Η μέχρι πρότινος ηγεμονική επιρροή που ασκούσε ο φιλελευθερισμός, τόσο στην Ευρώπη όσο και στο διεθνές στερέωμα, οφειλόταν στην προώθηση της συγκεκριμένης ιδεολογίας από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αρχικά μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κατά την περίοδο του διπολικού ανταγωνισμού μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ που είχε ως κύριο χαρακτηριστικό την ιδεολογική επέκταση, και στη συνέχεια μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, κατά την περίοδο της μονοπολικής αμερικανικής κυριαρχίας που είχε ως κύριο χαρακτηριστικό την παγκοσμιοποίηση.
Η υποχώρηση του φιλελευθερισμού αποτελεί μια απολύτως ερμηνεύσιμη εξέλιξη και δεν ενέχει κανένα μυστήριο. Με την υποχώρηση της ισχύος του φορέα μιας ιδεολογίας υποχωρεί και η επιρροή της συγκεκριμένης ιδεολογίας: με την αποδυνάμωση της ισχύος των ΗΠΑ υποχωρεί και η επιρροή του φιλελευθερισμού, όπως συνέβη με την αποδυνάμωση της ισχύος της ΕΣΣΔ και την υποχώρηση της επιρροής του σοσιαλισμού (η μετασοβιετική νεοφιλελεύθερη δυτικογενής και ευρωκεντρική «αριστερά» εγκατέλειψε ιδεολογικά τον σοσιαλισμό, αντικαθιστώντας τον με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η παράλληλη εξέλιξη της ανόδου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της παρακμής του σοσιαλισμού ούτε έχει μελετηθεί ούτε έχει αναδειχθεί αρκετά).
Τα κράτη είναι οι βασικοί φορείς των ιδεολογιών. Και η παγκοσμιοποίηση, έτσι όπως ενσαρκώθηκε στις πρώτες μεταψυχροπολεμικές δεκαετίες, ήταν μια διαδικασία υποκινούμενη και προωθούμενη από το κράτος των ΗΠΑ (γεγονός που συνήθως ξεχνάνε πολλοί «δυτικοί» αντίπαλοι της παγκοσμιοποίησης).
Η αμερικανοκινούμενη παγκοσμιοποίηση συνοδευόμενη από τη μονοπολική στιγμή κυριαρχίας των ΗΠΑ αποτέλεσε την ηγεμονική φάση της φιλελεύθερης διεθνούς τάξης, η οποία έχει τις απαρχές της στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Περιορισμένη αρχικά στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, ως «Δύση» έναντι της «Ανατολής», και επεκτεινόμενη στη συνέχεια στα τρία κέντρα της Βόρειας Αμερικής, της Δυτικής Ευρώπης και της Ανατολικής Ασίας, ως παγκόσμιος «Βορράς» έναντι του παγκόσμιου «Νότου», θα καταλήξει να μετατραπεί σε πλανητικό πανανθρώπινο «Τέλος της Ιστορίας» και σε ηγεμονική φάση της αμερικανοκεντρικής φιλελεύθερης διεθνούς τάξης «βασισμένης σε κανόνες».
Στην ηγεμονική αυτή φάση της διεθνούς φιλελεύθερης τάξης η παγκοσμιοποίηση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ (US-led globalization) είχε αρκετές διαστάσεις, αλλά δύο ήταν οι κυριότερες. Η πολιτική διάσταση σχετιζόταν με την εξαγωγή της φιλελεύθερης δημοκρατίας σε στενή σύνδεση με την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (με ή χωρίς πόλεμο), και η οικονομική διάσταση με την απορρύθμιση ή την απελευθέρωση των αγορών και την ιδιωτικοποίηση πόρων, αγαθών και υπηρεσιών (με ή χωρίς έλεγχο και εκμετάλλευση από εξωεθνικά κέντρα).
Με το πέρας της μονοπολικής στιγμής κυριαρχίας των ΗΠΑ, την υποχώρηση της αμερικανοκινούμενης παγκοσμιοποίησης και τη διάψευση του «Τέλους της Ιστορίας», ολοκληρώθηκε η ηγεμονική φάση της αμερικανικής ισχύος και της φιλελεύθερης παγκόσμιας τάξης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, και άρχισαν να έρχονται στην επιφάνεια όλες οι αντιθέσεις σε παγκόσμια κλίμακα, μεταξύ «Δύσης» και «Ανατολής», «Βορρά» και «Νότου», αλλά κυρίως στο εσωτερικό της «Δύσης».
Έγιναν ολοένα συχνότερες και εντονότερες οι προσπάθειες εξαναγκασμού μέσω οικονομικών κυρώσεων, εισήχθη στο δημόσιο λεξιλόγιο η έννοια της οικονομικής ασφάλειας, άνοιξε η συζήτηση περί οικονομικής αποσύνδεσης, επανήλθε η αντίληψη περί εμπορικού πολέμου και, ασφαλώς, ο προστατευτισμός, εξελίξεις που όλες εκφράζουν όχι απλώς την υποχώρηση της οικονομικής διάστασης της παγκοσμιοποίησης, αλλά και την εντονότατη πολιτικοποίηση της οικονομίας στο εσωτερικό της «Δύσης». Επίσης, ο εντελώς διαφορετικός τρόπος πρόσληψης και αντιμετώπισης των πολέμων σε Ουκρανία και Γάζα, στο εσωτερικό της «Δύσης», φανέρωσε την αδιαμφισβήτητη πολιτικοποίηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και την υποκριτική à la carte ιδεολογική τους χρήση, σηματοδοτώντας αν όχι την απαξίωση και τον ευτελισμό τους τουλάχιστον την κρίση τους. Επιπλέον, η πολιτικοποίηση του μεταναστευτικού, η άνοδος του κοινωνικού συντηρητισμού, του εθνικισμού και του λαϊκισμού, εκφράζουν την υποχώρηση της πολιτικής διάστασης της παγκοσμιοποίησης, ενώ η άνοδος του AfD στη Γερμανία, αλλά και του κόμματος BSW της Ζάρα Βάγκενκνεχτ, της Λεπέν στη Γαλλία και του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ αποτελούν συγκεκριμένες εκφράσεις που αποτυπώνουν την άνοδο της πολιτικής αντιπαγκοσμιοποίησης, κοιτάζοντας προς τα έξω, και την κρίση της φιλελεύθερης δημοκρατίας, κοιτάζοντας προς τα μέσα. Όλες αυτές οι εξελίξεις ναι μεν λαμβάνουν χώρα στο εσωτερικό της «Δύσης» αλλά παράλληλα ενισχύουν την υποχώρηση της επιρροής του φιλελευθερισμού διεθνώς.
Με διαφορετικά λόγια, αυτά είναι ορισμένα από τα επακόλουθα και τις συνέπειες, στο εσωτερικό της «Δύσης», της αποσύνθεσης της φιλελεύθερης ηγεμονικής παγκόσμιας τάξης και της φθίνουσας ηγετικής ικανότητας ή της εξασθενημένης ηγεσίας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
Σύμπτωμα της αδύναμης αμερικανικής ηγεσίας και της παραπαίουσας φιλελεύθερης τάξης είναι και το αίτημα της Τουρκίας για ένταξη στον οργανισμό BRICS.
