Για όσους έκαναν τον κόπο να διαβάσουν τις δύο προτάσεις συνθηκών της Ρωσικής Ομοσπονδίας προς τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ πρόκειται περί σημαντικών έως εντυπωσιακών πρωτοβουλιών. Αντιθέτως προς όσα τα δυτικά μέσα ενημέρωσης (όσα μπαίνουν στον κόπο να αναφερθούν στη μείζονα αυτή εξέλιξη) αναμεταδίδουν ή υπονοούν ότι, δεν πρόκειται περί προσχηματικών προτάσεων, αλλά περί συνθηκών, οι οποίες στην πραγματικότητα εύκολα θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτές από τις ΗΠΑ, χωρίς μάλιστα να τίθεται πουθενά σε κίνδυνο η μέχρι σήμερα κυριαρχία τους στην Ευρώπη.
Οι συνθήκες, οι οποίες προτείνονται από τη ρωσική πλευρά, περιγράφουν μια προσπάθεια να αποκλιμακωθούν οι οξυνόμενες εντάσεις μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας, χωρίς καν να απαιτείται καμία ουσιαστική αναδίπλωση του πρώτου. Προτείνεται η επαναλειτουργία του συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ρωσίας, η αμοιβαία διαφάνεια ως προς τις στρατιωτικές τους κινήσεις, η επαναφορά στο στρατιωτικό status quo του 1997, η μη ανάπτυξη πυραυλικών συστημάτων μικρού και μεσαίου βεληνεκούς σε εδάφη από τα οποία δύναται να απειληθεί οποιαδήποτε από τις δύο πλευρές, η μη εμπλοκή καμίας από τις δυο πλευρές σε στρατιωτικές ενέργειες στα εδάφη της Ουκρανίας, η μη επέκταση του ΝΑΤΟ περαιτέρω, προς πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, η μη εγκατάσταση πυρηνικών όπλων έξω από τα εδάφη ΗΠΑ-Ρωσίας και η αποφυγή στρατιωτικών κινήσεων εκατέρωθεν, οι οποίες είναι πιθανό να παρερμηνευθούν.
Για τη Δύση ή τουλάχιστον κατά την πρώτη αντίδραση αυτής, πρόκειται για απαράδεκτη απόπειρα δέσμευσης της ανεξαρτησίας του ΝΑΤΟ και της Ουκρανίας. Στην πραγματικότητα, η συνθήκη προβλέπει ότι μια ούτως ή άλλως, στρατιωτικώς αχρείαστη ατλαντική επέκταση (αν όντως το ΝΑΤΟ παραμένει αμυντική συμμαχία) δεν θα υλοποιηθεί, με αντάλλαγμα σταθερή ειρήνη.
Η πρόταση μάλιστα αυτή κατατίθεται σε μια ιστορική συγκυρία, κατά την οποία οι ΗΠΑ επαναπροσδιορίζουν τις στοχεύσεις τους προς την Κίνα και επομένως θα ήταν απολύτως αναμενόμενο να επιθυμούν αποδέσμευση δυνάμεων από την Ευρώπη. Άλλωστε, για την άμυνα του ίδιου του ΝΑΤΟ, η Ουκρανία είναι απολύτως αδιάφορη (ή και μάλλον επιβλαβής), ενώ αντιθέτως για τη Ρωσία είναι απαραίτητη.
Με αυτά ως δεδομένα, δεν είναι περίεργο ότι η Ρωσία αντιμετωπίζει με ιδιαίτερη καχυποψία και εντεινόμενη ανυπομονησία την άρνηση του ΝΑΤΟ να δεσμευτεί σε μια διαδικασία αποκλιμάκωσης. Το γεγονός ότι η Ουάσιγκτον «παίζει καθυστερήσεις» με τη ρωσική πρόταση, μπορεί μεν να αποτελεί ίσως συνέπεια των πιέσεων των λογής λόμπι μέσα στην έδρα της αμερικανικής κυβέρνησης και όχι βούληση κλιμάκωσης από πλευράς του προέδρου Μπάιντεν, ωστόσο αυτό ελάχιστα καθησυχάζει τη Μόσχα. Αντιθέτως, ακόμα και αν ο σημερινός Αμερικανός πρόεδρος μεταβιβάζει δια υπογείων καναλιών τη βούλησή του να μην προκαλέσει περισσότερο τη Μόσχα, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί τι θα κάνει η επόμενη ή ο επόμενος ένοικος του Λευκού Οίκου.
Η ασάφεια των προθέσεων από την πλευρά της Ουάσιγκτον και η αντιφατικότητα των μηνυμάτων, μετά ιδίως από μια σαφή πρόταση από την ρωσική πλευρά, δεν συντηρεί απλώς την ένταση, αλλά την οξύνει. Το ερώτημα είναι γιατί η Ρωσία εν γνώσει αυτής της πιθανότητας προέβη στην εν λόγω κίνηση. Πολλές είναι οι πιθανολογήσεις: από την προσχηματικότητα, έως την ύπαρξη μυστικών συνεννοήσεων. Συχνά η προφανέστερη εξήγηση όμως είναι η ορθότερη: η Ρωσία επιδιώκει να ανακουφίσει την πίεση την οποία υφίσταται, προτού αναγκαστεί να αναλάβει τη στρατιωτική δράση με την οποία απειλεί, εάν το ΝΑΤΟ παραβιάσει τις κόκκινες γραμμές της. Η Μόσχα προφανώς αγωνιά. Από την μια πλευρά δοκιμάζει την «επιθετική άμυνα» και από την άλλη προτάσσει μια οδό απεμπλοκής από τις εντάσεις, μέσω ενός νέου, σχετικώς μακροπρόθεσμου, συστήματος εγγυήσεων.
Καλό θα είναι να την λάβουν σοβαρά υπόψη την αγωνία της στην Ουάσιγκτον.
