Ούτε η γεωγραφία, ούτε η αριθμητική ενός πολέμου μπορούν να δώσουν την πλήρη εικόνα του. Χιλιάδες, εκατομμύρια στην πραγματικότητα ανθρώπινες ιστορίες, ατομικές, συλλογικές και θεσμικές νοοτροπίες, κρατικές δομές, μυστικές επιχειρήσεις, το αρραγές ή μη του κάθε ενός εσωτερικού μετώπου συγκαθορίζουν την τελική έκβαση. Αλλά πράγματι, η γεωγραφία και η αριθμητική μας δίνουν μια καλή εικόνα για το τι μπορούμε να περιμένουμε. Ο σπονδυλωτός παγκόσμιος πόλεμος που δεν αποκαλείται ακόμα έτσι, «βαδίζει» τον τρίτο χρόνο του με τα δύο κύρια, «θερμά» μέτωπα σε πλήρη εξέλιξη. Δεν έχουμε την πλήρη εικόνα σε επίπεδο αριθμών για κανένα από τα δύο αλλά μπορούμε να σχηματίσουμε μια εικόνα για όσα συμβαίνουν και για όσα πρόκειται να συμβούν με βάση τους αριθμούς που γνωρίζουμε.
Είχαμε γράψει όταν ξεκίνησε η ουκρανική επίθεση στην περιοχή του Κουρσκ ότι ίσως να φέρει πιο κοντά το τέλος του πολέμου. Όσο περνάει ο καιρός αυτό το σενάριο φαίνεται ολοένα πιο πιθανό. Η ουκρανική επίθεση στο Κουρσκ έχει καθηλωθεί σε μάχες φθοράς, ενώ στο Ντονμπάς και ειδικότερα προς το Ποκρόβσκ ο ρωσικός στρατός προελαύνει (αρχικώς με μεγαλύτερη ταχύτητα) υπερκεράσσοντας τις ουκρανικές αμυντικές γραμμές. Η ουκρανική υποχώρηση στο Ντονμπάς αποδεικνύει ότι η επιχείρηση στο Κουρσκ ήταν εν πολλοίς σχεδιασμένη ως αντιπερισπασμός προκειμένου να μεταφερθούν ρωσικές δυνάμεις μακριά από το Ντονμπάς, κάτι το οποίο μάλλον σοφά όπως αποδεικνύεται οι Ρώσοι δεν έκαναν. Επιπλέον μάλλον επιβεβαιώνεται πως στους σχεδιασμούς Ζελένσκι υπήρχε και κάποιου είδους πυρηνικός εκβιασμός σε σχέση με το Κουρσκ.
Οι Ουκρανοί κατάφεραν μάλλον να καταλάβουν μια αρκετά μεγάλη έκταση στο Κουρσκ, (τουλάχιστον μεγάλη για τα δεδομένα αυτού του στατικού πολέμου ο οποίος είναι εν πολλοίς πόλεμος φθοράς) αλλά χάνουν μια ακόμα μεγαλύτερη. Το κυριότερο όμως αριθμητικό δεδομένο δεν είναι αυτό. Η αρχική δύναμη της ουκρανικής επίθεσης στο Κουρσκ ήταν κυμαίνονταν κάπου μεταξύ 12.000-20.000 εμπειροπόλεμων ανδρών. Εξ αυτών μέχρι σήμερα φαίνεται ότι τα θύματα προσεγγίζουν τις 4.000. Ακόμα και αν είναι μικρότερος ο αριθμός, οι απώλειες δεν μπορούν να αντικατασταθούν ούτε εν γένει, ούτε πολύ περισσότερο από εξίσου έμπειρες μονάδες. Η ουκρανική κοινωνία βιώνει μια πληθυσμιακή (και δημογραφική κατάρρευση) με τον πληθυσμό πια που ζει μέσα στη χώρα πολύ κάτω από τα 30 εκατομμύρια (ήταν 50 εκατομμύρια κατά την ανεξαρτητοποίηση της Ουκρανίας από την ΕΣΣΔ το 1991), με τα στρατιωτικά νεκροταφεία να επεκτείνονται σε βαθμό που δεν κρύβεται ούτε από τα πλέον συστημικά μέσα της Δύσης και με τη στρατολόγηση να διεξάγεται με εν