Του Peter Lee

Τα αμερικανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης προωθούσαν ανελέητα τη γραμμή ότι η αντιμετώπιση της έκρηξης του κορονοϊού από την Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας έχει δυσφημίσει το “κινεζικό μοντέλο διακυβέρνησης”, δηλαδή την αυταρχική κυριαρχία που εφαρμόζουν οι γραφειοκράτες κόμματος και κράτους.

Τώρα που ο κορονοϊός χτυπάει την πόρτα της Αμερικής, η ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να χειριστούν μια καταστροφή τέτοιου είδους έχει περάσει από την ανεξέλεγκτη αυτο-συγχαρητήρια προπαγάνδα στην πραγματικότητα του άγχους και τον οριακού πανικού.

Έτσι, αντί να εξετάσουμε το πλατωνικό ιδεώδες της δημοκρατικής διαφάνειας και της υπεύθυνης διακυβέρνησης, ας δούμε πώς το αμερικανικό σύστημα διακυβέρνησης ανταποκρίνεται ουσιαστικά σε μια πραγματική καταστροφή που λαμβάνει χώρα στον πραγματικό κόσμο.
Για να αξιολογηθεί η ανταπόκριση των Κινέζων στον κορονοϊό, θα ήταν δελεαστικό να δούμε πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες, αυτή η μετά σκληρής προσπάθειας ανερχόμενη υπερδύναμη του πρώιμου εικοστού αιώνα, χειρίστηκε, κακομεταχειρίστηκε, κάλυψε και επιδείνωσε την ισπανική επιδημία γρίπης του 1918 με ένα συνδυασμό ψεύδους, άρνησης και “σκουπιδο-επιστήμης” (junk science).

Αλλά η σύγκριση μιας πανδημίας των αρχών του 20ού αιώνα με μια σύγχρονη απάντηση δεν είναι πραγματικά δίκαιη – ή μήπως είναι;
Θα αφήσω κατά μέρος την επιδημία του 1918 με μια μόνο παρατήρηση, υπό το πρίσμα της εκστρατείας των εχθρών της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης της Ταϊβάν, να χρησιμοποιούν ταπεινωτικά τον όρο ” κορονοϊός Βουχάν” για αυτό που είναι επίσημα γνωστό ως Covid-19.

Η επονομαζόμενη “ισπανική γρίπη” του 1918 ήταν στην πραγματικότητα η αμερικάνικη επιδημία γρίπης του 1918 ή, αν προτιμάτε, η επιδημία γρίπης του Κάνσας. Η ασθένεια γεννήθηκε γύρω από τη στρατιωτική βάση του Camp Funston στην κομητεία Haskell του Κάνσας και μεταφέρθηκε στο εξωτερικό από Αμερικάνους στρατιώτες στον Α ‘Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε έπληξε την Ευρώπη και πρώτα προσέλκυσε την προσοχή του αγγλόφωνου Τύπου με ένα ξέσπασμα στην Ισπανία. Στη συνέχεια επέστρεψε στην πατρίδα της στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου σκότωσε περίπου 670.000 ανθρώπους, πέραν από 50 με 100 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο.

Πώς εξαπλώθηκε η Γρίπη του 1918 στην Αμερική

Δύο παρατηρήσεις:

Ακολουθεί ένα ανέκδοτο από τον John Barry, κύριο ιστορικό της επιδημίας του 1918. Έγραψε: Θυμάμαι ότι συμμετείχα σε ένα πανδημικό “παιχνίδι πολέμου” στο Λος Άντζελες… Μίλησα για το τι συνέβη το 1918, πώς διαλύθηκε η κοινωνία και τόνισα ότι για να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη του κοινού, οι αρχές θα έπρεπε να είναι ειλικρινείς. “Δεν διαχειρίζεστε την αλήθεια”, είπα. “Λέτε την αλήθεια”. Όλοι συμφώνησαν”.Στη συνέχεια, οι διοργανωτές του παιχνιδιού αποκάλυψαν την πρόκληση της ημέρας στους συμμετέχοντες: Ένας σοβαρός ιός πανδημίας γρίπης εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Δεν είχε φτάσει επίσημα στην Καλιφόρνια, αλλά ένα πιθανό κρούσμα, με βάση τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, είχε μόλις προκύψει στο Λος Άντζελες. Τα μέσα ενημέρωσης είχαν μάθει για αυτό και ζητούσαν συνέντευξη τύπου.Ο συμμετέχων με την πρώτη κίνηση ήταν κορυφαίος υπάλληλος δημόσιας υγείας. Αρνήθηκε να πραγματοποιήσει συνέντευξη τύπου και απλώς δημοσίευσε μια δήλωση: Απαιτούνται περισσότερες εξετάσεις. Ο ασθενής μπορεί να μην έχει πανδημική γρίπη. Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.Έμεινα έκπληκτος… Αντί να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην παροχή αξιόπιστων πληροφοριών, έπεσε αμέσως πίσω από το ρυθμό των γεγονότων. Θα ήταν σχεδόν αδύνατο να τους προλάβουμε ξανά. Είχε αποφύγει, με λίγα λόγια, το καθήκον του προς το κοινό, διακινδυνεύοντας αμέτρητες ζωές.Και αυτό ήταν μόνο ένα παιχνίδι.

