα στο μέλλον θεωρούνται το δημογραφικό (44,2%), η φτώχεια (37,8%), η περιβαλλοντική κρίση (26%), το σύστημα Υγείας (22,2%) και η μετανάστευση (20,8%).