πολλοίς βίαιες μεθόδους. Ο ίδιος ο Ζελένσκι και ο αρχηγός του επιτελείου Σούρσκι που αντικατέστησε τον (εξαιρετικώς δημοφιλή και επομένως επικίνδυνο για τον Ζελένσκι) Ζαλούζνι δεν τολμούν να αναλάβουν το πολιτικό κόστος μιας αποχώρησης και υποχώρησης από την περιοχή του Κουρσκ, οπότε σωρεύουν ολοένα περισσότερα θύματα στις τάξεις των ενόπλων δυνάμεών τους, ενώ την ίδια στιγμή η κρίση στο Ντονμπάς μπορεί να λειτουργήσει σαν χιονοστιβάδα. Ακόμα και η ροή ξένων μισθοφόρων και εκπαιδευτών, παρότι παραμένει υψηλή (μιλάμε συνολικώς από την αρχή του πολέμου για κάποιες χιλιάδες) δεν μπορεί να υποκαταστήσει την εγχώρια επιστράτευση. Τις τελευταίες μέρες δε, φαίνεται ότι λαμβάνουν χώρα εσπευσμένες μετακινήσεις δυνάμεων των Ουκρανών σε διαφορετικά σημεία του μετώπου, οι οποίες όμως στο βαθμό κατά τον οποίο γίνονται αντιληπτές από τους Ρώσους οδηγούν σε ακόμα μεγαλύτερες απώλειες.
Σε αντίθεση με ό,τι διδάσκει το Χόλιγουντ, τους πολέμους δεν τους κερδίζουν ούτε οι ηρωικές πράξεις λίγο πριν την καταστροφή, ούτε κάποιο θαυματουργό όπλο αλλά οι εφεδρείες, η διαθεσιμότητα και αποτελεσματικότητα του υλικού (εξ ου και κατά προτίμηση φτηνού) και ο σχεδιασμός, τόσο ο επιχειρησιακός όσο και ο στρατηγικός (κάθε πόλεμος χρειάζεται τους βαρετούς γραφειοκράτες του). Η κρίση στην ουκρανική πλευρά κατά τον Ζελένσκι και ένα μέρος του αμερικανικού κατεστημένου μπορεί να αντιμετωπιστεί με έναν μόνο τρόπο: με την κλιμάκωση του πολέμου ώστε να δικαιολογηθεί μια ακόμα μεγαλύτερη εμπλοκή των ΗΠΑ. Μόνο που όπως πολλές φορές είπαμε, μια τέτοια κλιμάκωση μπορεί να οδηγήσει από την πόρτα του ψυχιατρείου, στην πύλη του νεκροταφείου τον πλανήτη.
Επιπλέον, υπάρχει και μια ακόμα δυσκολία. Οι ΗΠΑ μπορούν να «παίξουν» με τις ρωσικές κόκκινες γραμμές δίνοντας στους Ουκρανούς πυραύλους μεγαλύτερου βεληνεκούς προκειμένου οι τελευταίοι να χτυπήσουν (ακόμα πιο) βαθιά στη Ρωσία(αν και το «παιχνίδι» αυτό γίνεται ολοένα πιο επικίνδυνο). Αλλά οι ΗΠΑ δεν μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικώς (όπως όλα δείχνουν) ταυτοχρόνως και τα δύο μέτωπα του παγκοσμίου πολέμου σε συνθήκες κατακλυσμιαίας σύγκρουσης, όταν οι ένοπλες δυνάμεις τους βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα των πολλών τελευταίων δεκαετιών από πλευράς προσέλκυσης στρατιωτών (περίπου 400.000), όταν η αμερικανική κοινωνία δεν έλκεται ιδιαιτέρως από μεγάλες υπερατλαντικές περιπέτειες με συνοδεία πολλών χιλιάδων φέρετρων και όταν επιπλέον η παραγωγική ικανότητα της πολεμικής βιομηχανίας των ΗΠΑ ήδη δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στην παρούσα ένταση των δύο μετώπων.