Τώρα, αναλογιστείτε αυτό το tweet από έναν ειδικό της δημόσιας υγείας που έχει την εμπειρία του ιού Ebola:

Σε πολλά νοσοκομεία της Βόρειας Καλιφόρνια που εργάζομαι υπάρχει δισταγμός για εξετάσεις επειδή θα σπείρει τον πανικό και τα αποτελέσματα θα πάρουν ημέρες – κανείς δεν θέλει να το έχει δρομολογήσει αυτό μόνο για να έχει ένα [αρνητικό] αποτέλεσμα αργότερα.

Συνεπώς, η Κίνα δεν είναι η μόνη χώρα που δειλιάζει μπροστά στην προοπτική μιας πιθανής πανδημίας.

Το πνεύμα της επιδημίας γρίπης του 1918 ζει στην αμερικάνικη αντίληψη περί αντιμετώπισης των καταστροφών και, νομίζω, στις καρδιές οποιουδήποτε υπαλλήλου δημόσιας υγείας (είτε πρόκειται για κομμουνιστές, είτε για καπιταλιστές ή σοσιαλιστές) την ώρα που προσπαθούν να αποφασίσουν αν θέλουν να κινητοποιήσουν έναν πανεθνικό πανικό και μια αντι-πανδημική αντίδραση κόστους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έδωσα στην Κίνα έναν προβιβάσιμο βαθμό B, αξιολογώντας την απόκρισή της στο ξέσπασμα έκρηξη του κορονοϊού.

Υπάρχει όμως και ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να εξεταστεί: το μέγεθος και ο ανοίκειος χαρακτήρας της κρίσης.

Η αρχική τοποθέτηση ήταν ότι η Κίνα κακοδιαχειρίστηκε μιαν απλή πρόκληση για τη δημόσια υγεία: στο να θέσει υπό παρακολούθηση τους ανθρώπους με συμπτώματα γρίπης ώστε να είναι ένα βήμα μπροστά από το γενικευμένο ξέσπασμα. Λοιπόν, αυτή η τοποθέτηση χρειάστηκε κάποια προσαρμογή επειδή, όπως αποδείχθηκε, ήταν ένας νέος κορονοϊός, όχι ένα στέλεχος της γρίπης και η ύπαρξή του έπρεπε να απομονωθεί από τον θόρυβο των δεδομένων της πνευμονίας και της γρίπης. Στη συνέχεια, το φλέγον ζήτημα ήταν ότι η Κίνα περιέπλεξε την κρίση με τον να μην ενεργήσει έγκαιρα στον κόμβο της εστίας κλείνοντας τη ψαραγορά Huanan, την απαγορευμένη ζώνη πώλησης παγκολίνων που υποτίθεται ότι γέννησε τον ιό.

Τώρα λοιπόν φαίνεται ότι ο κορονοϊός υπέβοσκε στη Βουχάν για αρκετούς μήνες, κρυμμένος μεταξύ άλλων ασθενειών. Είναι εξαιρετικά μεταδοτικός. Έχει μια μακρά περίοδο επώασης που δίνει στους φορείς πολλές ευκαιρίες να διατρέξουν αρκετούς πληθυσμούς και περιοχές πριν από την ανίχνευση. Φαίνεται πως μεταδίδεται και από ασυμπτωματικούς φορείς. Μια αναφορά από το Χονγκ Κονγκ υποδηλώνει ότι μπορεί να κολλήσετε ακόμη και από το σκυλί σας. Ακόμη και έπειτα από ένα μήνα εξαντλητικής επιστημονικής μελέτης και προβολής στα μέσα ενημέρωσης, τα βασικά χαρακτηριστικά του ιού παραμένουν απροσδιόριστα.

Όταν η επιδημία του κορονοϊού έλαβε ξεκάθαρη μορφή, χρειάστηκε μια τεράστια εθνική απάντηση, την οποία η κινεζική κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει μετά από κάποιες ταλαντεύσεις.

Αυτό κάνει τον κορονοϊό στην Κίνα να μοιάζει με ένα ιδιαίτερο είδος κρίσης, μια απροσδόκητη χείριστη περίπτωση εμφάνισης ενός προηγουμένως άγνωστου ιού.

Ο τρόπος με τον οποίο οι επιδημικές εκρήξεις του κορονοϊού αντιμετωπίζονται και επιδεινώνονται σε διάφορες χώρες όπως η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, το Ιράν και η Ιταλία, παρά τις ήδη υπάρχουσες προειδοποιήσεις και επιστημονικές έρευνες, ενισχύουν την αίσθηση ότι πρόκειται για πολύ ζόρικο εγχείρημα.

