Ανησυχητική αύξηση των πολεμικών εξοπλισμών στις περισσότερες περιοχές του πλανήτη, πριν καν ξεκινήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, καταγράφει η νέα ετήσια έκθεση του σουηδικού Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη (SIPRI).
Οι δεκάδες συντάκτες της έκθεσης του ιδρύματος με τίτλο: «Περιβάλλον Ειρήνης: Ασφάλεια σε μία νέα εποχή κινδύνου» διαπιστώνουν την επικίνδυνη αλληλεπίδραση ανάμεσα στην επιδείνωση των περιβαλλοντικών κρίσεων και των καταστάσεων ασφαλείας. Καταγράφουν την εντεινόμενη αύξηση της αποψίλωσης των δασών, του λιώσιμου των παγετών και της ρύπανσης των ωκεανών από πλαστικό που συμβαδίζει με την αύξηση των θανάτων από συγκρούσεις, τις δαπάνες για όπλα και τους ανθρώπους που λιμοκτονούν. Για τις πανδημίες, όπως του κορωνοϊού, που δημιουργούν νέες εστίες κινδύνου. Με λίγα λόγια, πρόκειται για έναν κόσμο… στα χειρότερά του.
Τα παραδείγματα είναι πολλά. Από τη Σομαλία μέχρι τις χώρες της Κεντρικής Αμερικής. «Λείπουν διακρατικά σχέδια, ο κόσμος μας σκοντάφτει πάνω σε νέες, περίπλοκες καταστάσεις κινδύνου» λέει ο Νταν Σιμθ, διευθυντής του SIPRI στη Deutsche Welle.
«Μερικοί ηγέτες δεν αναγνωρίζουν τους κινδύνους, αλλά είναι η μειοψηφία. Κάποιοι άλλοι θα ήθελαν να δράσουν, αλλά έχουν άλλες επείγουσες προτεραιότητες που απαιτούν χρόνο και προσοχή, όπως η πανδημία τα τελευταία δύο χρόνια και ο πόλεμος στην Ουκρανία σήμερα. Δεν νομίζω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα στις περισσότερες χώρες είναι η εσωτερική πολιτική, αλλά η θεσμική ικανότητα εντός της κυβέρνησης. Απαιτείται προσπάθεια και σαφήνεια του οράματος και της στρατηγικής κατεύθυνσης για να συνεργαστούν όλα τα μέρη της κυβέρνησης από κοινού για ένα πρόβλημα, ειδικά όταν προκύπτει σε πολλούς διαφορετικούς τομείς».
Μεταξύ 2010-2020:
- Οι ένοπλες συγκρούσεις διπλασιάστηκαν.
- Διπλασιάστηκε και ο αριθμός προσφύγων και εκτοπισμένων που ανέρχονται σε τουλάχιστον 82.4 εκατ. άτομα.
- Αύξηση πυρηνικών κεφαλών.
- Οι στρατιωτικές δαπάνες παγκοσμίως το 2021 ξεπέρασαν για πρώτη φορά τα 3 τρις δολάρια.
Τονίζουν επίσης πως η νέα εποχή κινδύνου «απαιτεί και έναν νέο τρόπο συνεργασίας για την αντιμετώπιση των κοινών απειλών». Πόσο ρεαλιστικές όμως είναι αυτές οι συστάσεις; Μήπως περιγράφουν απλά ευσεβείς πόθους;
«Το να υποθέτουμε ότι κάτι είναι αδύνατο, το καθιστά και αδύνατο» απαντά ο Νταν Σμιθ. «Το να εγκαταλείπεις την ελπίδα, σημαίνει να εγκαταλείπεις σχεδόν τα πάντα. Θέλω απλά να υπενθυμίσω ότι το ρεαλιστικό προσωπικό συμφέρον υπαγορεύει στους ηγέτες όλων των χωρών τους, ανεξαρτήτως αριθμού κατοίκων, οικονομικής παραγωγής ή ενόπλων δυνάμεων, ότι η υποβάθμιση του περιβάλλοντος που προκαλεί και θα συνεχίσει να προκαλεί η ανασφάλεια, μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη συνεργασία. Εφόσον χρειάζονται την ασφάλεια, πρέπει να αντιστρέψουν την περιβαλλοντική υποβάθμιση. Κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο με κοινή συνεργασία, όπως αναγνώρισαν η Κίνα και οι ΗΠΑ στην κοινή τους δήλωση για συνεργασία και κοινή δράση για το κλίμα στην COP 26, τον περασμένο Νοέμβριο στην Γλασκόβη».
