Νέα αστυνομική επίθεση στην κατάληψη Rosa Nera στο λόφο Καστέλλι στα Χανιά είχαμε στις 23 Ιουλίου, μετά από καταγγελία της Εφορείας Αρχαιοτήτων (ΕΦΑ) Χανίων για… ανάρτηση πανό.

Όπως κατήγγειλε η κατάληψη η επίθεση έγινε από «από κουκουλωμένα υποκείμενα των ΤΑΕ [σ.σ. Τμημάτων Αστυνομικών Επιχειρήσεων] και της ΟΠΚΕ [σ.σ. Ομάδων Πρόληψης και Καταστολής της Εγκληματικότητας], τα οποία μπήκαν σήμερα στη Αυλή της Ρόζας με τις έγγραφες πλάτες της Ελένης Παπαδοπούλου, υπεύθυνης της Αρχαιολογίας στα Χανιά, η οποία λειτουργεί ως φορέας ποινικοποίησης της πολιτικής έκφρασης και ως φερέφωνο της Μενδώνη και της ιδιωτικοποίησης του Λόφου Καστέλλι».

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την καταγγελία, το μεσημέρι της Τρίτης 23 Ιουλίου «εισέβαλαν στην αυλή κάποιοι ένστολοι κουκουλωμένοι τραμπούκοι, με παραλλαγμένες τις στολές τους με σύμβολα που παραπέμπουν σε νεοφασιστικές οργανώσεις. Στη συνέχεια επιτέθηκαν σε συντρόφισσα. Αφού προσέβαλαν την οικογένειά της, γνωστός ένστολος τραμπούκος της δεξιάς αρπάζοντας τη συντρόφισσα της είπε: “Τώρα που σε κρατάω εγώ, δεν νιώθεις πιο γυναίκα;…”. Ανάλογες χυδαίες συμπεριφορές ακολούθησαν κατά την προσαγωγή της συντρόφισσας και του συντρόφου στην Ασφάλεια Χανίων».

Οι κατηγορίες κατά των δύο συλληφθέντων μελών της Rosa Nera είναι απείθεια, βλάβη μνημείου (για τοποθέτηση πολιτικού πανό) και διέγερση του πλήθους: όπως σχολιάζει στην ανακοίνωσή της η Rosa Nera «…των αστυνομικών προφανώς, αφού δεν υπήρχε άλλο πλήθος μεσημεριάτικα στην αυλή».

Τα ερωτήματα και ο ρόλος της ΕΦΑ Χανίων

Δεν θα ασχοληθούμε εδώ με τη σκαιά συμπεριφορά των αστυνομικών οργάνων και με τις συλλήψεις των μελών της Rosa Nera, θέματα που έχουν πάρει τον δρόμο της δικαιοσύνης, αλλά δεν είναι βέβαια και πρωτοφανής. Θα περιοριστούμε μόνο στα θέματα που συνδέονται με την ΕΦΑ Χανιών και την προστασία των μνημείων στο λόφο Καστέλλι.

Το πρώτο ερώτημα που προκύπτει είναι αν το φερόμενο ως αδίκημα βλάβης του μνημείου από την ανάρτηση ενός πολιτικού πανό είναι τέτοιο που να δικαιολογεί μια αστυνομική επιχείρηση με εισβολή ένοπλων κουκουλοφόρων των ειδικών δυνάμεων.

Ουδέποτε στο παρελθόν έχει καταγραφεί τέτοιου είδους αντίδραση της αστυνομίας για παρόμοιες πράξεις ούτε στη Rosa Nera ούτε καν σε μνημεία όπως η Ακρόπολη της Αθήνας ή ο Λευκός Πύργος της Θεσσαλονίκης, που ουκ ολίγες φορές έχουν «φιλοξενήσει» κάθε λογής πανό με συνθήματα, από πολιτικές οργανώσεις αλλά ακόμη και από ομάδες φιλάθλων. Προς τι λοιπόν η ειδική αυτή μεταχείριση στην περίπτωση της Rosa Nera;

Το δεύτερο ερώτημα προκύπτει από το γεγονός πως η ΕΦΑ Χανιών, για πρώτη φορά στα χρονικά, στέλνει για ένα τέτοιο ζήτημα έγγραφο προς την Αστυνομία, με την ένδειξη «εξαιρετικά επείγον», κοινοποιούμενο μάλιστα και στην Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Αθήνα, ενώ πάντοτε στο παρελθόν -σε παρόμοιες περιπτώσεις- διευθετούσε μόνη της το θέμα, με απευθείας συνεννόηση με τους ανθρώπους της κατάληψης.

