Πάντοτε στην πρωτοπορία της ενημέρωσης, η «Καθημερινή» δημοσίευσε την Κυριακή 12 Μαΐου ένα κείμενο του Σταύρου Ζουμπουλάκη (κάποτε δασκάλου της δευτεροβάθμιας με τόσο απαρόμοιαστο και καθολικά αναγνωρισμένο χάρισμα που μεταπήδησε στη διεύθυνση της Νέας Εστίας, μετά στην προεδρία ιστορικού ιδρύματος και εκδοτικού προγράμματος, και τώρα στην προεδρία της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, αν δεν ξεχνώ κάποια από τις τιμές που οι άλλοτε φθονεροί συμπατριώτες μας και η πατρίδα που τρώει τα παιδιά της του επιδαψίλευσαν) σχετικά με τη γενοκτονία των Παλαιστινίων από το Ισραήλ: «Ο Δίκαιος εν πολέμω». Βέβαια, το κείμενο πρέπει να διαβαστεί «ανάμεσα στις γραμμές», διότι δεν λέει ρητώς ακριβώς αυτό που θέλει να πει, ακριβώς για να μην εγκληθεί ο συγγραφέας του ότι λέει ακριβώς αυτό που θέλει να πει: ήτοι, ζήτω η γενοκτονία, να μη μείνει ούτε βρέφος ζωντανό.
Ο κ. Ζουμπουλάκης ξεκινά γράφοντας «είναι γνωστή η φράση που αποδίδεται στον Κλεμανσό, ότι ο πόλεμος είναι πολύ σοβαρή υπόθεση, ώστε να τον εμπιστευτούμε στους στρατιωτικούς», οπότε αντιπροτείνει να τον εμπιστευτούμε στους παλαιοδιαθηκικούς θεολογίζοντες. Και αναλύει «με βάση το κεφάλαιο 14 της Γενέσεως», θυμίζοντάς μας αμέσως μετά ότι, αν δεν τη διαβάσουμε, θα είμαστε άνθρωποι χωρίς σκέψη -που μπορούν να οδηγηθούν στο να λένε χαζομάρες, όπως τo ότι είναι μάλλον κακή ιδέα να θανατώνονται με σαδιστική ευχαρίστηση δεκάδες χιλιάδες άμαχοι, γυναικόπαιδα και βρέφη.
Δεν αναφέρει ρητώς τους Ισραηλινούς ομήρους της Χαμάς, αλλά μας θυμίζει ότι «ο Αβραάμ παίρνει μέρος στον πόλεμο… για να σώσει τον ανιψιό του Λωτ, που έχει συλληφθεί αιχμάλωτος». Άλλωστε, «ο Αβραάμ παίρνει μέρος στον πόλεμο, διακινδυνεύει δηλαδή τη ζωή του, όχι για να αποκομίσει οφέλη, αλλά για να σώσει μια ζωή (και μαζί της και άλλες)». Ο έγκριτος δοκιμιογράφος μας οδηγεί μαιευτικά (δηλαδή, χωρίς να δείχνει τα χαρτιά του) στο συμπέρασμα ότι για να σωθούν ζωές γίνεται όλο αυτό που βλέπουμε στη Γάζα, αν μεταφέρουμε την παραβολή στο σήμερα. Δεν φαντάζομαι να είστε εναντίον του να σωθούν ζωές;
Ο δε πόλεμος (ο τότε, όχι ο τώρα, μην βάζουμε λόγια στο στόμα του αρθρογράφου) είναι επιβεβλημένος: «Αν ο Αβραάμ δεν έπαιρνε μέρος στον πόλεμο, τότε ο Λωτ, οι άλλοι αιχμάλωτοι και οι γυναίκες θα έμεναν για πάντα αιχμάλωτοι (ή θα έχαναν και τη ζωή τους). Ο Αβραάμ λοιπόν αποφασίζει να πολεμήσει, μολονότι ο ίδιος δεν απειλήθηκε, δεν του επιτέθηκαν εχθροί, δεν υπερασπίζεται το σπίτι του! Πρόκειται για μια ηθική επιλογή: η μοίρα του Λωτ (και των άλλων αιχμαλώτων) δεν του επιτρέπει να αδιαφορήσει».
Ευτυχώς ο Σταύρος Ζουμπουλάκης δεν αφήνει όλα τα ερωτήματα μαιευτικώς ανοιχτά, ενίοτε τα απαντάει ρητώς για να μην κουράζεται ο αναγνώστης: «Ακόμη και για όποιον πιστεύει ότι δεν υπάρχει δίκαιος πόλεμος, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που η συμμετοχή σε αυτόν αποτελεί ηθικά επιβεβλημένη επιλογή. Πράγματι, αλλά αυτό άραγε σημαίνει ότι είναι και ηθικά επιβεβλημένο να κάνεις ό,τι και ο Αβραάμ, δηλαδή να σκοτώσεις; Από ό,τι φαίνεται, ναι». Άλλωστε, μετά τα επινίκια του επιτυχούς πολέμου, έχουμε επιστροφή στην περίφημη… κανονικότητα, και όλα καλά: «Ψωμί, κρασί, ευλογίες, δεκάτη, όλα αυτά ανήκουν στην ειρηνική κοινή ζωή. Ο πόλεμος τέλειωσε, επιστροφή ταχύτατα στην κοινωνική ζωή, χωρίς κρατούμενα, που προετοιμάζουν νέους πολέμους!» Και λοιπά, και λοιπά.
