Το διαζύγιο στην πολιτική συμβαίνει ακριβώς όπως και στους γάμους στην κανονική ζωή: ακόμη κι ένα αγαπημένο και ταιριαστό ζευγάρι μπορεί να χωρίσει για ασήμαντη αιτία, όταν το πείσμα καταλάβει το ένα από τα δύο μέρη. Το ίδιο συνέβη και στην ισπανική δεξιά, με το ακροδεξιό Vox να αποφασίζει να αποχωρήσει από τις συνεργασίες του με το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) στις τοπικές κυβερνήσεις έξι αυτόνομων περιφερειών.
Ο λόγος; Η απόφαση του ηγέτη του ΡΡ Αλβέρτο Νούνιεθ Φεϊχόο να δείξει πνεύμα φιλανθρωπίας (ma non troppo), συναινώντας εν μέρει στις έκκληση του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ, να υποδεχθούν οι άλλες Περιφέρειες, άρα κι οι διοικούμενες από τις κυβερνήσεις υπό το κόμμα του, κάποιους από τους 6.000 ασυνόδευτους ανηλίκους μετανάστες, που έχουν φθάσει με τις μυριάδες άλλες ψυχές στις Καναρίους Νήσους. Παιδιά που οι τοπικές αρχές αδυνατούν να περιθάλψουν στις δομές που ασφυκτιούν από τα ρεύματα των μεταναστών, που προσπαθούν μέσα από τις απομακρυσμένες τούτες ευρωπαϊκές περιοχές να βρουν καταφύγιο, στέγη και εργασία, στα περιπόθητα εδάφη της ηπείρου.
Βέβαια, η μεγαλοψυχία του Φεϊχόο δεν οφείλεται τόσο στα φιλάνθρωπα αισθήματά του. Γιατί στο παρελθόν είχε αρνηθεί να ανταποκριθεί σε τέτοιου είδους ανθρωπιστικές εκκλήσεις και στην επίκληση της αρχής της αλληλεγγύης ανάμεσα στις αυτόνομες Περιφέρειες. Όμως, οι Κανάριες Νήσοι διοικούνται από κυβέρνηση στην οποία συμμετέχει το ΡΡ, που κατετάγη τρίτο στις εκλογές και συνέπραξε με το δεύτερο τοπικό εθνικιστικό κόμμα για να αποσπάσει την κυβέρνηση από τους πρώτους Σοσιαλιστές. Συνεπώς, ο Φεϊχόο δεχόμενος ένα ισχνό αριθμό 400 ανηλίκων έκανε μία χάρη, όχι στον Πέδρο Σάντσεθ, αλλά σε μία από τις περιοχές που ελέγχονται από το ΡΡ. Κατά τα λοιπά, το ΡΡ δεν διάκειται φιλικά ως προς τον «Νόμου περί Αλλοδαπών» που πρόκειται να φέρει αυτόν τον μήνα η κυβέρνηση Σάντσεθ και κατά τους συντηρητικούς αφαιρεί την αυτονομία των αποφάσεων από τις περιφέρειες.
Μολαταύτα, το Vox πιστό στη σκληρή προγραμματική του θέση για απέλαση των ανηλίκων που έχουν εισέλθει παράτυπα στη χώρα, στύλωσε τα πόδια του από την πρώτη στιγμή. Εδώ και ημέρες, ο ηγέτης του Σαντιάγο Αμπασκάλ εκβίαζε με διακοπή της συνεργασίας με το ΡΡ, μη πειθόμενος ούτε στο ενδεχόμενο να λάβουν οι Περιφέρειες τούτες επιπλέον ενισχύσεις και κονδύλια για να φιλοξενήσουν τους ανηλίκους.
Τελικά, εκείνο που απλώς αποτελούσε προειδοποίηση συνέβη. Ο Αμπασκάλ, κατηγορώντας συνάμα τον Φεϊχόο πως «τορπιλίζει τις συμφωνίες με το Vox», επιτρέποντας «την εισβολή παράνομων ανηλίκων στην Ισπανία», ανακοίνωσε την «πιο δύσκολη απόφαση του κόμματός του» να αποσύρει τη στήριξή του από τις τοπικές κυβερνήσεις του ΡΡ. «Κανείς δεν ψήφισε το Vox, ούτε και το PP, για να συνεχιστεί η εισβολή της παράνομης μετανάστευσης και των ασυνόδευτων ανηλίκων (“menas”). Δεν πρόκειται να το κάνουμε», ανακοίνωσε σε σοβαρό τόνο ο Αμπασκάλ στους δημοσιογράφους, έπειτα από, από τρίωρη συνεδρίαση της Εθνικής Εκτελεστικής Επιτροπής του Vox.
