Μπορεί στην Ελλάδα το δράμα του ΣΥΡΙΖΑ και δευτερευόντως του ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ να δεσπόζει στις τηλεοράσεις μας, όμως στη Γαλλία του Μακρόν (τον οποίο στο παρελθόν θαύμασαν πολλοί από όλο το φάσμα του πολιτικού συστήματος) έχουμε πολλές από τις εικόνες του παρόντος και του μέλλοντος των κρατών της Ε.Ε..
Ο Μακρόν λοιπόν επέλεξε να παραγνωρίσει τον πρώτο σε έδρες συνδυασμό στη γαλλική εθνοσυνέλευση και να δώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνηση όχι στην επιλογή του Νέου Λαϊκού Μετώπου αλλά σε έναν εκλεκτό του ίδιου του Μακρόν και της «ευρωκρατίας», με τη στήριξη της Λεπέν. Το «σκιάχτρο» της Λεπέν και της «ακροδεξιάς» αποδείχτηκε ότι τελικώς δεν είναι και τόσο τρομακτικό, τουλάχιστον για το σύστημα εξουσίας. Το ψεύτικο δίπολο «δεξιάς-ακροδεξιάς» ξεσκεπάστηκε πέραν πάσης αμφισβήτησης εκεί που ο εν λόγω θίασος ανέβηκε πρώτα (τουλάχιστον κατά τις τελευταίες δεκαετίες): στη Γαλλία.
Ο πόλος είναι ένας και ως προς τα μέσα πειθάρχησης (πολύπτυχη και εντεινόμενη καταστολή, πανοπτική παρακολούθηση του πληθυσμού και μαζικός αποπροσανατολισμός προκειμένου να διαφυλαχτούν τα ψήγματα ιδεολογικής ηγεμονίας) και ως προς τους αντιπάλους του (ο κόσμος της εργασίας και οι αντιστεκόμενες/εξεγειρόμενες κοινωνικές ομάδες στο εσωτερικό, οι δυνάμεις που για διαφόρους λόγους συγκρούονται με τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό διεθνώς). Στην πραγματικότητα, οι δύο πλευρές τους υποτιθέμενου διπόλου δε διαφοροποιούνται ούτε καν στην ένταση της καταστολής που εφαρμόζουν: οι διαδηλωτές των «κίτρινων γιλέκων» θυμούνται καλά τη βία του «κεντρώου» Μακρόν. Αλλά δεν πρόκειται μόνο περί αυτού.
Οι κατηγορίες για υποστήριξη της τρομοκρατίας εναντίον υποστηρικτών του παλαιστινιακού αγώνα δεν πρέπει να μας διαφεύγουν ως προανάκρουσμα της περαιτέρω ποινικοποίησης της αντισυστημικής πολιτικής θέσης, που έρχεται με επίκεντρο διεθνή και εσωτερικά ζητήματα. Αν σε κάτι διαφοροποιούνται είναι μόνο σε δευτερεύοντα στοιχεία του ιδεολογικού τους μανδύα, όπως για παράδειγμα στη σχέση τους με τη «woke» κουλτούρα. Στα παλαιότερα (πραγματικά) κόμματα αρχών, οι εσωκομματικές ιδεολογικές διαφοροποιήσεις ήταν μεγαλύτερες από αυτές μεταξύ των δύο υποτιθέμενων πόλων.
Η επιλογή Μακρόν λοιπόν για πολλές και πολλούς κατέδειξε τα αδιέξοδα της τακτικής του Νέου Λαϊκού Μετώπου, συμπεριλαμβανομένης της εκλογικής άτυπης συνεννόησης με τους υποψηφίους του Μακρόν. Για άλλους είναι η απόδειξη της ούτως ή άλλως λανθασμένης σύλληψης του νέου λαϊκού μετώπου. Η αλήθεια είναι μάλλον πιο σύνθετη.
Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο στη Γαλλία είναι προϊόν μιας θεμελιώδους αδυναμίας. Της αδυναμίας των πιο ριζοσπαστικών αριστερών δυνάμεων να καταστούν ηγεμονικές και κοινωνικώς και εκλογικώς. Οι δε πιο μετριοπαθείς κεντροαριστερές δυνάμεις όχι μόνο είναι ακόμα πιο αδύναμες αλλά επιπλέον αποδεικνύονται εντελώς συστημικές, εξ ου και απαξιωμένες. Η αδυναμία των όποιων αριστερών και κεντροαριστερών δυνάμεων «κουμπώνει» με την κρίση και την αδυναμία των (κατεξοχήν) δυνάμεων του συστήματος εξουσίας. Μπορούν να καταστέλλουν και να εξουσιάζουν αλλά όχι να ηγεμονεύουν με θετικές προοπτικές.