Αυτή η αντίληψη υποστηρίζεται επίσης από μια ματιά στο πώς η κυβέρνηση, το κοινό και τα μέσα ενημέρωσης της Αμερικής ανταποκρίθηκαν σε μια άλλη απροσδόκητη κρίση: την πλημμύρα της Νέας Ορλεάνης μετά τον τυφώνα Κατρίνα το 2005.

Όταν ξεκίνησα την αντιπαραβολή ανάμεσα στον τυφώνα Κατρίνα και τον κορονοϊό, περίμενα μια σχετικά απλή αφήγηση μιας καταστροφικής ομοσπονδιακής απάντησης στην Κατρίνα (το Superdome, τα αχρησιμοποίητα σχολικά λεωφορεία, τον πάγο αξίας εκατομμυρίων δολαρίων που μεταφέρονταν σε όλη τη χώρα και εγκαταλείφθηκε, τα ρυμουλκούμενα της υπηρεσίας εκτάκτων αναγκών FEMA, το ότι “ο George Bush δεν ενδιαφέρεται για τους μαύρους”) με τη σχετικά απλή και βίαιη ένεση μαζικής εθνικής κυβερνητικής εξουσίας στην περίπτωση της κρίσης του κορονοϊού της Βουχάν.

Λοιπόν, η αλήθεια είναι, ως συνήθως, πιο περίπλοκη και πιο ενδιαφέρουσα.
Ένα πρόσφατο βιβλίο, το “Αντιμετωπίζοντας τον τυφώνα Κατρίνα: Μαθήματα από μια Υπερκαταστροφή”, καταδεικνύει ότι η πλημμύρα της Νέας Ορλεάνης δεν ήταν απλώς μια καταστροφή, αλλά ήταν μια υπερ-καταστροφή. Με άλλα λόγια, η τοπική, πολιτειακή και ομοσπονδιακή κυβέρνηση είχε ένα αρκετά ισχυρό σχέδιο απόκρισης σε έναν καταστροφικό τυφώνα, η οποία απέδωσε ικανοποιητικά στον προσδιορισμό των αναγκών και δυνατοτήτων, εκκενώνοντας την πόλη, συντονίζοντας και παρέχοντας ανθρωπιστική βοήθεια στη Νέα Ορλεάνη – μέχρις ενός βαθμού.
Για παράδειγμα, το Superdome υστερούσε σε μεγάλο βαθμό σε τρόφιμα, ιατρικές εγκαταστάσεις και εξοπλισμό υγιεινής όχι επειδή το σχέδιο αντιμετώπισης της καταστροφής εκπονήθηκε από ηλίθιους, αλλά επειδή το στάδιο αναμενόταν να λειτουργήσει ως καταφύγιο διανυκτέρευσης για ανθρώπους που δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να εκκενώσουν την πόλη, αλλά αναμενόταν να επιστρέψουν στα σπίτια τους αμέσως μετά την πάροδο του τυφώνα.

Η στάση των δημοτικών αρχών για το Superdome ως καταφύγιο έσχατης ανάγκης που θα εκκενωνόταν το συντομότερο δυνατό μετά τον τυφώνα χρωματίστηκε ίσως από μια περιφρόνηση για τους φτωχούς, κυρίως Αφροαμερικανούς πολίτες που αναμενόταν να καταφύγουν εκεί. “Δεν είναι ξενοδοχείο”, όπως το έθεσε ένας ανώτερος αξιωματούχος υπάλληλος. Πριν από τη θύελλα, η Εθνική Φρουρά χορήγησε έτοιμα γεύματα για 15.000 άτομα για 3 ημέρες και αυτό ήταν.

Αλλά η πλημμύρα της Νέας Ορλεάνης, αφότου κατέρρευσαν τα αναχώματα και το 80% της πόλης βρέθηκε κάτω από το νερό, κράτησε 50.000 ανθρώπους έγκλειστους στο Superdome και το Συνεδριακό Κέντρο για μια αγωνιώδη εβδομάδα δίχως πουθενά αλλού να πάνε, με λίγο φαγητό, καθόλου ρεύμα, καμία αποχέτευση, δίχως ιατρική φροντίδα, με πνιγηρή ζέστη και τα νερά να ανεβαίνουν και να καλύπτουν το γήπεδο.

Η πλημμύρα ήταν μια υπερκαταστροφή που ξεπέρασε τις δυνατότητες όχι μόνο της πόλης της Νέας Ορλεάνης αλλά και της πολιτείας της Λουιζιάνας. Η FEMA, ο ομοσπονδιακός οργανισμός που σχεδιάστηκε για να λαμβάνει τα ηνία όταν οι δήμοι και οι πολιτείες λυγίζουν, είχε λυγίσει η ίδια.

