Ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Σίριλ Ραμαφόσα δέχεται αυξανόμενη πίεση αφού οδήγησε το κυβερνών Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC) στο χειρότερο εκλογικό του αποτέλεσμα εδώ και 30 χρόνια, αναγκάζοντάς το να μοιραστεί την εξουσία, αναφέρει το BBC.
Με όλες σχεδόν τις ψήφους καταμετρημένες, το ANC βρίσκεται στο 40% – από 58% στις προηγούμενες εκλογές.
Αυτό είναι χαμηλότερο από το φοβερό χειρότερο σενάριο του κόμματος του 45%, λένε οι αναλυτές.
Το ANC είχε πάντα στις δημοσκοπήσεις πάνω από το 50% από τις πρώτες δημοκρατικές εκλογές της χώρας το 1994, όπου ο Νέλσον Μαντέλα έγινε πρόεδρος.
Αλλά η υποστήριξη για το κόμμα έχει μειωθεί σημαντικά λόγω της οργής για τα υψηλά επίπεδα διαφθοράς, ανεργίας και εγκληματικότητας.
Επικαλούμενη την κρίση κόστους ζωής και τις συχνές διακοπές ρεύματος, μια γυναίκα είπε στο BBC ότι έβαλε τέλος σε ένα σερί ψηφοφοριών 30 ετών για το ANC υπέρ της κεντροδεξιάς Δημοκρατικής Συμμαχίας (DA) αυτή τη φορά.
«Αυτό το αποτέλεσμα δεν είναι καλό. Το ήθελα εκτός κυβέρνησης. Πρέπει να δώσουμε σε κάποιον άλλον μια ευκαιρία», είπε.
Τα τελικά αποτελέσματα θα ανακοινωθούν στις 18:00 τοπική ώρα (17:00 BST) της Κυριακής, σύμφωνα με το BBC.
Η ηγεσία του ANC έχει αρχίσει να διαβουλεύεται εσωτερικά για να προετοιμαστεί για περίπλοκες συνομιλίες συνασπισμού.
Οι επιλογές του είναι το DA, το οποίο βρίσκεται στη δεύτερη θέση με ποσοστό 22%, το κόμμα uMkhonto we Sizwe (MK) με επικεφαλής τον πρώην Πρόεδρο Τζέικομπ Ζούμα, με ποσοστό 15%, ή οι ριζοσπαστικοί Μαχητές της Οικονομικής Ελευθερίας (EFF) με 9%.
Τόσο το EFF όσο και το MK υποστηρίζουν την κατάσχεση γης λευκών και την εθνικοποίηση των ορυχείων της χώρας.
Το MK έχει δηλώσει ότι θα ήταν έτοιμο να συνεργαστεί με το ANC, αλλά όχι όσο ήταν επικεφαλής του κ. Ραμαφόσα.
Ο Ραμαφόσα αντικατέστησε τον κ. Ζούμα τόσο ως πρόεδρος όσο και ως ηγέτης του ANC μετά από μια σκληρή μάχη για την εξουσία το 2018.
Οι υποστηρικτές του MK γιορτάζουν όλη τη νύχτα στο Durban, τη μεγαλύτερη πόλη στην καρδιά του κόμματος, στην επαρχία KwaZulu-Natal. Το κόμμα δημιουργήθηκε μόλις τον Δεκέμβριο.
Ο πρόεδρος του ANC Γκγουέντε Μαντάσε είπε ότι το κόμμα του είναι απίθανο να σχηματίσει συμμαχία με το DA.
Είπε ότι θα πρέπει να υπάρξει «ευθυγράμμιση πολιτικής» μεταξύ των κομμάτων για να σχηματιστεί μια συμφωνία συνασπισμού.
Για το ANC, οι πολιτικές ενδυνάμωσης των μαύρων – που στόχευαν στο να δοθεί στους μαύρους μερίδιο στην οικονομία μετά τον αποκλεισμό τους κατά τη ρατσιστική εποχή του απαρτχάιντ – ήταν «αδιαπραγμάτευτες».
