Την Πέμπτη 4 Ιουλίου το Ηνωμένο Βασίλειο προσέρχεται πρόωρα στις κάλπες μετά από 14 συμπληρωμένα χρόνια εξουσίας του Συντηρητικού Κόμματος στην Ντάουνινγκ Στριτ. Σε αντίθεση με τη Γαλλία του Μακρόν η προκήρυξη των πρόωρων εκλογών στο Νησί δεν σχετίζεται τόσο με την εκλογική και δημοσκοπική άνοδο ούτε της ακραίας Δεξιάς, ούτε κάποιας ακραίας (ανύπαρκτης) Αριστεράς. Περισσότερο σχετίζεται με την ανάγκη των Τόρηδων (σ.σ. Συντηρητικό Κόμμα) για μια θεσμική έξοδο από το λούκι.
«Γίναμε πιο δυστυχισμένοι»: αυτή είναι η φράση που εκφράζει τον μέσο όρο της βρετανικής κοινωνίας τα τελευταία 14 χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων έζησε ένα Brexit, μια πανδημία, μια ανεξέλεγκτη φτωχοποίηση, μια αμφισβήτηση ως ξάδερφος των ΗΠΑ, έχασε τη Βασίλισσα και βρίσκεται κοντά σε έναν τέλμα. Και όλα αυτά με πέντε Συντηρητικούς Πρωθυπουργούς: Ντέιβιντ Κάμερον (2010-16), Τερέζα Μέι (2016-19), Μπόρις Τζόνσον (2019-22), Λιζ Τρας (2022) και Ρίσι Σούνακ (2022-). Ο τελευταίος είναι μάλλον αυτός που θα κλείσει και την πόρτα της Ντάουνινγκ Στριτ για τους Συντηρητικούς και θα φέρει και πάλι τους Εργατικούς στην εξουσία με την ελπίδα για μια αλλαγή, σαν εκείνη που είχε υποσχεθεί το 1997 ο Τόνι Μπλερ με την Cool Britannia…
Μπορεί, όμως, να ξαναγίνει cool το Ηνωμένο Βασίλειο; Μπορεί μια χώρα που απομονώθηκε και διχάστηκε από το δίλλημα του Brexit να επιστρέψει στα περασμένα μυαλά της; Μπορεί μια χώρα που ξεκληρίστηκε πληθυσμιακά από την πανδημία να πιστέψει ξανά στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, που πρώτη έφερε στον κόσμο; Μπορεί μια χώρα που κάνει συμφωνίες για να απελαύνει αιτούντες άσυλο σε στρατόπεδα στη Ρουάντα ή στην Αλβανία να επενδύσει στη μοναδική πολυπολιτισμικότητά της που κάποτε συνδεόταν με την Αυτοκρατορία της; Μπορεί μια χώρα που οι καταναλωτές της ψωνίζουν ξανά και όχι μεταπολεμικά με «δελτία» στα σούπερ μάρκετ λόγω του ανεξέλεγκτου πληθωρισμού να γίνει εκείνο το οικονομικό κέντρο για το οποίο κάποτε υπερηφανευόταν; Μπορεί να ξαναβάλει πλάτες στο επιρρεπές σε σκάνδαλα Συντηρητικό Κόμμα;
Κι αν τελικά οι Εργατικοί πετύχουν αυτό που προβλέπουν όλοι οι δημοσκόποι, είναι ο Κιρ Στάρμερ ένας πολιτικός της πραγματικής αλλαγής ή ένας διαχειριστής μιας phoney (σ.σ. κίβδηλης) ελπίδας σαν εκείνης του Τόνι Μπλερ;
Αυτά είναι ερωτήματα που καμία κάλπη δεν θα απαντήσει. Το γενικό αίσθημα στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι αυτό της κούρασης και αυτό αποτυπώνουν κορυφαίοι Βρετανοί φωτογράφοι, οι οποίοι φιλοξενούνται από τον Guardian για να δώσουν τη δική τους ματιά στα 14 χρόνια εξουσίας των Τόρηδων.
Dafydd Jones, φωτογραφία υποστηρίκτριας του Brexit στη Γέφυρα του Γουέστμινστερ στις 15 Ιουνίου του 2016. «Προσωπικά, ενοχλήθηκα με την κυβέρνηση γιατί με έβαλε στο δίλλημα της επιλογής. Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι είναι πιθανότατα τώρα πολύ θυμωμένοι με τους Τόρηδες που έβαλαν τους πάντες σε αυτήν την κατάσταση, λόγω των εσωτερικών τους διαφωνιών, για τις οποίες εμείς έπρεπε να ψηφίσουμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Τραβώντας φωτογραφίες με τα χρόνια, νομίζω ότι γίναμε πιο δυστυχισμένοι».