Η FEMA, η οποία σχεδιάστηκε για να ανταποκρίνεται στα πολιτειακά και δημοτικά αιτήματα για πρόσθετη βοήθεια, και όχι για να αναλαμβάνει τοπικές επιχειρήσεις αρωγής η ίδια, δεν είχε σχεδόν κανένα άτομο στην περιοχή της Νέας Ορλεάνης. Όταν οι τοπικές επικοινωνίες κατέρρευσαν, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν διέθετε τις πληροφορίες που θεωρούσε αξιόπιστες και επιφυλασσόταν να ενεργήσει βάσει ελλιπούς πληροφόρησης. Παραδόξως, χρειάστηκαν τρεις ημέρες για να αποδεχτεί το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας τις αναφορές ότι τα αναχώματα είχαν πράγματι διαρραγεί και όχι απλώς υπερχειλήσει.

Το σχέδιο δράσης σε περίπτωση υπερ-καταστροφής δεν είχε ποτέ δουλευτεί αποτελεσματικά. Το αποτέλεσμα ήταν εκτεταμένη γνωστική κατάρρευση και άγριες αψιμαχίες μεταξύ της FEMA, του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας, του Λευκού Οίκου, της πολιτείας της Λουιζιάνας και της πόλης της Νέας Ορλεάνης για μια απεγνωσμένη ad hoc πρόταση “ομοσπονδιοποίησης” της επιχείρησης αντιμετώπισης της καταστροφής, ήτοι ανάθεσης της ευθύνης στον στρατό σαν να επρόκειτο για τρομοκρατική επίθεση, με τις εντολές προς όλους να δίνονται από το Πεντάγωνο.

Η έλλειψη ενός προετοιμασμένου μηχανισμού ικανού να χειριστεί την υπερ-καταστροφή προκάλεσε μια επιδημία αλληλοκατηγοριών, καθώς οι διάφοροι παίκτες προσπαθούσαν να διαμορφώσουν μιαν απάντηση και καλύψουν τα νώτα τους, ενώ βρίσκονταν υπό το εκτυφλωτικό επικριτικό φως των μέσων ενημέρωσης. Ο δήμαρχος της Νέας Ορλεάνης Ray Nagin κατηγόρησε την Ουάσινγκτον, ο επικεφαλής του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας Michael Chertoff τα έριξε στhν FEMA και τον Michael Brown, και ο Λευκός Οίκος φέρεται να αποφάσισε ότι η κυβερνήτης της Λουιζιάνα Kathleen Blanco θα πρέπει να χρησιμεύσει ως εξιλαστήριο θύμα.

Σε αυτό το πλαίσιο δυσλειτουργίας και αναγνωρισμένης ανικανότητας, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης προέβαλαν το αφήγημα της “αναρχίας στη Νέα Ορλεάνη” αντί της “ανδρείας υπό αντίξοες συνθήκες” – μια κατάσταση πραγμάτων που οι παρατηρητές της κάλυψης από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης του αγώνα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας με τον κορονοϊό θα βρουν αρκετά οικεία.

Οι συγραφείς του “Αντιμετωπίζοντας τον τυφώνα Κατρίνα” έχουν κάποιες επισημάνσεις. Πρώτον, η κάλυψη από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ήταν φρικαλέα και στηρίχθηκε sτον εντυπωσιασμό και τις φήμες που συχνά διέδιδαν ανεύθυνα τοπικοί αξιωματούχοι. Δεύτερον, η κάλυψη των μέσων ενημέρωσης είχε αντίκτυπο στην πραγματική ζωή. Όπως το έθεσαν κάποιοι, “ο τυφώνας Κατρίνα δημιούργησε έναν επικίνδυνο βρόχο ανατροφοδότησης που οι βασικοί παίκτες δεν αναγνώρισαν …”

Οι συγγραφείς παραθέτουν ένα απόσπασμα από έκθεση της Βουλής των Αντιπροσώπων: “Η υπερβολική κάλυψη της βίας και της ανομίας από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, νομιμοποιημένη από τις αρχές της Νέας Ορλεάνης, καθυστέρησε τις προσπάθειες ανακούφισης, απομακρύνοντας λόγω φόβου τους οδηγούς φορτηγών και λεωφορείων, μεγεθύνοντας το άγχος όσων βρίσκονταν σε καταφύγια και γενικά αυξάνοντας τους πόρους που πρέπει να αφιερωθούν στην ασφάλεια”.

Οι οδηγοί λεωφορείων παρέδωσαν τα οχήματά τους και τα κλειδιά τους στους χώρους συγκέντρωσης γύρω από τη Νέα Ορλεάνη, αλλά αρνήθηκαν να μπουν στην πόλη λόγω των ιστοριών τρόμου που είχαν ακούσει για τη βία σε αυτήν.

