Οι Μαλτέζοι αναμένεται σήμερα να επανεκλέξουν την απερχόμενη κυβέρνηση, η οποία παρουσιάζεται ενισχυμένη λόγω της καλής διαχείρισης της Covid-19, παρά το φάσμα της διαφθοράς που παραμένει ριζωμένη σε μια χώρα που τελεί ακόμη υπό το σοκ της δολοφονίας μιας ερευνητικής δημοσιογράφου.
Ο πρωθυπουργός των Εργατικών Ρόμπερτ Αμπέλα είναι το μεγάλο φαβορί των εκλογών, για τις οποίες διεξήγαγε την εκστρατεία του με επίκεντρο τη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης και τον οικονομικό απολογισμό του κόμματός του έπειτα από εννέα χρόνια στην εξουσία.
Όμως το μικρό μεσογειακό νησί, όπου το ποσοστό συμμετοχής υπερβαίνει γενικά το 90%, είδε την εκστρατεία αυτή να επισκιάζεται από τις ανησυχίες που συνδέονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Και η εικόνα του Εργατικού Κόμματος παραμένει συνδεδεμένη με τις κατηγορίες για διαφθορά που αποκάλυψε η δημοσιογράφος Ντάφνι Καρουάνα Γκαλiζία, η δολοφονία της οποίας τον Οκτώβριο του 2017 προκάλεσε σοκ στη χώρα και σε όλο τον κόσμο.
Αφού επικρίθηκε για προσπάθειες να επηρεάσει την έρευνα, ο Τζοζεφ Μουσκάτ εγκατέλειψε τον πρωθυπουργικό θώκο στις αρχές του 2020. Ο διάδοχός του έλαβε μέτρα για την ενίσχυση του κράτους δικαίου και της ελευθερίας του Τύπου, που θεωρούνται ακόμη ανεπαρκή από τους ακτιβιστές κατά της διαφθοράς και την οικογένεια της Καρουάνα Γκαλιζία.
Στην τελευταία προεκλογική συγκέντρωσή του προχθές Πέμπτη, ο Αμπέλα κάλεσε τους υποστηρικτές του να τον «εμπιστευθούν», ώστε να μπορέσει «να συνεχίσει να αλλάζει τα πράγματα».
Όμως ο ηγέτης του εθνικιστικού κόμματος, Μπέρναρντ Γκρεχ, διατηρεί την πίεση στον αντίπαλό του, θέτοντας εν αμφιβόλω τη διαχείριση της κυβέρνησης. «Η δημοκρατία μας διακυβεύεται», προειδοποίησε σε μια συγκέντρωση στην πρωτεύουσα Βαλέτα.
Η Μάλτα, που βρίσκεται ανοικτά της Σικελίας, είναι η πιο μικρή και η πιο πυκνοκατοικημένη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: περίπου 516.000 άνθρωποι κατοικούν σε 316 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Πρώην βρετανική αποικία, με τον καθολικισμό ως θρησκεία του κράτους, οικοδόμησε μια ανθούσα οικονομία που στηρίζεται κυρίως στον τουρισμό, τις εξωχώριες εταιρίες και τα διαδικτυακά παιχνίδια, αλλά αντιμετωπίζει κατηγορίες που την παρουσιάζουν ως φορολογικό παράδεισο.
Η Μάλτα περιελήφθη πέρυσι από την Ομάδα Διεθνούς Χρηματοπιστωτικής Δράσης (GAFI) σε έναν «γκρίζο κατάλογο» χωρών υπό αυξημένη επιτήρηση λόγω της έκθεσής τους στο ξέπλυμα χρήματος και στη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας∙ παράλληλα η χώρα επικρίνεται για το σύστημα των «χρυσών διαβατηρίων» που δίνει σε πλούσιους επενδυτές οι οποίοι συχνά δεν επιστρέφουν ποτέ σε αυτήν.
Υπό πολιτική πίεση, ο Αμπέλα ανέστειλε αυτό το πρόγραμμα για τους Ρώσους και τους Λευκορώσους μετά τη εισβολή στην Ουκρανία, όμως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε αυτό τον μήνα την κατάργηση όλων αυτών των προγραμμάτων στην ΕΕ.
Για πολλούς ψηφοφόρους, η οικονομική ανάπτυξη παραμένει η κύρια ανησυχία. Έπειτα από την ελεύθερη πτώση της οικονομίας που προκάλεσε η υγειονομική κρίση, η ανάπτυξη ξεπέρασε το 9% πέρυσι, χάρη στην κυβερνητική στήριξη σε ιδιώτες και επιχειρήσεις.
«Από τότε που οι Εργατικοί βρίσκονται στην εξουσία, εργάστηκαν πάντα για τον λαό», εκτιμά η Τζοζεφίν Κανιλέρι, 71 ετών, που έχει βγει για καφέ με τους φίλους της στην πόλη Μόστα. «Πάντα υπήρχε διαφθορά και πάντα θα υπάρχει».
Όμως άλλοι, όπως η Τζόαν Ο΄Ντόνελ, μια Μαλτέζα που ήρθε από τη Δανία για να ψηφίσει, εκτιμούν πως «το Εργατικό Κόμμα πρέπει να φύγει από την κυβέρνηση». «Για τους ανθρώπους (στο εξωτερικό), η Μάλτα έχει μετατραπεί από παράδεισος σε έναν τόπο όπου η Ντάφνι δολοφονήθηκε», λέει σε μια συγκέντρωση του εθνικιστικού κόμματος στη Βαλέτα. «Δεν είμαι καθόλου περήφανη γι΄αυτό».
Άλλο σημαντικό διακύβευμα για τη Μάλτα: το περιβάλλον, καθώς οι κάτοικοι διαμαρτύρονται συχνά για έλλειψη πράσινων χώρων έπειτα από την έκρηξη της κατασκευής ακινήτων τα τελευταία χρόνια. Σύγχρονοι ουρανοξύστες ξεφυτρώνουν συνεχώς ανάμεσα σε παλιά πέτρινα κτίρια, και οι δρόμοι φράζουν συχνά από την κίνηση.
«Υπάρχουν παντού φορτηγά, δεν παίρνουμε ανάσα. Υπάρχει σκόνη, μπετόν – ούτε δέντρα, ούτε πράσινο, μηδέν», λέει ο Βίνσεντ Μποργκ, 68 ετών, παίρνοντας το πρωινό του στη Μόστα.
Το Εργατικό Κόμμα και το Εθνικιστικό Κόμμα έχουν υποσχεθεί αμφότερα ότι θα καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες για να προστατεύσουν τους πράσινους χώρους. Όσο για το οικολογικό κόμμα, το ADPD, δεν έχει καταφέρει να επιβληθεί στο δικομματικό σύστημα που κυβερνά τη Μάλτα εδώ και δεκαετίες.
Τα εκλογικά κέντρα ανοίγουν στις 08:00 και κλείνουν στις 23:00 ώρα Ελλάδας. Τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται αύριο, Κυριακή, το μεσημέρι, όμως τα οριστικά αποτελέσματα δεν θα γίνουν γνωστά πριν από τη Δευτέρα.
