Μετά από εργασίες που διήρκησαν έναν χρόνο, το νέο σχέδιο συντάγματος της Χιλής θα υποβληθεί, σήμερα, επίσημα στον πρόεδρο Γκάμπριελ Μπόριτς, προκειμένου να τεθεί σε δημοψήφισμα στις 4 Σεπτεμβρίου.
Το νέο κείμενο, το οποίο θα αντικαταστήσει το σύνταγμα που γράφτηκε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοσέτ (1973-1990), στοχεύει στην καθιέρωση νέων κοινωνικών δικαιωμάτων.
Συντάχθηκε από μια συντακτική συνέλευση 154 πολιτών, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν ανεξάρτητοι από πολιτικές πεποιθήσεις, η οποία θα διαλυθεί ένα χρόνο μετά την έναρξη των εργασιών της στις 4 Ιουλίου 2021.
Στη συνέχεια, το έγγραφο θα τεθεί σε δημοψήφισμα στις 4 Σεπτεμβρίου, με υποχρεωτική ψηφοφορία για 15 εκατομμύρια Χιλιανούς, οι οποίοι θα αποφασίσουν αν θα αποδεχτούν ή θα απορρίψουν το νέο σύνταγμα.
Η επανεγγραφή του συντάγματος της εποχής της δικτατορίας ήταν ένα από τα σημαντικότερα αιτήματα των διαδηλωτών που πλημμύρισαν στους δρόμους το 2019 και συνέχισαν τις εβδομαδιαίες διαδηλώσεις τους για μήνες, πριν τις περιορίσει η πανδημία του κορονοϊού.
Στο πρώτο από τα 388 άρθρα του νέου συντάγματος, η Χιλή περιγράφεται ως «κοινωνικό και δημοκρατικό κράτος δικαίου», καθώς και ως κράτος «πολυεθνικό, διαπολιτισμικό και οικολογικό», ενώ αναγνωρίζεται «η αξιοπρέπεια, η ελευθερία, η ουσιαστική ισότητα των ανθρώπων και η άρρηκτη σχέση τους με τη φύση ως εγγενείς και αναφαίρετες αξίες».
«Πιστεύω ότι ικανοποιήσαμε τα κοινωνικά αιτήματα, με τις επιθυμίες των πολιτών, κάτι που ήλπιζαν και ήθελαν οι συμμετέχοντες στη διαδικασία», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Μπάρμπαρα Σεπούλβεδα, μέλος της συνέλευσης από το κομμουνιστικό κόμμα.
«Είναι μια πρόταση που αντιπροσωπεύει μια ιστορική πρόοδο όσον αφορά τη δημοκρατία και τη διασφάλιση των κοινωνικών δικαιωμάτων για τη χώρα μας, και επιπλέον, είναι γεμάτη φεμινισμό από την αρχή έως το τέλος» δήλωσε η Αλόντρα Καρίλο, από το αριστερό Ευρύ Μέτωπο.
Λιγότερο ενθουσιώδη εμφανίστηκαν μέλη της μειοψηφίας της συντακτικής συνέλευσης, με δεξιές καταβολές, όπως ο Κρίστιαν Μόνκεμπεργκ, που έκανε λόγο για μια «χαμένη ευκαιρία να χτιστεί κάτι που να ενώνει και όχι να διχάζει τη χώρα»
Η διαδικασία «δεν ήταν τόσο απλή και φιλική όσο πολλοί από εμάς θα θέλαμε και θα ονειρευόμασταν», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Πατρίτσιο Φερνάντεζ, ένα από τα 104 ανεξάρτητα μέλη της συνέλευσης.
Δικαίωμα στην άμβλωση και δικαιώματα στους ιθαγενείς
Με την πλειοψηφία των δύο τρίτων που απαιτούνταν για την έγκριση κάθε άρθρου, η μόνη πηγή λύσης ήταν ο διάλογος και ο συμβιβασμός, ακόμη και όταν προέκυπταν εντάσεις.Και αν το σύνταγμα εγκριθεί, θα κάνει τη Χιλή μια από τις πιο προοδευτικές χώρες της περιοχής.
Το εθνικό δικαίωμα στην άμβλωση -κάτι που έχει ανατραπεί στις Ηνωμένες Πολιτείες- θα κατοχυρωθεί με νόμο.
«Είναι ένα σύνταγμα μιας άλλης εποχής. Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι αν εγκριθεί, όταν κοιτάξουμε πίσω σε αυτή τη διαδικασία… θα το δούμε με πολύ περισσότερη τρυφερότητα και στοργή από ό,τι το βλέπουμε τώρα», ανέφερε ο Φερνάντεζ.
Με ίση συμμετοχή ανδρών και γυναικών, η συντακτική συνέλευση είχε επίσης 17 έδρες που προορίζονταν για αυτόχθονες πληθυσμούς, οι οποίοι αποτελούν περίπου το 13% του πληθυσμού της Χιλής.
Ένα από αυτά τα μέλη, ο Νατιβιντάντ Λανκουιλέο, ακτιβιστής για τη μεγαλύτερη ομάδα ιθαγενών της Χιλής, τους Μαπούτσε, είπε ότι η συνταγματική διαδικασία αντιπροσώπευε «τον πιο δημοκρατικό χώρο που έχουμε γνωρίσει στην ιστορία αυτής της χώρας».
Εκτός από την αναγνώριση των διαφορετικών λαών που απαρτίζουν το έθνος της Χιλής, το νέο σύνταγμα παρέχει ένα ορισμένο βαθμό αυτονομίας στους ιθαγενείς θεσμούς, ιδίως σε θέματα δικαιοσύνης.
Πολλές φορές τις τελευταίες εβδομάδες, ο ηγέτης της χώρας Γκάμπριελ Μπόριτς έχει επαναλάβει την υποστήριξή του στο συνταγματικό σχέδιο, προσθέτοντας ότι ισχύον Πινοσετικό σύνταγμα, αποτελεί εμπόδιο για μια βαθιά κοινωνική μεταρρύθμιση.
Με πληροφορίες από AFP