Μάλιστα, προκειμένου να αιτιολογήσει την κλήση της Αστυνομίας, στο έγγραφο που υπογράφει η προϊστάμενη της ΕΦΑ Ελένη Παπαδοπούλου σημειώνεται το εξής: «Επισημαίνεται ότι η Υπηρεσία μας δεν έχει καμία απολύτως πρόσβαση [σ.σ. τα έντονα στοιχεία του συντάκτη του εγγράφου] στην κορυφή του λόφου Καστέλλι, καθώς το γεωτεμάχιο έκτασης 3.652 τ.μ., που βρίσκεται εκεί και είναι φερόμενης ιδιοκτησίας του Πολυτεχνείου Κρήτης, τελεί υπό κατάληψη».

Και τρεις σειρές παρακάτω επαναλαμβάνει, μήπως και δεν έγινε αντιληπτό: «Δεδομένου ότι δεν υπάρχει πρόσβαση στο συγκεκριμένο χώρο από την Υπηρεσία μας, παρακαλούμε για τις δικές σας ενέργειές σας»…

Όμως, ο επίδικος χώρος τελεί υπό κατάληψη εδώ και είκοσι ολόκληρα χρόνια! Πώς κατέβαιναν τόσο χρόνια τα πανό που αναρτούσαν οι καταληψίες; Γιατί η κ. Παπαδοπούλου μετέρχεται ένα τέτοιο ψευδές επιχείρημα, ενώ γνωρίζει ασφαλώς πολύ καλά πως η υπηρεσία της σαφώς και έχει πρόσβαση στο χώρο όλα αυτά τα χρόνια;

Το τρίτο ερώτημα συνδέεται με το σημείο ανάρτησης του επίμαχου πανό. Στο έγγραφο της ΕΦΑ Χανιών γίνεται λόγος για ανάρτηση «επί του Βυζαντινού τείχους στη βόρεια πλευρά του λόφου Καστέλλι στον ενετικό λιμένα Χανίων» και πως το πανό προκαλεί βλάβη «διότι καλύπτει την όψη του σημαντικότατου αυτού μνημείου».

Είναι όμως, το συγκεκριμένο σημείο του τείχους πράγματι βυζαντινό ή πρόκειται για συμπλήρωση κατεστραμμένου τμήματός του με νεότερη τοιχοποιία; Έχει υπόψη της την σχετική βιβλιογραφία η κ. Παπαδοπούλου ή χρειάζεται να της υποδειχθεί; Δεν γνωρίζει τις σχετικές μελέτες του αείμνηστου επίτιμου εφόρου αρχαιοτήτων Μιχάλη Ανδριανάκη, που έφυγε από τη ζωή μόλις πριν λίγες μέρες;

Τέλος, γιατί πέρασαν τόσες μέρες για να υλοποιηθεί το «εξαιρετικά επείγον» αίτημα της κ. Παπαδοπούλου; Το έγγραφό της φέρει ημερομηνία 11 Ιουλίου, ενώ η αστυνομική επιχείρηση έλαβε χώρα στις 23 Ιουλίου, δώδεκα ολόκληρες ημέρες μετά. Μήπως κάποιοι κατάλαβαν πως είναι πολύ «τραβηγμένο» το επιχείρημα της «βλάβης μνημείου» και είπαν να το «παγώσουν» κάπως το θέμα;

Μήπως το σαθρό αυτό επιχείρημα ήταν απλώς ένα πρόχειρα σχεδιασμένο «πάτημα» που πρόσφερε η κ. Παπαδοπούλου, ώστε να προκληθεί μια νέα αστυνομική επιχείρηση στην διαρκή προσπάθεια έξωσης της Rosa Nera από το χώρο, απαραίτητη προϋπόθεση για να προχωρήσουν τα σχέδια ξενοδοχοποίησης των μνημείων στο λόφο Καστέλλι;