Martin Parr, «Με Αγάπη από τον Ιησού», φωτογραφία από τράπεζα τροφίμων στη Βρετανία το 2023. «Ποια είναι η γνώμη μου για τα τελευταία 14 χρόνια διακυβέρνησης στη Βρετανία; Αρκετά αρνητικές σκέψεις, πραγματικά. Θέλω να πω, κοιτάξτε την κονσέρβα με το ζαμπόν (spam) που πρέπει να προέρχεται από τον Ιησού -είναι τρέλα».
Eddie Otchere, φωτογραφία του Πύργου Γκρένφελ μετά τη φωτιά, 17 Ιουνίου του 2017. «Τελευταία σκέφτομαι πολύ τον Πύργο του Γκρένφελ. Δεν μπορώ να σκεφτώ μεγαλύτερο σύμβολο του τι πήγε στραβά τα τελευταία 14 χρόνια από αυτό το καμένο κέλυφος. Είναι το σύμβολο της απόλυτης αποτυχίας, μια τερατώδης ταφόπλακα που κάθεται στην πόλη μας, μια διαρκής υπενθύμιση 72 χαμένων ζωών χωρίς απόδοση δικαιοσύνης. Δεν υπάρχει πλέον καμία αίσθηση ευθύνης στη δημόσια ζωή, καμία. Όλα αυτά τα χρόνια μετά την τραγωδία, περνάει κανείς από τον Πύργο και τον βλέπει ντυμένο με ένα πλαστικό κάλυμμα… Ένα κτίριο που κανείς δεν μένει ή χρησιμοποιεί και κανείς δεν θέλει να δεχτεί την ευθύνη για αυτό που συνέβη εκεί. Εμείς οι πολίτες πληρώνουμε τον λογαριασμό. Θάβουμε τους νεκρούς».
Nick Waplington, φωτογραφία της… Ριβιέρας του Χάκνεϊ (ανατολικό Λονδίνο) το 2018. «Ήταν Ιούνιος του 2018 και ήταν ένα πολύ ζεστό καλοκαίρι. Ήταν κατά τη διάρκεια του Μουντιάλ και η Αγγλία είχε φτάσει στα ημιτελικά, οπότε όλα ήταν σε μια φρενήρη κατάσταση. Πλήθος κόσμου πήγαινε εκεί κάθε μέρα για μια βουτιά. Ήταν η εποχή που το Brexit δεν μας είχε ακόμα διχάσει. Ήθελα να απαθανατίσω τη διαφορετικότητα, την ενότητα και την ανθεκτικότητα της κοινότητας στην οποία ζω. Δεν είχα δει ή καταλάβει τη σχέση με τη ρύπανση. Αργότερα ανακάλυψα ότι το νερό μέσα στο οποίο οι άνθρωποι της κοινότητάς μου δροσίζονταν ήταν μολυσμένο: ήταν η κατάληξη των λυμάτων αποθηκών και επιχειρήσεων στο Τότεναμ και το αποχωρητήριο των αρουραίων στο νερό».
Katherine Anne Rose, φωτογραφία της Βρετανίας σε λοκντάουν λόγω Covid. «Ήμουν 11 όταν οι Εργατικοί κέρδισαν στις εκλογές του 1997. Ένιωσα τότε μια πραγματική στιγμή ελπίδας και ιδεαλισμού. Τώρα, όμως, η μόνη αίσθηση που έχω είναι αυτής της απελπισίας και του κυνισμού για τους πολιτικούς μας. Έχω φωτογραφίσει πολλούς πολιτικούς κατά τη διάρκεια της καριέρας μου. Όταν είναι μόνοι τους υπήρξαν στιγμές που τους βίωσα σαν σχετικά κανονικούς ανθρώπους, αλλά όταν ήταν ομάδα -ξαφνικά έβλεπες να έχουν λιγότερη ανθρωπιά και λιγότερη προσοχή για εμάς τους υπόλοιπους».
Liz Johnson Artur, πλατεία Γουίντρας, Μπρίξτον, 2022. Το σκάνδαλο Γουίντρας ξεκίνησε το 2018 με άτομα που κρατήθηκαν λανθασμένα, στερήθηκαν νομικά δικαιώματα, απειλήθηκαν με απέλαση και σε τουλάχιστον 83 περιπτώσεις απελάθηκαν παράνομα από το Ηνωμένο Βασίλειο με απόφαση του υπουργείου Εσωτερικών. «Όλοι έχουν επηρεαστεί από τη διακυβέρνηση των Τόρηδων τα τελευταία 14 χρόνια, αλλά η κοινότητα των μαύρων, την οποία καταγράφω στη δουλειά μου έχει στοχοποιηθεί όσο καμία άλλη».