Πρόσθεσε ότι οποιοσδήποτε εταίρος συνασπισμού θα πρέπει να συμφωνήσει με το νομοσχέδιο για την Εθνική Ασφάλιση Υγείας (NHI), το οποίο υπόσχεται καθολική υγειονομική περίθαλψη για όλους, που υπεγράφη σε νόμο νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Το DA αντιτίθεται τόσο στις πολιτικές ενδυνάμωσης των μαύρων του NHI όσο και του ANC.
Παρά την απροθυμία του ANC να ευθυγραμμιστεί με το DA, ο ηγέτης του Τζον Στέενχαουζεν δεν έχει αποκλείσει την ιδέα.
Όμως, αν επιτευχθεί συμμαχία με το ANC, θα υπήρχαν μερικά αδιαπραγμάτευτα, είπε.
«Σεβασμός του κράτους δικαίου και του συντάγματος, μια κοινωνική οικονομία της αγοράς που αντιμετωπίζει τον ιδιωτικό τομέα ως εταίρους στην ατζέντα της ανάπτυξης».
«Μηδενική ανοχή για τη διαφθορά και την ανάπτυξη στελεχών και απόλυτη εστίαση που μοιάζει με λέιζερ σε οικονομικές πολιτικές που αυξάνουν τις θέσεις εργασίας».
Ο κ. Στέενχαουζεν είπε επίσης στο BBC ότι θα πρέπει να συμβουλευτεί τους εταίρους του προεκλογικού συνασπισμού πριν εξετάσει τυχόν διαπραγματεύσεις.
Αλλά απέκλεισε το EFF και το κόμμα MK ως πιθανούς εταίρους του συνασπισμού.
«Νομίζω ότι η αστάθεια δεν είναι προς το συμφέρον της χώρας. Ένας συνασπισμός με τη ριζοσπαστική αριστερά στη Νότια Αφρική του κόμματος MK και του EFF θα παράγει τις ίδιες πολιτικές που κατέστρεψαν τη Ζιμπάμπουε, κατέστρεψαν τη Βενεζουέλα», είπε.
Μια άλλη επιλογή θα ήταν να συνεργαστείτε με το EFF, με επικεφαλής τον Τζούλιους Μαλέμα, πρώην ηγέτη της νεολαίας του ANC. Τα δύο κόμματα σχηματίζουν επί του παρόντος τον συνασπισμό που διοικεί τη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, το Γιοχάνεσμπουργκ.
Ένα ρεκόρ 70 κομμάτων και 11 ανεξάρτητων ήταν υποψήφιοι, με τους Νοτιοαφρικανούς να ψηφίζουν για ένα νέο κοινοβούλιο και εννέα επαρχιακά νομοθετικά σώματα.
Το DA έχει υπογράψει ένα σύμφωνο με 10 από αυτούς, συμφωνώντας να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού εάν συγκεντρώσουν αρκετές ψήφους για να αποσπάσουν το ANC από την εξουσία.
Αλλά αυτό δεν περιλαμβάνει το EFF ή το MK, που θα χρειαζόταν για να σχηματίσουν την πλειοψηφία.
Καθώς τα κόμματα προσπαθούν να σχηματίσουν συμμαχίες, ο πρώην πρόεδρος της Κένυας Ουχούρου Κενιάτα, ο οποίος ηγείται της αποστολής παρατηρητών εκλογών της Αφρικανικής Ένωσης στη Νότια Αφρική, πρόσφερε μερικές συμβουλές για το σχηματισμό συνασπισμών.
Είπε ότι οι κυβερνήσεις συνασπισμού πρέπει να επικεντρωθούν σε τομείς συμφωνίας αντί για διαφορές.
«Μπορώ μόνο να τους ευχηθώ και να ελπίζω ότι η ηγεσία θα λάβει αυτή την απόφαση του λαού σε θετικό πλαίσιο», είπε.