Και τι μεσολάβησε, ώστε δώδεκα μέρες μετά να υλοποιηθεί τελικά η αστυνομική επιχείρηση… καθαίρεσης του πανό, την επόμενη ακριβώς ημέρα από την κηδεία του Μιχάλη Ανδριανάκη; Θυμίζουμε πως ο τελευταίος, σφοδρός πολέμιος των σχεδίων ξενοδοχοποιήσης του λόφου, αν και ήταν σταθερά αντίθετος με την κατάληψη της Rosa Nera, επί της θητείας του ως προϊστάμενος της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Χανίων έβρισκε εύκολα λύση στα θέματα… ανάρτησης πανό.

«Φερέφωνο της Μενδώνη και της ιδιωτικοποίησης» η Έφορος;

Με βάση και τα προεκτεθέντα, μοιάζει τελικά να μην έχει και πολύ άδικο η κατάληψη της Rosa Nera όταν καταγγέλλει πως η προϊσταμένη της ΕΦΑ Χανίων Ελένη Παπαδοπούλου «λειτουργεί ως φορέας ποινικοποίησης της πολιτικής έκφρασης και ως φερέφωνο της Μενδώνη και της ιδιωτικοποίησης του Λόφου Καστέλλι».

Το θέμα της στάσης της προϊσταμένης της συγκεκριμένης Εφορείας μας έχει απασχολήσει και σε παλαιότερο δημοσίευμά μας, τον περασμένο Απρίλιο, με τίτλο «Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων στην υπηρεσία της ιδιωτικής εταιρείας Belvedere».

Στο κείμενο εκείνο, με αφορμή τα γεγονότα εκείνης της περιόδου με την αστυνομική επιχείρηση εκκένωσης της Rosa Nera, προκειμένου να γίνουν εργασίες δειγματοληψίας εδάφους για γεωτεχνική έρευνα από την Belvedere ΕΠΕ, είχαμε με έγγραφα καταδείξει τον ρόλο που έπαιζε η κ. Παπαδοπούλου ως προϊσταμένη της ΕΦΑ Χανίων.

Η κ. Παπαδοπούλου, ενώ δημόσια μιλούσε τότε για εργασίες σε σχέση με μια υποτιθέμενη ανάγκη ελέγχου από το υπουργείο Πολιτισμού της στατικότητας του βυζαντινού τείχους και των κτιρίων που είναι κτισμένα πάνω του, στην πραγματικότητα είχε εγγράφως συναινέσει σε αίτημα χορήγησης άδειας δειγματοληψίας πυρήνων υπεδάφους στο πλαίσιο γεωτεχνικής έρευνας ιδιώτη μηχανικού που δούλευε για την Belvedere για τις ανάγκες του έργου «Αποκατάσταση των κτιρίων των παλαιών στρατώνων, των παλαιών φυλακών και του διατηρητέου κτιρίου της πρώην V Μεραρχίας στον λόφο Καστέλλι και αλλαγή χρήσης σε παραδοσιακό ξενοδοχείο Α ́ τάξης» του Πολυτεχνείου Κρήτης.

Θυμίζουμε, τέλος, πως η κ. Παπαδοπούλου χαίρει της εμπιστοσύνης της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, η οποία και την έχει διορίσει τόσο στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ως αναπληρωματικό μέλος), όσο και στο Δ.Σ. του ΝΠΔΔ Αρχαιολογικού Μουσείου Ηράκλειου, ως πρόσωπο μάλιστα υποδεικνυόμενο από την εντελώς ανυπόληπτη ομοσπονδία εργαζομένων στο υπουργείο Πολιτισμού η οποία διοικείται από τον υπόδικο για κακουργήματα και προσωπικό φίλο της Λίνας Μενδώνη, Γιάννη Τσακοπιάκο.

Φαίνεται πως και στη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς και των μνημείων «μ’ όποιον δάσκαλο καθίσεις τέτοια γράμματα θα μάθεις»…