Σφοδρές αντιδράσεις μεταξύ άλλων και στον Σύνδεσμο Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών (1967-1974) προκαλούν τα πρωτοφανή επιχειρηματικά σχέδια για τη μετατροπή του ιστορικού κτιρίου των φυλακών της Γυάρου σε «αυτάρκη κόμβο νερού και ενέργειας» από τη βιομηχανία ALUMIL στο πλαίσιο του προγράμματος Arxellence 3 που προκήρυξε μαζί με την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία Πολιτιστικού και Κοινωφελούς Έργου ΑΙΓΕΑΣ» που τελεί υπό την εποπτεία και την συνδιοργάνωση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) και έχει τεθεί υπό την αιγίδα του ΥΠΕΝ, του Υπουργείου Πολιτισμού και του επίσημου τουριστικού ιστότοπου Νοτίου Αιγαίου με χορηγούς επικοινωνίας γνωστά περιοδικά του χώρου της αρχιτεκτονικής και των τεχνικών έργων.
Σε ανακοίνωσή του ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-1974 αποδοκιμάζει δριμύτατα τα σχέδια υποτιθέμενης «αξιοποίησης» ενός «μαρτυρικού τόπου που επίτηδες παραδόθηκε στη φυσική φθορά όπως και άλλοι αντίστοιχοι τόποι ιστορικής μνήμης» ώστε «να βυθιστούν στη λήθη».
Ζητά η Γυάρος και τα άλλα ξερονήσια-τόποι εξορίας να μην αφεθούν στην τύχη τους αλλά ούτε και να παραδοθούν στις «πράσινες» ορέξεις του εφοπλιστικού κεφαλαίου και σε εταιρίες που προκειμένου να διαφημιστούν δεν ορρωδούν προ ουδενός.
Επιπλέον, απαιτεί να εφαρμοστεί ένα πλαίσιο προστασίας και ανάδειξης των τόπων ιστορικής μνήμης, όπως έχουν κατά καιρούς προτείνει ειδικοί επιστήμονες αλλά και ο ίδιος ο Σύνδεσμος.
Η ανακοίνωση του Συνδέσμου
Ολόκληρη η ανακοίνωση του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-1974 έχει ως εξής:
«Την μετατροπή σε ‘water & energy self-sufficient Hub’ (‘αυτάρκη κόμβο νερού και ενέργειας’) του ιστορικού κτηρίου των φυλακών της Γυάρου, έναν μνημονικό τόπο του Εμφυλίου και της Χούντας, προτείνει η βιομηχανία αλουμινίου ALUMIL, στο πλαίσιο του ‘Arxellence 3, που προκήρυξε μαζί με την ‘Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία Πολιτιστικού και Κοινωφελούς Έργου ΑΙΓΕΑΣ’, που τελεί υπό την εποπτεία και συνδιοργάνωση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), και έχει τεθεί υπό την αιγίδα του ΥΠΕΝ, του Υπουργείου Πολιτισμού και του επίσημου τουριστικού ιστότοπου Νοτίου Αιγαίου, με χορηγούς επικοινωνίας γνωστά περιοδικά του χώρου της αρχιτεκτονικής και των τεχνικών έργων.
‘Μπορεί ένας τόπος παραδομένος στη φθορά και την εγκατάλειψη να αποκτήσει νέα ζωή;’
Αυτό το ρητορικό ερώτημα θέτει ο διαγωνισμός για την αξιοποίηση της Γυάρου προς ένα ‘βιώσιμο μέλλον’, αποσιωπώντας ότι αυτός ο μαρτυρικός, από τα ρωμαϊκά ακόμα χρόνια, τόπος παραδόθηκε επίτηδες στη φυσική φθορά, όπως και πολλοί αντίστοιχοι τόποι ιστορικής μνήμης, προκειμένου να βυθιστούν στη λήθη. Ούτε, βέβαια, ομολογούν ότι η θολή ‘νέα ζωή’ που υπόσχονται για το θανατονήσι, είναι η ‘χωρίς τα κόμπλεξ του παρελθόντος’ επανάχρησή του, δηλ. η τουριστική του εκμετάλλευση, η παράδοσή του σε ιδιωτικά, κερδοσκοπικά συμφέροντα. Η κυβέρνηση, άλλωστε, έχει εφαρμόσει την ίδια αγοραία ‘συνταγή’ στη Δημόσια Παιδεία και Υγεία, στη δημόσια περιουσία και σε οτιδήποτε αποτελεί κοινό αγαθό.
Η Γυάρος και τα άλλα ξερονήσια-τόποι εξορίας όχι μόνο δεν πρέπει να αφεθούν στην τύχη τους, αλλά και μην παραδοθούν στις ‘πράσινες’ ορέξεις του εφοπλιστικού κεφαλαίου και σε εταιρίες που, προκειμένου να διαφημιστούν, δεν ορρωδούν προ ουδενός. Αντίθετα, πρέπει να εφαρμοστεί ένα σαφές πλαίσιο προστασίας και ανάδειξης αυτών των τόπων (π.χ. ν. 722/2001, YΠA, ΦΕΚ 182/21-7-2011), όπως εδώ και χρόνια έχουν προτείνει τεκμηριωμένα ειδικοί επιστήμονες αλλά και πρόσφατα ο Σύνδεσμός μας:
‘Οι αξίες, οι αρχές, το κοινωνικό όραμα των αγωνιστών που μαρτύρησαν στη Γυάρο ενσωματώνουν τον σεβασμό στη φύση απέναντι σ’ αυτούς που επιδιώκουν να μετατρέψουν ένα τοπόσημο ελευθερίας σε τόπο κερδοσκοπικής εκμετάλλευσης, αφού το 2011 αποχαρακτηρίστηκε ως ‘ιστορικός τόπος’ το μεγαλύτερο τμήμα του νησιού, με σκοπό την προώθηση επενδύσεων για αιολικά πάρκα.
Η αφιλόξενη Γυάρος, πρέπει να αναδειχθεί σε επισκέψιμο τόπο ιστορικής μνήμης, όπως θεσπίστηκε το 2001, με τη διάσωση και αποκατάσταση των κτιρίων-φυλακών, που το 1947 έχτισαν οι τότε πολιτικοί κρατούμενοι και όπου υπεράσπισαν τις ιδέες και τους αγώνες τους εξόριστοι δεσμώτες της χούντας.’ (Γυάρος, χτες και σήμερα, ΑΠΘ 18-4-2024)
Πριν 50 χρόνια, στις 24 Ιουλίου 1974, την επαύριο της πτώσης της χούντας, συγγενείς και φίλοι, κρατώντας το πανό ‘Δώστε τη χούντα στον λαό’, υποδέχονταν στο λιμάνι της Ραφήνας τους εξόριστους που επέστρεφαν από τη Γυάρο. Πενήντα χρόνια μετά δεν πρέπει να επιτρέψουμε στην κυβέρνηση να παραδώσει τη μνήμη της Γυάρου στα νύχια αγοράς, στο όνομα της περιβόητης ‘πράσινης μετάβασης’.
Καλούμε τα μέλη μας και τους δημοκρατικούς πολίτες της Αθήνας να υποστηρίξουν με την παρουσία τους, την παρέμβαση του ΣΦΕΑ 1967-1974 στη φιέστα της παρουσίασης του διαγωνισμού για τη Γυάρο, την ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 28 ΙΟΥΝIΟΥ 2024, στις 6 μ.μ., στο ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ.
Αθήνα 24-6-2024»