Όταν τα λεωφορεία ήταν τελικά διαθέσιμα για να εκκενώσουν το συνεδριακό κέντρο, οι στρατιωτικοί περίμεναν μέχρι να μπορέσουν να στείλουν 1000 πάνοπλους εθνοφρουρούς που ήταν έτοιμοι να διεξαγάγουν ένοπλη επίθεση για να ανακαταλάβουν την εγκατάσταση. Αντί για μια εξέγερση, βρήκαν χιλιάδες απελπισμένους ανθρώπους σε σύγχυση, που αναρωτιόντουσαν γιατί αντιμετωπίζονται σαν κρατούμενοι πολέμου και γιατί η εκκένωση είχε καθυστερήσει τόσο.

Οι φόβοι που έθρεψαν τα μέσα ενημέρωσης και οι πολιτικοί περί εξεγερμένων συνέβαλαν επίσης στον περίφημο αστυνομικό αποκλεισμό της γέφυρας του ποταμού Crescent στο Μισισιπή από την μικρή πόλη της Gretna, προκειμένου να εμποδίσουν τους ανθρώπους από τη Νέα Ορλεάνη να την διασχίσουν πεζή για να βρουν καταφύγιο.

Ενώ τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αυτο-παραπλανούνταν με εν πολλοίς κατασκευασμένα οράματα μιας μαύρης φτωχολογειάς που έχει έρθει σε κατάσταση αμόκ στο Superdome, βιάζοντας μωρά και ρίχνοντας ανθρώπους από τα μπαλκόνια, η μεγαλύτερη φρίκη της κρίσης δεν αποκαλύφθηκε παρά ένα χρόνο αργότερα: πώς κάποια *γκουχ-γκουχ* λευκά μεσοαστικά μέλη του ιατρικού προσωπικού του νοσοκομείου Memorial φέρεται ότι έχασαν την ηθική πυξίδα τους και έκαναν ευθανασία σε αρκετούς σοβαρά άρρωστους ασθενείς, ώστε να μπορούν να αποχωρήσουν, αντί να παραμείνουν πίσω για να διευκολύνουν τα θύματα στις ώρες ανάγκης τους και να περιμένουν βοήθεια.

Θα έλεγα ότι η Κατρίνα και ο κορονοϊός προσφέρουν χρήσιμες παραλληλίες για να αναλύσουμε τις κρίσεις όχι ως κακή διαχείριση καταστροφών, αλλά ως υπερκαταστροφές, δηλ. πρωτοφανή γεγονότα που αντιμετωπίστηκαν με ad hoc απαντήσεις και μια γερή δόση αυτοσχεδιασμού, ελλείψει σταθερού σχεδίου διαχείρισης και έως ότου να κινητοποιηθούν εξαιρετικοί πόροι.

Τόσο στην Νέα Ορλεάνη όσο και στη Βουχάν, η αρχική περίοδος της απελπισμένης αντιμετώπισης της κρίσης πυροδότησε ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών μεταξύ τοπικών και εθνικών αξιωματούχων που διέρρευσε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κατέληξαν στην συγκεντροποίηση: οι ΗΠΑ ομοσπονδιοποίησαν την αντιμετώπιση του τυφώνα Κατρίνα και το Κ.Κ. Κίνας κυριολεκτικά έθεσε την χώρα σε κατάσταση πολέμου.

Και στις δύο περιπτώσεις, η αδυναμία οργάνωσης μιας απάντησης οδήγησαν σε καταφανείς απώλειες ζωής και επιδείνωση του πόνου των πληγέντων, με την κεντρική κυβέρνηση να χάνει τον έλεγχο του αφηγήματος, προσφεύγοντας σε υπερβολικά αντίμετρα για να τον ανακτήσει.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έστειλαν χιλιάδες βαριά οπλισμένους στρατιώτες στη Νέα Ορλεάνη για να αντικρούσουν το αφήγημα ότι η Αμερική εγκαταλείπει την πόλη στην αναρχία.

Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας κατέκλυσε τη Βουχάν με αυτοσχέδια νοσοκομεία, ιατρούς και στρατιωτικό προσωπικό για να αποδείξει τη δέσμευσή της να υπερνικήσει την επιδημία.

Αυτό παραμόρφωσε την ανταπόκριση στη Νέα Ορλεάνη. Κατά πόσο οι ενέργειες της Κίνας στη Βουχάν στρέβλωσαν τη συνολική μάχη κατά του κορονοϊού μένει να φανεί.

Ένας παρόμοιος αγώνας για να εξασφαλισθεί ο έλεγχος τόσο ως προς το ξέσπασμα της επιδημίας όσο και ως προς το αφήγημα φαίνεται να εκτυλίσσεται τώρα στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς τα κρούσματα κορονοϊού συνεχίζουν να αναδύονται και ο χειρισμός συναντά πρώιμες δυσκολίες.

Το CDC [το αμερικανικό κέντρο ελέγχου νοσημάτων] σκόνταψε με το καλημέρα όταν τα διαγνωστικά του κιτ για τον κορονοϊό αποδείχθηκαν ελαττωματικά και δεν μπορούσαν να σταλούν στα τοπικά υγειονομικά τμήματα.