Βεβαίως, τα μέτωπα στην Ουκρανία και στην Παλαιστίνη αναζωογονούν την αμερικανική πολεμική βιομηχανία. Στην πραγματικότητα, η βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία και το Ισραήλ αποτελεί τον καλύτερο τρόπο μόχλευσης κερδών μέσα στην πολεμική βιομηχανία των ΗΠΑ. Ωστόσο τα εν λόγω μέτωπα έχουν αναδείξει το πόσο βαθιά προβληματικό είναι το νεοφιλελεύθερο μάνατζμεντ(και) στην αμυντική βιομηχανία, η παγκοσμιοποίηση των γραμμών παραγωγής και η έμφαση σε υψηλού κόστους και επομένως κερδοφορίας οπλικά συστήματα τα οποία είναι πολύ δύσκολο να αντικατασταθούν. Οι Financial Times είναι μόνο ένα από τα συστημικά έντυπα που ανέδειξαν το πρόβλημα αυτό. Η Ρωσία αντιμετώπισε αντίστοιχα προβλήματα σε συνδυασμό με την εκτεταμένη διαφθορά. Τα διαχειρίζεται όμως μάλλον αποτελεσματικότερα και επιπλέον έχει την κομβική βοήθεια του Ιράν και της Βόρειας Κορέας.
Το αδιέξοδο του δυτικού στρατοπέδου στο ουκρανικό μέτωπο του παγκοσμίου πολέμου συμπληρώνεται από το ακόμα πιο εκκωφαντικό αδιέξοδο του Ισραήλ. Εκεί, οι αριθμοί παρότι πιο λογοκριμένοι ακόμα από όσο στην Ουκρανία είναι περισσότερο ενδεικτικοί. Καθώς οδεύουμε στη συμπλήρωση ενός χρόνου πολέμου, η ισραηλινή λογοκρισία αρνείται να δώσει τον πλήρη αριθμό των θυμάτων στις τάξεις των δικών της ενόπλων δυνάμεων (όπως και πολλά ακόμα στοιχεία) σε μια προσπάθεια (εν πολλοίς μάταιη) να αποτρέψει τον πανικό στον πληθυσμό της. Ως προς τον πανικό αυτόν, σύμφωνα με δημοσίευμα του Middle East Monitor που βασίζεται σε Ισραηλινές πηγές, μετά την 7η Οκτωβρίου και ως τα μέσα του καλοκαιριού που μόλις τελείωσε, περίπου μισό εκατομμύριο Ισραηλινοί εγκατέλειψαν τη χώρα τους. Οι αριθμοί όμως λένε και άλλες ενδιαφέρουσες ιστορίες.
Στο Ισραήλ, οι Εβραίοι Ισραηλινοί είναι περίπου 7,5 εκατομμύρια -στην πραγματικότητα είναι λιγότεροι. Ήδη λίγες ημέρες μετά την 7η Οκτωβρίου πέτυχαν σχεδόν το μέγιστο της επιστράτευσης (περίπου 500.000). Μάλιστα στην πορεία των εχθροπραξιών αναγκάστηκαν να αποστρατεύσουν ένα μέρος των εφέδρων για λόγους σχετιζόμενους με την οικονομία. Εν τω μεταξύ, η ισραηλινή οικονομία βυθίζεται σε μια ολοένα μεγαλύτερη, πολύπλευρη κρίση. Σύμφωνα με ένα άρθρο του “The Cradle”: «Σαράντα έξι χιλιάδες ισραηλινές επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να κλείσουν ως αποτέλεσμα του συνεχιζόμενου πολέμου και των καταστροφικών επιπτώσεών του στην οικονομία, ανέφερε η εβραϊκή εφημερίδα Maariv στις 10 Ιουλίου, αναφερόμενη στο Ισραήλ ως χώρα σε κατάρρευση… Τους τελευταίους μήνες του 2023, το ισραηλινό ΑΕΠ έπεσε κατακόρυφα κατά σχεδόν 20%».
