Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου συμφώνησε να πραγματοποιηθεί η πρώτη αλλαγή στους παγκόσμιους κανόνες εμπορίου εδώ και χρόνια, καθώς και μια συμφωνία για την ενίσχυση της προμήθειας εμβολίων κατά του κορονοϊού.
Οι συμφωνίες συνήφθησαν τις πρώτες πρωινές ώρες της έκτης ημέρας μιας διάσκεψης περισσότερων από 100 υπουργών Εμπορίου που θεωρήθηκε ως δοκιμασία της ικανότητας των εθνών να συνάψουν πολυμερείς εμπορικές συμφωνίες εν μέσω γεωπολιτικών εντάσεων που εντάθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Οι αντιπρόσωποι, που περίμεναν μια τετραήμερη διάσκεψη, ξέσπασαν σε επευφημίες αφού πέρασαν επτά συμφωνίες και διακηρύξεις λίγο πριν τα ξημερώματα της Παρασκευής.
Η γενική διευθύντρια του ΠΟΕ, Νγκόζι Οκόντζο-Ιουεάλα, τους είπε πως «Το πακέτο συμφωνιών που εγκρίνατε θα κάνει τη διαφορά στη ζωή των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο ΠΟΕ είναι στην πραγματικότητα ικανός να ανταποκριθεί σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης της εποχής μας».
Το πακέτο, το οποίο η επικεφαλής του ΠΟΕ χαρακτήρισε «άνευ προηγουμένου», περιλαμβάνει συμφωνίες για την αλιεία και την μερική παραίτηση από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για τα εμβόλια κατά του κορονοϊού.
Η συμφωνία για τον περιορισμό των αλιευτικών επιδοτήσεων είναι μόνο η δεύτερη πολυμερής συμφωνία για τους παγκόσμιους εμπορικούς κανόνες που επετεύχθη στην 27χρονη ιστορία του ΠΟΕ και είναι πολύ πιο φιλόδοξη από την πρώτη, η οποία σχεδιάστηκε για να μειώσει τη γραφειοκρατία.
Οι κανόνες του ΠΟΕ υπαγορεύουν ότι όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται με συναίνεση, με κάθε μέλος να μπορεί να ασκήσει βέτο.
«Δεν ήταν μια εύκολη διαδικασία. Υπήρχαν πολλά εμπόδια, όπως ακριβώς είχα προβλέψει. Ήταν σαν τρενάκι του λούνα παρκ, αλλά στο τέλος φτάσαμε εκεί», δήλωσε η εξαντλημένη αλλά ενθουσιασμένη Οκόντζο-Ιουεάλα στην τελευταία συνέντευξη Τύπου.
Η συμφωνία για την απαγόρευση των επιδοτήσεων για παράνομη, λαθραία και άναρχη αλιεία ή αλιεία υπεραλιευόμενου αποθέματος έχει τη δυνατότητα να αντιστρέψει την κατάρρευση των ιχθυαποθεμάτων.
Η Οκόντζο-Ιουεάλα δήλωσε ότι είναι το πρώτο βήμα μετά από 21 χρόνια συνομιλιών προς αυτό που ελπίζει ότι θα είναι μια πιο ολοκληρωμένη συμφωνία.
Η συμφωνία για μερική παραίτηση από την πνευματική ιδιοκτησία που θα επιτρέψει στις αναπτυσσόμενες χώρες να παράγουν και να εξάγουν εμβόλια κατά του κορονοϊού διχάζει τον ΠΟΕ για σχεδόν δύο χρόνια, αλλά τελικά πέρασε. Είχε προκαλέσει σφοδρή κριτική από ομάδες εκστρατειών που ισχυρίζονται ότι επεκτείνει ελάχιστα μια υπάρχουσα εξαίρεση στους κανόνες του ΠΟΕ και είναι πολύ περιορισμένη επειδή δεν καλύπτει τη θεραπεία και τη διάγνωση.
«Με απλά λόγια, είναι ένα τεχνοκρατικό φοντάν που στοχεύει στη διάσωση φήμης, όχι ζωών», δήλωσε ο Μαξ Λόουσον, συμπρόεδρος της οργάνωσης People’s Vaccine Alliance.
Η φαρμακευτική βιομηχανία ήταν επίσης επικριτική για τη συμφωνία, λέγοντας ότι επί του παρόντος υπάρχει πλεόνασμα εμβολίων που οι κυβερνήσεις και άλλες αρχές δεν έχουν βρει πώς να διανείμουν και να διαχειριστούν.
«Αντί να επικεντρωθούν σε πραγματικά ζητήματα που επηρεάζουν τη δημόσια υγεία, όπως η επίλυση προβλημάτων στην αλυσίδα εφοδιασμού ή η μείωση των συνοριακών δασμών στα φάρμακα, ενέκριναν μια απαλλαγή από πνευματική ιδιοκτησία για τα εμβόλια κατά του κορονοϊού που δεν θα βοηθήσουν στην προστασία των ανθρώπων από τον ιό», ανέφερε ο Στίβεν Ουμπλ, πρόεδρος της Pharmaceutical Research and Manufacturers of America (PhRMA).
Μια ακόμη συμφωνία που επιτεύχθηκε αφορά στη διατήρηση ενός μορατόριουμ στα τιμολόγια του ηλεκτρονικού εμπορίου, κάτι που οι επιχειρήσεις λένε ότι είναι ζωτικής σημασίας για να επιτραπεί η ελεύθερη ροή δεδομένων παγκοσμίως.
Συνολικά, πολλοί παρατηρητές είπαν ότι οι συμφωνίες θα πρέπει να ενισχύσουν την αξιοπιστία του ΠΟΕ, ο οποίος αποδυναμώθηκε από τον ακρωτηριασμό της ικανότητάς του να παρέμβει σε εμπορικές διαφορές από τον πρώην πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, και τον έθεσαν σε μια πορεία μεταρρυθμίσεων.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου, Βάλντις Ντομπρόβσκις, δήλωσε ότι η συνάντηση του ΠΟΕ είχε παγκόσμιες συνέπειες παρά τις άνευ προηγουμένου προκλήσεις.
«Οι βαθιές αποκλίσεις εδώ επιβεβαιώνουν επαρκώς ότι χρειάζεται επειγόντως μια βαθιά μεταρρύθμιση του οργανισμού, σε όλες τις βασικές του λειτουργίες», είπε, προσθέτοντας ότι θα εργαστεί για να συμφωνηθεί αυτό στην επόμενη υπουργική διάσκεψη που αναμένεται το 2023.