Το σύστημα εξουσίας είναι ακόμα ισχυρό αλλά με ρωγμές οι οποίες διαρκώς διευρύνονται. Επαναστατική έφοδος στον ουρανό δεν μπορεί να επιτευχθεί αλλά ούτε και εξαφάνιση της διάχυτης κοινωνικής, όπως και κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης. Η οικονομική και κοινωνική κρίση είναι εμμένουσα, ο παγκόσμιος πόλεμος οξύνεται, οι κοινωνικές ανισότητες διογκώνονται, η δυσθυμία για τον καπιταλισμό και τις συνέπειές του διαχέεται.
Σε τέτοιες συνθήκες είναι αναμενόμενο ότι το μεν σύστημα εξουσίας προσπαθεί να κρύψει και να καλύψει τις ρωγμές του, η δε αντιπολίτευσή του να τις αναδείξει. Το σύστημα εξουσίας να καταστέλλει κάθε εστία αντίδρασης απονομιμοποιώντας την, η αντιπολίτευση να αποπειράται να νομιμοποιηθεί σε όσο το δυνατόν ευρύτερα κοινωνικά στρώματα.
Αν λοιπόν βλέπει κανείς στο νέο λαϊκό μέτωπο το τέλος μιας διαδρομής, την κύρια μάχη, έχει κάθε λόγο να απογοητεύεται. Αν σε αυτό αντιθέτως βλέπει το γέννημα της ανάγκης και της αδυναμίας ταυτοχρόνως, το μεταβατικό εκείνο σχήμα το οποίο δεν μπορεί παρά να έχει ως στόχο να διευρύνει τις ρωγμές του συστήματος εξουσίας και να καταδείξει ποιοι πραγματικά ανήκουν σε αυτό, τότε όπως δεν είχε λόγο να ενθουσιάζεται με τη σχετική πλειοψηφία του στην εθνοσυνέλευση, έτσι δεν έχει λόγο για μεγάλη στεναχώρια λόγω της πιρουέτας Μακρόν. Αντιθέτως το γεγονός ότι χάρη σε αυτό αναδεικνύεται πως δεν υπάρχει κανένα δίπολο δεξιάς- ακροδεξιάς, ότι το μόνο δίπολο είναι αυτό μεταξύ δεξιάς και αριστεράς αποτελεί μεγάλη συνεισφορά.
Πολλές φορές σκεφτόμαστε μηχανιστικώς. Πρόκειται για μεγάλο λάθος. Χάρη στο Νέο Λαϊκό Μέτωπο φάνηκε ότι ο Μακρόν με τη Λεπέν έχουν τα ίδια αφεντικά πίσω τους. Ναι, δεν τους αγαπούν το ίδιο και με τον ίδιο τρόπο αλλά και οι δύο εκφράζουν το σύστημα εξουσίας. Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο πρέπει τώρα να αποφασίσει αν θα ριχτεί στη μάχη για την ανατροπή του συστήματος εξουσίας συνολικώς παρά τις όποιες ενδιάμεσες τακτικές κινήσεις ή αν θα γίνει τμήμα της εξουσίας και αποδεκτό από αυτήν, ως μια λύση καλύτερη από τη Λεπέν. Είναι πολύ πιθανό αυτή η ανάγκη απασαφήνισης της στρατηγικής του, τελικώς να το διαλύσει. Αλλά έτσι συμβαίνει πάντοτε με τα μεταβατικά φαινόμενα. Όχι οιμωγές λοιπόν. Καμιά ευκαιρία δε χάθηκε. Αντιθέτως, περισσότεροι άνθρωποι είδαν μια αλήθεια η οποία επιμελώς κρυβόταν για αρκετό καιρό. Δεν είναι και τόσο άσχημα τα πράγματα.
Όταν ένα σύστημα εξουσίας δεν μπορεί να αντέξει ούτε καν τους Γάλλους Σοσιαλιστές και Πράσινους έχει τεράστιο πρόβλημα. Να μην υποτιμούμε τη σημασία του γεγονότος ότι αυτή η συνθήκη πλέον είναι τόσο εμφανής σε τόσους πολλούς.
