Έφυγε ο Δημήτρης Ρόκος. Όμορφος και σημαντικός άνθρωπος. Αγωνιστής και επιστήμονας, σοσιαλιστής και πατριώτης. Βρίσκω πολύ ωραία την παρουσίαση του Βασίλη Ασημακόπουλου στο facefook και τη μεταφέρω εδώ με την άδειά του.

Πριν όμως απ’ αυτό αισθάνομαι την ανάγκη, σαν μια δική μου προσωπική μαρτυρία για την εντιμότητα και την ανθρωπιά του Δημήτρη Ρόκου, να προσθέσω και τούτο.

Ο Δημ. Ρόκος υπήρξε στα πρώτα χρόνια των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ Γενικός Γραμματέας στο υπουργείο Παιδείας. Όντας στη θέση αυτή ήταν από τους ανθρώπους που ηγήθηκαν στα 1982-83 στην εκστρατεία εναντίον του Χρήστου Γιανναρά, ώστε να αποτραπεί η εκλογή του τελευταίου στην έδρα φιλοσοφίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Παρ’ όλα αυτά εγώ τους είδα και τους δύο μαζί, κάποια χρόνια αργότερα, τη δεκαετία του ’90, να συνυπάρχουν και να συνομιλούν σαν πολύ αγαπημένοι φίλοι, σύντροφοι, και θα τολμούσα να πω εν Χριστώ αδελφοί.

Με το τελευταίο εννοώ τη συχνή παρουσία του Δημήτρη Ρόκου και της συζύγου του στην εκκλησία της Αγίας Ειρήνης στην οδό Αιόλου (ένα πολύ ωραίο, αγαπημένο ζευγάρι, μια «πολύ όμορφη εικόνα», όπως εύστοχα γράφει ο Βασίλης στο κείμενό του). Στην Αγ. Ειρήνη εκκλησιαζόταν τότε και ο Χρήστος Γιανναράς, και έτσι γνώρισα και εγώ από κοντά τον Δημήτρη Ρόκο, στις συνάξεις του καφέ στον εξώστη της Αγ. Ειρήνης μετά την κυριακάτικη Θεία Λειτουργία.

Συμπέσαμε και σε άλλες ευκαιρίες. Για παράδειγμα, τον θυμάμαι στο υπόγειο των Εναλλακτικών Εκδόσεων στην οδό Θεμιστοκλέους, παρέα και εκεί με τον Χρήστο Γιανναρά τη δεκαετία του ’90. Αργότερα γνώρισα το έργο του και τις προσπάθειές του για τη βιώσιμη ενδογενή ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας, ιδίως των ορεινών περιοχών. (Τα αναφέρει αυτά ο Βασίλης Ασημακόπουλος στο κείμενό του).

Στο βίντεο που ακολουθεί ο Δημήτρης Ρόκος μιλά στην εκδήλωση παρουσίασης των ταινιών που βραβεύτηκαν στον 1ο Διαγωνισμό Ιδρύματος για το Περιβάλλον και την Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών (2012).

Και εδώ είναι η προσωπική ιστοσελίδα του.

Αιωνία η μνήμη και το παράδειγμά του. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει.

Το κείμενο του Βασίλη Ασημακόπουλου «Για τον Δημήτρη Ρόκο»

Πληροφορήθηκα σήμερα από τη συλλυπητήρια ανακοίνωση της Σχολής Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του ΕΜΠ την απώλεια του Δημήτρη Ρόκου.

Ο Δημήτρης Ρόκος υπήρξε πανεπιστημιακός δάσκαλος. Αγωνιστής την περίοδο της δικτατορίας, με έντονη οργανωμένη πολιτική δράση μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’80, ενεργός και ανένταχτος πολίτης στα κατοπινά χρόνια.

Μέλος της Δημοκρατικής Άμυνας, τέθηκε σε διαθεσιμότητα και στη συνέχεια απολύθηκε από το ΕΜΠ την περίοδο της δικτατορίας, όπου δίδασκε από την προδικτατορική περίοδο. Θα επανέλθει μετά την πτώση της δικτατορίας.

Τα πρώτα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση, θα είναι συνδικαλιστικά ενεργός ως Γενικός Γραμματέας και στη συνέχεια Αντιπρόεδρος του ΤΕΕ, ενώ θα ενταχθεί στο ΠΑΣΟΚ, τον Οκτώβριο του 1974, μετά την απόφαση της Δημοκρατικής Άμυνας να συμμετάσχει στη συγκρότηση του ΠΑΣΟΚ.