Ακριβώς όπως η Βουχάν προσπάθησε να κουκουλώσει τα πράγματα περιορίζοντας τις αναφορές των κρουσμάτων, ενώ προσπάθούσε να βρει τα απροσδιόριστα χαρακτηριστικά μετάδοσης του ιού, το CDC προσπάθησε να κουκουλώσει τα πράγματα με τη θέσπιση αυστηρών κατευθυντήριων γραμμών για τα διαγνωστικά τεστ ώστε να δώσει στα τοπικά νοσοκομεία και υγειονομικά τμήματα κριτήρια και προσχήματα για να αρνούνται την εξέταση ανθρώπων που ασφαλώς έδειχναν ότι θα μπορούσαν να είναι φορείς του κορονοϊού.

Έτσι, η καθυστέρηση στα τεστ μπορεί κάλλιστα να αποτελεί έναν παράγοντα για τη ζοφερή πρόβλεψη του CDC ότι το Covid-2019 πρόκειται να γίνει ένας κοινοτικός ιός που ήρθε για να μείνει.
Η ad hoc απάντηση στην αδυναμία να ταυτοποιηθούν τα κρούσματα και να ιχνηλατηθούν προς τα πίσω και προς τα εμπρός στον χρόνο: τα νοσοκομεία έστειλαν ανθρώπους που ενδεχομένως είχαν κορονοϊό στο σπίτι τους για να αυτο-περιορισθούν και να μολύνουν την οικογένεια, τους φίλους και τους γείτονές τους, ακριβώς δηλαδή ό,τι τροφοδότησε την καταστροφή στη Βουχάν.

Δεδομένης της ελλιπούς απάντησης στον κορονοϊό και των σοβαρών πολιτικών διαφορών στις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος ώστε η αναδυόμενη αντίδραση να πολιτικοποιηθεί, με πιθανόν θανατηφόρες συνέπειες για την ικανότητα των ΗΠΑ να ανταποκριθούν στην επιδημία.

Οι Δημοκρατικοί επιτέθηκαν στον Τραμπ για τις περικοπές στα προγράμματα ετοιμότητας έναντι πανδημιών και για τον διορισμό του γνωστού για τον θρησκευτικό προσανατολισμό του και την αντιπάθεια του για την επιστήμη αντιπροέδρου Μάικ Πενς, ως του “τσάρου του κορονοϊού”.

Οι Ρεπουμπλικανοί ελίχθηκαν επιτιθέμενοι στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας επειδή άνοιξε τον ασκό του Αιόλου με τον κορονοϊό, αν και οι ΗΠΑ είχαν λάβει προειδοποίηση δύο μηνών, και έστρεψαν τα πυρά τους ενάντια στον Παγκόσμιο Οργανισμός Υγείας κατηγορώντας τον ως ενεργούμενο της Κίνας.

Τα δε μέσα μαζικής ενημέρωσης, δηλαδή τόσο τα έγκυρα όσο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης , υπήρξαν πάντοτε έτοιμα να ρίξουν λάδι στη φωτιά.

Αυτό το τσίρκο δυσλειτουργικότητας έχει συνέπειες.

Σήμερα, η Αμερική δεν βρίσκεται σε κατάσταση συλλογικής αποφασιστικότητας και κοινωνικής και πολιτικής ενότητας που απαιτείται για να στηρίξει τη λογική λύση για το ξέσπασμα: μαζική και δαπανηρή παραβίαση των πολιτικών ελευθεριών που θα ήταν αναγκαία για την εξάλειψη του ιού με υποχρεωτική καραντίνα μολυσμένων και ασυμπτωματικών φορέων και εκτεταμένη καταστολή, όπως π.χ. συμβαίνει στην Κίνα.

Εάν αυτό είναι εκτός συζήτησης, σημαίνει ότι μπαίνουμε σε έναν κόσμο δυσάρεστων ενδεχομένων και δύσκολων επιλογών πέρα από τον απλό στόχο δημόσιας υγείας για την εξάλειψη ενός θανατηφόρου παθογόνου παράγοντα.

Αυτό που προβλέπω: όταν έρθουν αντιμέτωποι με τα τεράστια κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά και νομικά εμπόδια στην εγκαθίδρυση ενός πλήρους καθεστώτος εξάλειψης του κορονοϊού, οι ΗΠΑ θα επιλέξουν το σχέδιο Β.
Αυτό σημαίνει ότι, αντί να νικήσει τον κορονοϊό, η Αμερική θα βρει έναν τρόπο συμβίωσης με το Covid-2019 ή, για να το θέσω αλλιώς, δεν θα την απασχολεί τόσο.