Laura Pannack, φωτογραφία από τη σειρά «Χωρισμός» του 2018. «Η γυναίκα στη φωτογραφία είναι Σίλια, η οποία είχε έρθει εδώ από την Ισπανία για να σπουδάσει μόδα. Γνώρισε τον Βρετανό σύντροφό της Κρις στο Λονδίνο. Μετά το Brexit βρέθηκε μπροστά σε ένα αβέβαιο μέλλον χωρίς πραγματικές προοπτικές εργασίας και πιθανόν να έχει επιστρέψει στην Ισπανία… χωρίς τον Κρις».
Antonio Olmos, έγκλημα στον δρόμο, Έντμοντον, Λονδίνο, Απρίλιος του 2011. «Τα ταμπλόιντ και η κοινωνία μάς έχουν μάθει να φοβόμαστε τους νέους και αυτό έχει γίνει πολύ χειρότερο τα τελευταία 14 χρόνια. Η εγκληματικότητα, οι επιθέσεις με μαχαίρι αυξήθηκαν υπό την κυριαρχία των Τόρηδων και η λιτότητα έχει κόψει τα πάντα για τους εφήβους -εκπαίδευση, κέντρα νεολαίας, υποστήριξη».
Niall McDiarmid, φωτογραφία των Άρθρουρ και Έιβις στο Μίλτον Κινς, Μάιος 2024. «Ξεχνάμε πόσο απίστευτα δύσκολα πέρασε αυτή η γενιά των Γουίντρας από την Καραϊβική που έφτασε εδώ, μετακομίζοντας με τις οικογένειές της σε μια εντελώς διαφορετική ήπειρο. Πέρασαν από απίστευτες διακρίσεις, οικονομικές δυσκολίες και έκαναν και τις πιο σκληρές δουλειές -ως καθαρίστριες, στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, στο μετρό, στα λεωφορεία. Ταυτόχρονα, έφεραν τόση ζωντάνια και χρώμα στις κοινότητές μας, πρωτοστατώντας στην πολυπολιτισμικότητα που βλέπουμε σήμερα».
Craig Easton, φωτογραφία από τη συλλογή «Τα Παιδιά της Θάτσερ», 2018. «Τα τελευταία 14 χρόνια, νομίζω ότι υπάρχει μια συνεχής ροπή της κοινωνίας προς τα δεξιά. Και το αποκορύφωμα για μένα ήταν το Brexit: είχαμε ένα ευρωπαϊκό δημοψήφισμα για να λύσουμε μια διαμάχη στο κόμμα των Τόρηδων που συνεχίζεται εδώ και 50, 60 χρόνια. Αισθάνομαι ότι ολόκληρη η χώρα είναι ένα πολιτικό ποδόσφαιρο που κλωτσάει την μπάλα ανάμεσα στα δύο άκρα των Συντηρητικών, που διαλύονται -και το έχω βαρεθεί».
Suki Dhanda, Ιανουάριος του 2018, ο Έλαφ και η Γιασίν με την κόρη τους Νουρ. «Στο Πλύμουθ, από όπου κι αν κατάγεσαι, όλοι θέλουν να περάσουν τη μέρα τους στην παραλία. Εκεί γνώρισα τον Έλαφ και τη Γιασίν, και οι δύο πανεπιστημιακοί καθηγητές από το Ιράκ που είχαν λάβει κρατική υποτροφία για σπουδές στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ήταν υπέροχοι, τόσο ανοιχτοί και χαλαροί. Έμειναν στο Πλύμουθ για τέσσερα χρόνια και έφτιαξαν το σπιτικό τους με τα παιδιά τους, αλλά πάντα ήξεραν ότι θα επέστρεφαν. Νομίζω ότι οι άνθρωποι σε αυτή τη χώρα πρέπει να καταλάβουν ότι δεν είναι όλοι εδώ για να πάρουν τη δουλειά τους».
Social Media, ένα πρόσφατο κλικ από το Χέιστινγκς, εκεί που ο Γουλιέλμος ο Κατακτητής (Νορμανδός) κατέκτησε την Αγγλία και βασίλεψε χωρίς να ξέρει αγγλικά και γραφή. Άλλαξε την αριστοκρατία και οργάνωσε υποδειγματικά το κράτος …
Και μια ματιά στο παρελθόν ή blast from the past, όπως το λένε οι Βρετανοί. Η Μελίνα Μερκούρη και ο νέος (1986) Μπόρις Τζόνσον, τότε πρόεδρος της Oxford Union συζητούσε με την υπουργό Πολιτισμού για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα.
Σήμερα 2024, ποιος θα πληρώσει το Μάρμαρο για το Ηνωμένο Βασίλειο;