Θα είναι από τα στελέχη της Δ.Α. που θα παραμείνουν στο ΠΑΣΟΚ μετά τις διαγραφές του 1975. Σταθερά μέλος της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ και για κάποιο χρονικό διάστημα μέλος του ΕΓ, μέχρι τον Ιούλιο του 1988, οπότε και παραιτήθηκε από όλα τα κομματικά όργανα και από το ΠΑΣΟΚ συνολικά. Το κείμενο παραίτησής του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Εξόρμηση εκείνη την εποχή, είναι λιτό, περιεκτικό και δηλωτικό της αντίληψής του για τον τρόπο συμμετοχής στο δημόσιο βίο και στην οργανωμένη πολιτική δράση. Από τότε και μέχρι το τέλος της ζωής του παρέμεινε ανένταχτος κομματικά, ενεργός πολίτης.

Υπήρξε Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας την περίοδο 1981-1983 και ουσιαστικός δημιουργός του νόμου πλαισίου 1268/82 για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Μια πραγματική δημοκρατική μεταρρύθμιση-τομή που άλλαξε τα πανεπιστήμια στη χώρα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έβλεπε τις στρεβλώσεις στην εφαρμογή του ν-π, τις αλλοιώσεις που υπέστη ή και στοιχεία εκφυλισμού του. Ήταν αυστηρός στην κριτική του, που αφορούσε τόσο το ρόλο των κομμάτων, όσο και μεγάλου μέρους της ακαδημαϊκής κοινότητας. Το βιβλίο του Νόμος 1268/82 για την Ανώτατη Παιδεία. Πριν, κατά και μετά είκοσι έτη (Εναλλακτικές εκδόσεις, 2002) αποτελεί έναν εξαιρετικό οδηγό για το ζήτημα, πέραν από τους μύθους και τα μυθεύματα.

Διετέλεσε Καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, στο Πάντειο και στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Επιστημονικός υπεύθυνος του Μετσόβιου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας του ΕΜΠ και διευθυντής του Διεπιστημονικού/Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΕΜΠ «Περιβάλλον και Ανάπτυξη».

Στα συγγράμματά του είχε επεξεργαστεί τη θεωρία για την Ολοκληρωμένη Αξιοβίωτη Ανάπτυξη, προτάσεις για την αναγέννηση του ορεινού χώρου, με εναντίωση στην «τυραννία της αγοράς» και τη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση. Η πολιτική του φιλοσοφία-στάση ζωής ήταν τελείως αντίθετη με την πολιτική ως καριέρα, τηλεοπτικό προϊόν, παλαιοκομματισμό, υφιστάμενες σχέσεις με ΜΜΕ-επιχειρηματίες κλπ.

Ήταν ευθύς, δωρικός, συγκροτημένος, είχε αυτόνομο πνεύμα και λόγο.

Ηπειρώτης, περήφανος για τον τόπο καταγωγής του και Εξαρχειώτης ο Δημήτρης Ρόκος. Τον είχα δει και ακούσει για πρώτη φορά σε μια εκδήλωση του περιοδικού Άρδην ενάντια στη διεκδίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων Αθήνα-2004, το 1997. Ήταν ομιλητής, μαζί με τον Φίλιππο Συρίγο, τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη, τον Γεράσιμο Σκλαβούνο και τον Γιώργο Καραμπελιά, αν θυμάμαι καλά.

Είχαμε γνωριστεί και μιλήσει σε πορείες- πανεκπαιδευτικά συλλαλητήρια, στο δρόμο, πριν από 15-16 χρόνια. Τον Ιούλιο 2012 στην Πλατεία των Εξαρχείων, όπου ήταν και το σπίτι του, μου έδωσε την 1η από τις συνεντεύξεις που έλαβα στο πλαίσιο της διδακτορικής μου διατριβής για το ΠΑΣΟΚ.

Τον Δημήτρη Ρόκο, μπορεί να τον συναντούσες στο δρόμο, στην Πανεπιστημίου, γύρω από τα Εξάρχεια, να περπατά με τη γυναίκα του. Μια όμορφη εικόνα. Την τελευταία φορά που τον είδα, ήταν μετά από μια συγκέντρωση Πρωτομαγιάς πριν από 4 ή 5 χρόνια.

Ήταν ένας γλυκύτατος άνθρωπος, με αγωνιστικό-δημοκρατικό ήθος, συνεπής στις ιδέες του, με σημαντική επιστημονική παραγωγή.

Συλλυπητήρια στην οικογένειά του.

Βασίλης Ασημακόπουλος, 21 Σεπτεμβρίου 2022
(για την αντιγραφή: Βασίλης Ξυδιάς)