Τούτη η εξέλιξη προϋποθέτει την αποχώρησή του από τις τοπικές κυβερνήσεις στην Καστίλη και Λεόν, τη Βαλένσια, τη Μούρθια, την Αραγόνα και την Εξτρεμαδούρα, αρχίζοντας από την παραίτηση των τεσσάρων αντιπροέδρων στις τοπικές κυβερνήσεις (στην Εξτρεμαδούρα η κυβερνητική συμμετοχή του Vox είναι λιγότερο δραστική). Αλλά και οι Βαλεαρίδες, όπου η στήριξη του ακροδεξιού κόμματος στην κυβέρνηση υπό το ΡΡ είναι εξωτερική, θα επηρεασθούν από τη ρήξη των σχέσεων συνεργασίας, που ανήγγειλε ο Αμπασκάλ. Στην περίπτωση της Βαλένσια, ο τοπικός κυβερνήτης του ΡΡ Κάρλος Μαθόν προκατέλαβε τις εξέλιξεις και προτού τελειώσει την ανακοίνωσή του ο Αμπασκάλ, έπαψε τους «υπουργούς» του Vox από την κυβέρνησή του προτού να υποβάλουν την παραίτησή τους.
Πλέον, σε όλες τούτες τις περιφέρειες, το Vox θα περάσει πλέον στην αντιπολίτευση. Γεγονός που αλλάζει ριζικά τους πολιτικούς και κυβερνητικούς συσχετισμούς σε αυτές τις έξι Αυτόνομες Περιφέρειες, με το PP να μετατρέπεται σε κυβέρνηση με κοινοβουλευτική μειοψηφία. Μία πραγματικότητα που δυσχεραίνει το κυβερνητικό έργο χωρίς τη σύμπραξη της ακροδεξιάς, ιδίως όταν, παρ’ όλο που οι προϋπολογισμοί των περισσότερων Περιφερειών έχουν εγκριθεί για το 2024, η απόσταση αυτή από την πλειοψηφία μπορεί να οδηγήσει ανά πάσα στιγμή την τοπική κυβέρνηση σε κρίση, πτώση και νέες εκλογές. Κάτι που απεύχεται το κόμμα, το οποίο στηρίζεται και στην έμμεση αντιπολίτευση των Περιφερειαρχών, που ακυρώνουν σε τοπικό επίπεδο την πολιτική της κυβέρνησης Σάντσεθ. Από την άλλη, ο Αμπασκάλ δεν έκανε την παραμικρή μνεία για το εάν επηρεάζονται οι συνεργασίες των δύο κομμάτων στα εκατοντάδες δημοτικά συμβούλια όπου ασκούν από κοινού τη διοίκηση και που ο έλεγχός τους είναι ένα σοβαρό χαρτί για το ΡΡ στην πορεία του για την κυβέρνηση.
Από την πλευρά του ο Φεϊχόο, απάντησε με μεγάλη σκληρότητα στον Αμπασκάλ, τονίζοντας πως με «την παράξενη ιδέα για τον πατριωτισμό» που έχει, «βιάστηκε να πατήσει φρένο και εκτροχιάσθηκε», μη θέλοντας να βοηθήσει τις Κανάριες Νήσους στη μεταναστευτική τούτη πίεση. Σε όλη την ομιλία του στους δημοσιογράφους, ο ηγέτης του ΡΡ αναφέρθηκε στο Vox ως ένα «ανώριμο» και «λαϊκιστικό» κόμμα και δήλωσε άτεγκτα πως «δεν είμαστε διατεθειμένοι να δεχτούμε οποιονδήποτε εκβιασμό από κανέναν, ούτε από την κυβέρνηση ούτε από κανένα πολιτικό κόμμα». Σύμφωνα με τον Φεϊχόο το κόμμα του έχει λόγο, «αρχές, κυβερνητική εμπειρία και πολιτική ωριμότητα» και συμμορφώνεται στις «δεσμεύσεις» που ανέλαβε. Στο σημείο αυτό αναφέρθηκε στη σημασία να διατηρηθεί η συνεργασία στους 140 δήμους της χώρας, που συνδιοικούνται από το ΡΡ και το Vox.
