Πολλά θα μπορούσε να γράψει κανείς για την επίσκεψη του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ στην Ευρώπη και τις συναντήσεις που είχε με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν (ή και για την επίσκεψη που έκανε στη Σερβία και τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς).
Ωστόσο στο παρόν κείμενο δεν θα αναφερθούμε ούτε στο περιεχόμενο των συνομιλιών, ούτε σε νέα και σε αποτελέσματα που προέκυψαν από τις συναντήσεις των πολιτικών ανδρών, ούτε θα αναλύσουμε τις σχέσεις μεταξύ των συγκεκριμένων κρατών.
Θα κάνουμε κάτι εντελώς διαφορετικό. Τι βλέπουμε στη φωτογραφία που ακολουθεί;
Σε αυτή την πρώτη φωτογραφία δεν βλέπουμε απλώς τη χειραψία του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, αλλά μια πραγματικότητα που προκαλεί ιδεολογικό βραχυκύκλωμα αποτυπώνοντας την κρίση που διέρχεται το δίπολο Αριστερά-Δεξιά της κλασικής πολιτικής γεωγραφίας ως νοητικό πλαίσιο και ερμηνευτικό εργαλείο της προσπάθειας αναγωγής της εξωτερικής στην εσωτερική πολιτική.
Οπωσδήποτε είναι ψυχολογικά δύσκολο να αποδεχτεί κανείς την κρίση που διέρχεται το δίπολο Αριστερά-Δεξιά γενικά (ενώ έχουν αναπτυχθεί πολλαπλές ιδεολογικές άμυνες απέναντι σε προσπάθειες σχετικοποίησής του, με γνωστότερη τη γραμμή: όποιος αμφισβητεί το δίπολο Αριστεράς-Δεξιάς δεν είναι αριστερός ή είναι ακροδεξιός). Είναι επίσης ψυχολογικά δύσκολο να αποδεχτεί κάποιος ότι η δομή και η λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης αποδυνάμωσαν και σχετικοποίησαν την αντιπαράθεση και τις διαφορές μεταξύ της Αριστεράς και της Δεξιάς, διαμορφώνοντας ένα περιβάλλον σύγκλυσης και λειτουργώντας ομογενοποιητικά. Ωστόσο το θέμα του κείμενου δεν είναι αυτό, δηλαδή τα ευρύτερα προβλήματα και οι δυσλειτουργίες που παρατηρούνται σχετικά με το δίπολο Αριστερά-Δεξιά γενικά.
Αυτό που φανερώνει η συγκεκριμένη φωτογραφία είναι η αναλυτική αδυναμία και ανεπάρκεια του δίπολου Αριστερά-Δεξιά ως νοητικού πλαισίου και ερμηνευτικού εργαλείου της προσπάθειας αναγωγής της εξωτερικής στην εσωτερική πολιτική καθώς και της προσπάθειας εξομοίωσης των διεθνών σχέσεων σε μια κατάσταση παγκόσμιας εσωτερικής πολικής, όπως επιδιωκόταν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και του ανταγωνισμού μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, όταν και η προσπάθεια ιδεολογικοποίησης των διεθνών σχέσεων έφτασε στο απόγειό της.
Πώς γίνεται να μην βραχυκυκλώσει ιδεολογικά ένας αντικομμουνιστής αμερικανόφιλος ατλαντιστής δεξιός οπαδός του Όρμπαν, αλλά και να μην αισθανθεί ενόχληση ένας αντιεθνικιστής ευρωπαϊστής αριστερός φιλικά προσκείμενος στον κομμουνισμό;
Πρόσφατα σημείωσα επί λέξει: «Την προτεραιοποίηση των εθνικών συμφερόντων, σε ό,τι αφορά την Κίνα, την παρατηρούμε σε εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους κράτη, από την «αυταρχική» Ουγγαρία μέχρι τη «δημοκρατική» Γαλλία (οι λέξεις σε εισαγωγικά λόγω της ιδεολογικής διχοτομίας «δημοκρατίες-αυταρχίες» που γίνεται προσπάθεια να επιβληθεί)».
Και με αυτή την παρατήρηση ερχόμαστε στη δεύτερη φωτογραφία. Τι βλέπουμε εδώ;
Σε αυτή τη δεύτερη φωτογραφία, του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν βλέπουμε ένα ακόμα ιδεολογικό βραχυκύκλωμα, καθώς μετά από το δίπολο Αριστερά-Δεξιά βραχυκυκλώνει ή διαψεύδεται το δίπολο Δημοκρατίες-Αυταρχίες, το οποίο γίνεται μεγάλη προσπάθεια από την Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες να επιβληθεί ως ηγεμονικός λόγος (discourse) και ως κύρια ιδεολογική αντιπαράθεση σε πλανητική κλίμακα , υπό τη συνοδεία των φιλελεύθερων όπου γης (οι οποίοι έχουν απομείνει να συνεχίζουν την ψυχροπολεμική παράδοση της ιδεολογικοποίησης των διεθνών σχέσεων).
Όμως οι σχέσεις και οι επαφές του Εμανουέλ Μακρόν και της République Française με τη laïcité της, με την Αλ-Μαμλάκα αλ-Αραμπίγια ας-Σαουντίγια του Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, ή της Βραζιλίας του Λούλα ντα Σίλβα με τη Δανία της Πριγκίπισσας Μαρίας και την Ισπανία του Φίλιππου ΣΤ΄, ή της Τουρκίας του Ερντογάν με τη Σενεγάλη του μέχρι πρότινος προέδρου Μακί Σαλ, ή της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν του Εμπραχίμ Ραΐσι με την Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας του Νικολάς Μαδούρο, ή της Κίνας του Σι Τζινπίνγκ με την Ουγγαρία του Όρμπαν, οι σχέσεις και οι επαφές αυτές, φανερώνουν ότι η πραγματικότητα του κόσμου είναι πολύ περισσότερο πλούσια και πλουραλιστική απ’ ό,τι την θέλουν τα δίπολα Αριστερά-Δεξιά και Δημοκρατίες-Αυταρχίες. Και ότι ο κόσμος έχει αλλάξει. Όμως όταν ο κόσμος αλλάζει και οι ιδέες (που έχουν τις ρίζες τους είτε στον ευρωκεντρισμό του 19ου αιώνα είτε τον δυτικοκεντριμό του 20ου και στον Ψυχρό Πόλεμο) δεν αλλάζουν, καλό οπωσδήποτε δεν είναι…