Αυτό συμβαίνει επειδή το Covid-2019 σκοτώνει κυρίως τους ηλικιωμένους. Υπάρχει μια μακάβρια στατιστική στην επιδημιολογία που ονομάζεται “Χρόνια Χαμένης Ζωής” (“YLL” ή “Years of Life Lost”), η οποία μετρά τον αντίκτυπο μιας επιδημίας σε σχέση με το πόσα χρόνια επιπλέον ζωής στερεί από έναν πληθυσμό. Στην YLL εξίσωση, μια νέα ζωή, με δεκαετίες παραγωγικής εργασίας μπροστά της, αξίζει περισσότερο από μια παλιά ζωή.

Με αυτόν τον τρόπο, το κόστος της θωράκισης μιας παλιάς ζωής με μια μεγάλη δαπάνη πόρων φαίνεται, πως να το κάνουμε, υπερβολικό. Ειδικά αν είστε οικονομολόγος της Σχολής του Σικάγου, ο οποίος αδράχνει την ευκαιρία να βάλει μια χρηματική αξία στην ανθρώπινη ζωή. Με βάση αυτή τη μέτρηση, είμαστε πολύ πιο έξυπνοι από τους κομμουνιστές επειδή δεν πρόκειται να θυσιάσουμε δεκάδες ή ακόμα και εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε άμεσο κόστος και έμμεσες απώλειες του ΑΕΠ για να σώσουμε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους.

Έχω ήδη δει μια σύσταση να φανούμε “αποδοτικοί από πλευράς κόστους” στον “μετριασμό” του ξεσπάσματος, αντί να επιδιώκουμε την εξάλειψη του κορονοϊού. Ξεσκαρτάρισμα! Αυτή είναι η λύση.

Με άλλα λόγια, να ανεχτούμε ένα ποσοστό θνητότητας της τάξης του 10% μεταξύ των προσβεβλημένων ηλικιωμένων, αρκεί αυτοί να πεθαίνουν ήσυχα αντί να πέφτουν νεκροί στο δρόμο ή στο διάδρομο των επειγόντων στο νοσοκομείο.

Στη συνέχεια, να παραγάγουμε μαζικά το εμβόλιο, να μετατρέψουμε τους θανάτους από Covid-2019 σε αρχειοθετημένες στατιστικές θνητότητας και να καταλήξουμε σε μια τελική καταμέτρηση απωλειών σε κάποια ιατρική δημοσίευση λίγα χρόνια μετά, αφού τα πτώματα θα έχουν ταφεί και οι οικογένειες των νεκρών θα έχουν συνεχίσει τη ζωή τους.

Εξάλλου, σε απολογισμό 4 χρόνια μετά τη γρίπη των χοίρων ή την πανδημία H1N1 του 2009 υπολογίστηκε ότι οι θάνατοι παγκοσμίως έφθαναν τους 200.000 – ξεπερνώντας δέκα φορές την αρχική εκτίμηση.

2009 Θάνατοι από την γρίπη των χοίρων 10 φορές περισσότεροι από τις εκτιμήσεις

Προβλέπω λοιπόν ότι η Αμερική θα επιβιώσει από τον Covid-2019, όχι λόγω ανώτερου συστήματος διακυβέρνησης αλλά λόγω ανώτερης σκληρότητας. Απλώς θα είμαστε πιο δημιουργικοί στο να σκαρφιζόμαστε τρόπους να μην νοιαζόμαστε. Είμαστε καλοί σε αυτό.

Τελειώνοντας, η δοκιμασία του Βουχάν και της Νέας Ορλεάνης διαφέρουν σε ένα σημαντικό σημείο. Η καταστροφή της Βουχάν προέκυψε από έντομα και νυχτερίδες και ό, τι άλλο κρύβεται στις πιο σκοτεινές γωνίες της βιολογίας. Τα προβλήματα της Νέας Ορλεάνης ήταν εξ ολοκλήρου από ανθρώπινο χέρι. Ή καλύτερα από το χέρι της αμερικάνικης κυβέρνησης.
Σημειώστε, όπως έκαναν οι ασφαλιστικές εταιρείες της Αμερικής, ότι η Νέα Ορλεάνη δεν ισοπεδώθηκε από τον τυφώνα Κατρίνα. Ο τυφώνας Κατρίνα δεν έπληξε άμεσα τη Νέα Ορλεάνη – οι κύριες ζημιές από μεγάλους ανέμους σημειώθηκαν ανατολικά κατά μήκος της ακτής του Κόλπου του Μεξικού προς το Biloxi. Όταν συνέβη η καταστροφή, ο τυφώνας και οι άνεμοί του είχαν ήδη φύγει.