Κάνοντας μία ανάγνωση των αιτιών που επέβαλαν στον Αμπασκάλ να κόψει δεσμούς με το ΡΡ τη χρονική τούτη στιγμή, ο Φεϊχόο επεσήμανε, πρώτον, την αποτυχία του Vox (που παρέμεινε στις έξι έδρες στην Ευρωβουλή) σε σύγκριση με τα άλλα αδελφά ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη στις εκλογές της 9ης Ιουνίου. Αποτέλεσμα που συνδυαζόμενο με την επιτυχία του «αλεξιπτωτιστή» Αλβίσε Πέρεθ του «Το γλέντι τελείωσε» (La festa se acabó), του στερεί την παντοδυναμία στον ακροδεξιό κορμό της ισπανικής κοινωνίας Και δευτερευόντως στην προσχώρηση του Vox στην ευρωομάδα των Όρμπαν και Λεπέν (και το σχίσμα με την Ιταλίδα ομογάλακτό του Τζόρτζια Μελόνι), σε μία προσπάθεια να ξαναβρεί το ακροδεξιό κόμμα τον πρωταγωνισμό σε εθνικό κι ευρωπαϊκό επίπεδο.
«Σήμερα είναι μια σπουδαία μέρα για την Ισπανία», χαιρέτησε στο άκουσμα της είδησης ο Πέδρο Σάντσεθ, τονίζοντας πως η έξοδος του Vox και των ιδεών του για την Αντιμεταρρύθμιση από τις αυτόνομες κυβερνήσεις κάνουν την «Ισπανία μία καλύτερη χώρα». Σημειωτέον πως λίγο πριν το διαζύγιο, στη Βαλένσια, το ΡΡ και το Vox είχαν ψηφίσει τον επονείδιστο “Νόμο της Ομόνοιας”, που ξεπλένει τον φρανκισμό και καταδικάζει οριζόντια την τρομοκρατία -συνεπώς και την αντιφρανκική δράση- και αντικαθιστά τον προηγούμενο Νόμο της Ιστορικής Μνήμης. Ο Ισπανός πρωθυπουργός προειδοποίησε πως, σε κάθε περίπτωση, τόνισε ότι αγκαλά και στις επόμενες μέρες θα υπάρξει πολλή «μικροπολιτική» για να αποσαφηνισθεί το πού θα βγάλει αυτό το διαζύγιο, οι Ισπανοί είναι αυτοί που πλέον θα ωφεληθούν από τον πολιτικό τούτο χωρισμό.
Κερδισμένοι οι Ισπανοί, αλλά τη στιγμή τούτη εκείνο που φαίνεται να κερδίζει περισσότερο είναι το ΡΡ, που ξεφορτώνεται ένα βαρίδι. Έναν άβολο σύμμαχο, που πολλές φορές με την οπισθοδρομική του ιδιοσυγκρασία και την επίφοβη κι αδυσώπητα ακροδεξιά πολιτική του υπονόμευε την προσπάθεια του Φεϊχόο να διεισδύσει σε κεντρώα και μετριοπαθή στρώματα. Αυτό τη μαγματική ιδεολογικά ομάδα των ψηφοφόρων που εμφορούνται από πιο φιλελεύθερες και ευρωπαϊστικές ιδέες και μετακινούνται, ανάλογα με τα επίκαιρα συμφέροντά τους, ανάμεσα στο ΡΡ και το PSOE.
Ιδίως όταν μετά τις ευρωεκλογές, οι σφυγμομετρήσεις τον Ιούλιο δείχνουν να έχει ανατραπεί η βραχεία κεφαλή που είχε πάρει το ΡΡ στην αναμέτρηση της 9ης Ιουνίου. Το PSOE προηγείται με 32,9% (31,7% στις ευρωεκλογές), ενώ το ΡΡ από το 33,1% στις 9 Ιουλίου βρίσκεται τώρα στο 30,7%. Κι ας έχει ξαναέλθει στην επιφάνεια η υπόθεση του σκανδάλου με υποτιθέμενη πρωταγωνίστρια τη σύζυγο του Σάντσεθ Μπεγόνια Γκόμεθ, παρ’ όλο που η εισαγγελία καταγγέλλει τις παρατυπίες στις έρευνες και τις ασάφειες των αναφορών της αστυνομίας. Το ΡΡ συνεχίζει να επικαλείται την έρευνα τούτη, την οποία προτάσσει μετ’ επιτάσεως σαν βασικό υπομόχλιο για να κλυδωνίσει την κυβέρνηση. Πλέον ο χωρισμός από το ανάλγητο και αναξιόπιστο Vox και μάλιστα με πρόσχημα τον ανθρωπισμό για τους ανηλίκους και την αλληλεγγύη προς τις Κανάριες, σε συνδυασμό με την ηθική διάσταση της καταγγελίας του «σκανδάλου Γκόμεθ», φαντάζουν στον Φεϊχόο δύο επιχειρήματα, τα οποία μπορούν να πείσουν για την ανωτερότητα της παράταξής τους και να μαυλίσουν τον μέσο ψηφοφόρο.