Οφείλουμε να εξάρουμε την παρρησία του Σταύρου Ζουμπουλάκη. Αν και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και στους τρελαμένους Χριστιανοσιωνιστές Ευαγγελικούς Χριστιανούς που ορέγονται ρητώς να προκαλέσουν τον Αρμαγεδδώνα (όπως μπορείτε να δείτε εδώ, μέρος πρώτο και μέρος δεύτερο) βρίθουν οι θεολογικές υπερασπίσεις της γενοκτονίας, στην εδώ πλευρά του Ατλαντικού σπανίζει ένας τόσο θαρραλέος λόγος.
Λίγο το γεγονός ότι το Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ μίλησε ήδη για «πιθανή γενοκτονία» και οδηγείται σαφώς σε δικαστική αναγνώριση γενοκτονίας, λίγο το ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο αναμένεται να βγάλει ένταλμα σύλληψης για τον Νετανιάχου ως εγκληματία πολέμου, μόνο κάτι θεοπάλαβοι που δεν σκέφτονται την επαύριον βροντοφωνάζουν τώρα «Με το Ισραήλ, μέχρι το τέλος» (ένα τέλος όλο και πιο πιθανό) ή εν πάση περιπτώσει «Με το Ισραήλ, μέχρι τη Νυρεμβέργη». Οι πιο σώφρονες γράφουν προσεκτικά, διακριτικά, καλοδουλεμένα κείμενα με ευλογοφανή άρνηση (plausible deniability), που δεν θα έκαναν μόνο τη Μαρίνα Σάττι να χασμουρηθεί. Πάντως η «γραμμή» είναι γραμμή, και όποιος έχει ένα δράμι μυαλό τη βλέπει ολοκάθαρα. Αφού τα γράφει η Γένεσις, τι δεν καταλαβαίνεις!
Φρονούμε ότι κάθε σοβαρή, θεολογική απάντηση στο κείμενο περιττεύει. Για να δικαιολογηθεί εθνοκάθαρση και γενοκτονία, επιστρατεύονται παραβολές με παλαιοδιαθηκικό υλικό για να πεισθούν οι «αγαπάτε αλλήλους» και οι «ου φονεύσεις», οι Ορθόδοξοι (που δεν έχουν θεωρητική θεολογική παράδοση όχι ιερού πολέμου, αλλά ούτε καν δίκαιου πολέμου), να συναινέσουν με την κυβέρνηση του Ισραήλ. Κοινώς, το κείμενο ψάχνει για ηλιθίους -οι οποίοι φυσικά αφθονούν: αφού θαυμάζουν ούτως ή άλλως τόσο τον αρθρογράφο, γιατί να μην τα καταπιούν αμάσητα;
Η αφορμή, όμως, μας θύμισε ένα παλαιότερο, περίφημο κείμενο του 2000 από τις ΗΠΑ: εκεί, ο Kent Ashcraft θέτει κάποια κρίσιμα διευκρινιστικά ερωτήματα στη ραδιοφωνική «Δρ. Λώρα», που τόνιζε με πάθος ότι οι παλαιοδιαθηκικές αλήθειες είναι αναπαλλοτρίωτες μέχρι κεραίας και, ιδανικά, αναγκαστές κατά πάντων. Νομίζουμε ότι παρόμοια ερωτήματα θα μπορούσαν να ζητούν αντίστοιχες διευκρινίσεις από την σοφή τοποθέτηση του Προέδρου της Εθνικής Βιβλιοθήκης στην έγκριτη «Καθημερινή»:
* * *
Αγαπητή Δρ. Λώρα,
Σας ευχαριστώ που κάνετε τόσα πολλά για να εκπαιδεύσετε τους ανθρώπους σχετικά με το νόμο του Θεού. Έχω μάθει πολλά από την εκπομπή σας και προσπαθώ να μοιράζομαι αυτή τη γνώση με όσους περισσότερους ανθρώπους μπορώ. Όταν κάποιος προσπαθεί να υπερασπιστεί τον ομοφυλοφιλικό τρόπο ζωής, για παράδειγμα, απλά του υπενθυμίζω ότι το Λευιτικόν 18:22 αναφέρει ξεκάθαρα ότι είναι βδέλυγμα. Και εκεί τελειώνει η συζήτηση.