Αν όμως οι οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου παρά τις συνέπειές τους μπορούν με κάποιο τρόπο να περιοριστούν, οι απώλειες πολέμου έχουν ωθήσει τις Ισραηλινές δυνάμεις στα όριά τους. Σύμφωνα με ισραηλινές πηγές οι τραυματίες στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις φτάνουν τις 10.000 ενώ οι νεκροί είναι πάνω από 700. Έχουμε πολλούς λόγους να πιστεύουμε ότι οι αριθμοί βασίζονται σε απόκρυψη στοιχείων αλλά έστω κι έτσι, το Ισραήλ απέναντι σε «ενάμιση αντίπαλο» και με όλη τη Δύση στο πλευρό του, μετράει ήδη απώλειες της τάξης του 2% ως προς το μέγιστο των δυνάμεων που μπορεί να διαθέσει. Το αποτέλεσμα είναι ότι στα σιωπηλά Ισραηλινοί σχηματισμοί αναγκάζονται να αποσυρθούν από περιοχές της Γάζας (πχ. Χαν Γιούνις), ενώ σε ένα ατελείωτο «μπρος-πίσω» μονάδες μεταφέρονται από το Νότο στο Βορρά, μετά στη Δυτική Όχθη και πάλι από την αρχή. Αν σκεφτούμε ότι από την άλλη πλευρά, εν μέσω γενοκτονίας και πρωτοφανούς καταστροφής, οι Παλαιστίνιοι μπορούν (κατά το Ισραήλ) να έχουν χάσει 14.000-18.000 μαχητές στη Γάζα και να συνεχίζουν να πολεμούν στρατολογώντας νέους αγωνιστές, η μαχητική ικανότητα των δύο κοινωνιών φαίνεται εντυπωσιακά διαφορετική. Το Ισραήλ έχει μια βάση στρατολόγησης 7.500.000 (εκ των οποίων ένα μεγάλο μέρος μπορεί και θέλει να φύγει μακριά από το Ισραήλ), συν κάποιες χιλιάδες μισθοφόρων ενώ ο άξονας της αντίστασης έχει μια βάση στρατολόγησης δεκάδων εκατομμυρίων που για πρώτη φορά νιώθουν ότι μπορούν να νικήσουν με τρόπο οριστικό το Ισραήλ.
Δεν είναι μόνο αυτοί οι αριθμοί όμως που λένε κρίσιμες ιστορίες για τα μέτωπα του παγκοσμίου πολέμου και εν προκειμένω για την Παλαιστίνη. Ο θάνατος των 6 ομήρων λόγω της ισραηλινής πολιτικής και η μεγάλη απεργία των συνδικάτων του Ισραήλ έπληξαν ακόμα περισσότερο το εσωτερικό μέτωπο στο Ισραήλ. Όπως και ο Ζελένσκι, ο Νετανιάχου έχει ως βασικό στόχο να προβοκάρει τη διεθνή κατάσταση, ούτως ώστε οι ΗΠΑ να πολεμήσουν άμεσα στο πλευρό του. Οι ΗΠΑ έχουν μεταφέρει βεβαίως ένα τεράστιο μέρος των δυνάμεών τους στην περιοχή αλλά η ιδέα ενός κατακλυσμιαίου πολέμου τους με το Ιράν, αποτελεί εφιάλτη.
Οι εφεδρείες, η έλλειψη σαφούς σχεδίου, η προσπάθεια να προβοκαριστούν οι ΗΠΑ, οι ήττες στο πεδίο της μάχης για Ουκρανία και Ισραήλ αποτελούν μερικά από τα κοινά στοιχεία μεταξύ των δύο βασικών πεδίων που συνθέτουν τον εξελισσόμενο, σπονδυλωτό, παγκόσμιο πόλεμο. Θα μπορούσαμε να το περιγράψουμε και ως το διπλό αδιέξοδο της «Δύσης». Το αδιέξοδο αυτό θα μπορούσε να ωθήσει σε ταχείες διαπραγματεύσεις. Όχι όταν πρόκειται για τη «Δύση» και για τις ΗΠΑ. Το αδιέξοδο θα αντιμετωπιστεί με τη διαμόρφωση των συνθηκών για έναν ακόμα μεγαλύτερο πόλεμο όπως όλα δείχνουν. Με συγκρούσεις που θα τρέφονται από τις αποτυχίες των προηγουμένων.