Η Νέα Ορλεάνη πλημμύρισε όταν τα αναχώματά της κατέρρευσαν λόγω μιας σειράς τεχνικών σφαλμάτων, πολλά από τα οποία είναι ευθύνη του Σώματος Μηχανικών Στρατού των Η.Π.Α., το οποίο είναι επιφορτισμένο με τα αντιπλημμυρικά έργα στο μήκος του Μισισιπή προς τη Νέα Ορλεάνη.
Το χειρότερο παράδειγμα ανθρώπινου λάθους ήταν η κατάρρευση του αναχώματος που περιέβαλλε το κανάλι της 17ης Οδού. Το Σώμα Στρατού των Μηχανικών υπολόγισε λανθασμένα τις προδιαγραφές του έργου και πόντισε τον τοίχο που υποτίθεται ότι αποτελεί τον πυρήνα του φράγματος σε βάθος 17 ποδών αντί των 31 έως 46 ποδών. Όταν τα νερά των καταιγίδων μπήκαν στο κανάλι, παραμέρισαν το τείχος του αναχώματος σαν με ένα γιγάντιο χέρι – παρότι τα νερά ήταν πέντε πόδια κάτω από το μέγιστο ύψος σχεδιασμού.

Αυτό ήταν μόνο μία από τις πολλές αστοχίες.

Οι χειρότερες απώλειες ζωής οφείλονταν σε πολλαπλές ρηγματώσεις του Βιομηχανικού Καναλιού, η οποία συνδέθηκε μοιραία με την έξοδο του ποταμού του Μισισιπή ή με την οδό MRGO. Η MRGO ήταν μια κλασσική μηχανική κατασκευή που κακοτεχνήθηκε από το Σώμα των Μηχανικών του Στρατού με στόχο να παράσχει στη Νέα Ορλεάνη μια επικερδή παράκαμψη προς τον Κόλπο του Μεξικού, που απέφευγε τις ανατροπές του Μισισιπή. Αντ’ αυτού, δεν χρησιμοποιήθηκε επαρκώς, δεν ενισχύθηκε επαρκώς και δεν συντηρήθηκε σωστά.

Καθώς η κατάσταση του MRGO επιδεινωνόταν και διευρύνθηκε σε πέντε φορές το πλάτος του σχεδιασμού του, έγινε ένα “κυνηγετικό όπλο που στόχευε στην καρδιά της Νέας Ορλεάνης”, όπως προειδοποιούσε μια μελέτη πριν τον τυφώνα Κατρίνα: μια θανατηφόρα λεωφόρο για την καταιγίδα του Κατρίνα εστιασμένη στο Βιομηχανικό Κανάλι σε τόσο υψηλό ρυθμό ροής που τα χωμάτινα αναχώματα του καναλιού έγιναν κομμάτια. Τα ρήγματα συνέβησαν κατά μήκος του καναλιού, πλημμυρίζοντας το Ένατο Διαμέρισμα, όπου καταγράφηκαν τα περισσότερα από τα θύματα.
Μετά την πλημμύρα, η Νέα Ορλεάνη μήνυσε το Στρατιωτικό Σώμα Μηχανικού για 77 δισ. δολάρια. Ένα ομοσπονδιακό δικαστήριο έκρινε ότι το Σώμα Μηχανικού του Στρατού ήταν πράγματι υπεύθυνο, αλλά χάρη στην ασυλία της αμερικανικής κυβέρνησης σε αγωγές για κακοτεχνίες σε σχέδια αντιμετώπισης πλημμυρών, τη γλίτωσε.

Το Σώμα Μηχανικού των ΗΠΑ, το οποίο είχε κατασκευάσει το MRGO, δεν αναγνώρισε ποτέ ότι ευθυνόταν για την καταστροφή, αλλά μετά τον τυφώνα Κατρίνα μπλοκάρισε αμέσως το κανάλι MRGO και καλού-κακού έχτισε εσπευσμένα ένα φράγμα υπερτάσεων αξίας ενός δισ. δολαρίων σε περίπτωση που ένας άλλος τυφώνας είχε την ιδέα να ανασκάψει το κανάλι και να κατευθυνθεί στη Νέα Ορλεάνη.

Η κυβερνητική υπαιτιότητα για την καταστροφή αποφεύχθηκε με το κόστος κάποιων δισεκατομμυρίων δολαρίων για τα αναχώματα.

Αποφεύχθηκε, αν και όχι μόνιμα. Όπως το έθεσε μια έκθεση στο Scientific American, “Μετά από μια αναβάθμιση ύψους 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων, τα αναχώματα της Νέας Ορλεάνης βυθίζονται” .

Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και η καθίζηση του εδάφους θα καταστήσουν τα αντιπλημμυρικά έργα ανεπαρκή σε μόλις τέσσερα χρόνια.
Το άρθρο αυτό γράφτηκε το 2019, 11 μήνες μετά την ολοκλήρωση του έργου από το Σώμα των Μηχανικών του Στρατού.

—-

O Peter Lee, αρθρογράφος και μελετητής της Κίνας, διατηρεί το ιστολόγιο China Matters και τον λογαριασμό China Hand στο Twitter. Το παρόν άρθρο διακινείται συνδρομητικά στο Patreon την 1η Μαρτίου. Η μετάφραση είναι του Μάνου Βεντούρα.