Χρειάζομαι, ωστόσο, τη συμβουλή σας σχετικά με ορισμένους συγκεκριμένους θείους νόμους και ως προς το πώς μπορώ να τους ακολουθήσω καλύτερα.
α) Όταν καίω έναν ταύρο στο θυσιαστήριο ως θυσία, ξέρω ότι δημιουργεί μια ευχάριστη οσμή για τον Κύριο ( Λευιτ. 1:9 ). Το πρόβλημα είναι οι γείτονές μου. Ισχυρίζονται ότι η οσμή δεν είναι ευχάριστη γι’ αυτούς. Πρέπει να τους γρονθοκοπήσω;
β) Θα ήθελα να πουλήσω την κόρη μου σκλάβα, όπως σαφώς εγκρίνεται στην Έξοδο 21:7 . Στην εποχή μας, ποια πιστεύετε ότι θα ήταν μια σωστή τιμή γι’ αυτήν;
γ) Γνωρίζω ότι δεν επιτρέπεται να έχω καμία επαφή με γυναίκα όσο αυτή βρίσκεται στην περίοδο της εμμηνορροϊκής ακαθαρσίας (Λευιτικόν 15:19-24). Το πρόβλημα είναι, πώς μπορώ να το καταλάβω αν είναι; Έχω επιχειρήσει να το ρωτήσω ευθέως, αλλά οι περισσότερες γυναίκες προσβάλλονται.
δ) Το Λευιτ. 25:44 αναφέρει ότι δικαιούμαι να κατέχω σκλάβους, άνδρες και γυναίκες, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν αγοραστεί από γειτονικά έθνη. Ένας φίλος μου ισχυρίζεται ότι αυτό ισχύει για τους Μεξικανούς, αλλά όχι για τους Καναδούς. Μπορείτε να το διευκρινίσετε; Γιατί δεν μπορώ να έχω Καναδούς για σκλάβους;
ε) Έχω έναν γείτονα που επιμένει να εργάζεται το Σάββατο. Η Έξοδος 35:2 ορίζει σαφώς ότι πρέπει να θανατωθεί. Είμαι ηθικά υποχρεωμένος να τον σκοτώσω εγώ ο ίδιος;
στ) Ένας φίλος μου πιστεύει ότι παρόλο που η κατανάλωση οστρακοειδών είναι βδέλυγμα (Λευιτ. 11:10), είναι μικρότερο βδέλυγμα από την ομοφυλοφιλία. Εγώ δεν συμφωνώ. Μπορείτε να το διευκρινίσετε αυτό και να το διευθετήσουμε;
ζ) Το Λευιτικόν 21:20 αναφέρει ότι δεν μπορώ να πλησιάσω το θυσιαστήριο του Θεού αν έχω κάποιο ελάττωμα στην όρασή μου. Πρέπει να παραδεχτώ ότι φοράω γυαλιά μυωπίας. Πρέπει η όρασή μου να είναι 20/20 ή υπάρχει κάποιο παραθυράκι εδώ;
η) Οι περισσότεροι άνδρες φίλοι μου κόβουν τα μαλλιά τους, συμπεριλαμβανομένων των μαλλιών γύρω από τους κροτάφους τους, παρόλο που αυτό απαγορεύεται ρητά από το Λευιτικόν 19:27 . Πώς πρέπει να θανατωθούν;
θ) Γνωρίζω από το Λευιτικόν 11:6-8 ότι το να αγγίζω το δέρμα ενός νεκρού χοίρου με καθιστά ακάθαρτο, αλλά μπορώ να συνεχίσω να παίζω ποδόσφαιρο αν φοράω γάντια;
ι) Ο θείος μου έχει ένα αγρόκτημα. Παραβιάζει το Λευιτικόν 19:19 φυτεύοντας δύο διαφορετικές καλλιέργειες στο ίδιο χωράφι, όπως το παραβιάζει και η γυναίκα του φορώντας ρούχα από δύο διαφορετικά είδη κλωστής (μείγμα βαμβακιού/πολυεστέρα). Έχει επίσης την τάση να βρίζει και να βλασφημεί πολύ. Είναι πραγματικά απαραίτητο να μπούμε στον κόπο να συγκεντρώσουμε όλη την πόλη για να τους λιθοβολήσουμε (Λευιτικόν 24:10-16); Δεν θα μπορούσαμε απλώς να τους κάψουμε μέχρι θανάτου σε μια ιδιωτική οικογενειακή εκδήλωση, όπως κάνουμε με τους ανθρώπους που κοιμούνται με τα πεθερικά τους; (Λευιτ. 20:14);
Ξέρω ότι έχετε μελετήσει αυτά τα πράγματα διεξοδικά, οπότε είμαι βέβαιος ότι μπορείτε να βοηθήσετε.
Σας ευχαριστώ και πάλι που μας υπενθυμίζετε ότι ο λόγος του Θεού είναι αιώνιος και αμετάβλητος.
Ο αφοσιωμένος μαθητής σας και ο θαυμαστής σας
