Αναδημοσίευση από την Εφημερίδα των Συντακτών – Γράφει η Γιώτα Τέσση

Eνας χρόνος συμπληρώνεται σήμερα από τη δολοφονία του 18χρονου Ρομά, Νίκου Σαμπάνη, από αστυνομικούς της ομάδας ΔΙΑΣ στο Πέραμα. Η ανάκριση για την υπόθεση έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται το βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Πειραιά για την παραπομπή των κατηγορούμενων σε δίκη.

Η εισαγγελέας Δήμητρα Μερκούρη στην πρότασή της προς το Συμβούλιο ζητάει να κάτσουν στο εδώλιο του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Πειραιά και οι εφτά αστυνομικοί κατηγορούμενοι για ανθρωποκτονία του Νίκου Σαμπάνη με δόλο σε ήρεμη ψυχική κατάσταση κατά συναυτουργία και κατά συρροή και για απόπειρα ανθρωποκτονίας των δύο φίλων του, ανήλικων Ρομά, που επέβαιναν στο αυτοκίνητο. Ζητάει επίσης να παραπεμφθούν στο ακροατήριο του Τριμελούς Δικαστηρίου Ανηλίκων Πειραιά οι δύο επιζήσαντες Ρομά για το αδίκημα της συνέργειας σε απόπειρα ανθρωποκτονίας των αστυνομικών.

Ηταν 22 Οκτωβρίου 2021, όταν αστυνομικοί της ομάδας ΔΙΑΣ άρχισαν να καταδιώκουν ένα λευκό Hyundai Accent αντιλαμβανόμενοι ότι μέσα ήταν ανήλικοι Ρομά και εκτιμώντας ότι είχαν κλέψει το αυτοκίνητο. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες και βιντεοληπτικό υλικό, το αυτοκίνητο των Ρομά σταμάτησε για να μη συγκρουστεί με λεωφορείο και επιχείρησε να κάνει όπισθεν, αλλά οι αστυνομικοί το πρόλαβαν και άνοιξαν πυρ. Στο σημείο έπεσαν 36 σφαίρες, ο Νίκος Σαμπάνης δολοφονήθηκε εν ψυχρώ και ο Ε.Μ., που καθόταν στο πίσω κάθισμα, τραυματίστηκε σοβαρά από σφαίρες στην πλάτη και στην κοιλιά. Υπεβλήθη σε πολύωρο χειρουργείο και κατάφερε να κρατηθεί στη ζωή.

Σύμφωνα με την εισαγγελική πρόταση, οι αστυνομικοί βρίσκονταν σε άμυνα αλλά υπερέβησαν εκ προθέσεως το αναγκαίο μέτρο. Ειδικότερα η εισαγγελέας δέχεται πως όταν ξεκίνησε η καταδίωξη οι αστυνομικοί γνώριζαν ότι στο όχημα επέβαιναν τρία νεαρά άτομα, πιθανόν της κοινότητας Ρομά. Στην καταδίωξη συμμετείχαν αστυνομικοί ΔΙΑΣ από τις Ομάδες Πειραιά, Ρέντη, Αγίας Βαρβάρας και Χαϊδαρίου, οι οποίες είχαν αναπτύξει πολύ μεγάλη ταχύτητα, που ξεπερνούσε τα 100 χλμ./ώρα, προκειμένου να διατηρούν οπτική επαφή με το καταδιωκόμενο όχημα.

Λαμβάνοντας υπόψη την επικινδυνότητα της καταδίωξης ο διοικητής της Διεύθυνσης Αμεσης Δράσης Αττικής δίνει επανειλημμένως εντολή να σταματήσουν όλοι οι σταθμοί να καταδιώκουν το όχημα με σκοπό να διασφαλιστεί η σωματική ακεραιότητα των αστυνομικών, των επιβαινόντων στο αυτοκίνητο και διερχόμενων πολιτών.

Οι πυροβολισμοί

Η εισαγγελέας δέχεται αρκετούς από τους ισχυρισμούς των αστυνομικών, όπως ότι ο Νίκος Σαμπάνης ήταν οδηγός του αυτοκινήτου και φυσικός αυτουργός της απόπειρας ανθρωποκτονίας εναντίον τους μέσω των επικίνδυνων ελιγμών του. Και κρίνει ότι οι συνεπιβάτες του αυτοκινήτου ήταν συνεργοί στην απόπειρα ανθρωποκτονίας των αστυνομικών. Υποστηρίζει όμως ότι οι αστυνομικοί έπρεπε να λάβουν υπόψη τους το σημείο από το οποίο πυροβολούσαν με ημιαυτόματα όπλα και την κατηφορική κλίση του εδάφους και να διενεργήσουν λιγότερους πυροβολισμούς ακινητοποίησης του οχήματος με στόχευση αποκλειστικά τα λάστιχα και όχι, όπως αποτυπώνεται στη βαλλιστική έκθεση του οχήματος, στο ύψος των επιβατών, καθώς αυτό αποδεικνύει ότι οι αστυνομικοί είχαν αποδεχτεί το ενδεχόμενο να πληγούν ζωτικά σημεία του σώματος των νεαρών Ρομά.

Η εργαστηριακή πραγματογνωμοσύνη του αυτοκινήτου δεν δείχνει μόνο αυτό. Οπως έχει αποκαλύψει η «Εφ.Συν.» (15.1.2022, «Τι δείχνει η βαλλιστική εξέταση στην ανθρωποκτονία του Νίκου Σαμπάνη»), όλες οι σφαίρες των αστυνομικών που χτύπησαν το αυτοκίνητο ήταν από την πλευρά του συνοδηγού, ενώ σε βίντεο που έχει δημοσιοποιήσει η efsyn.gr έχει καταγραφεί αστυνομικός να ομολογεί ότι «έφυγε ο οδηγός…». Ακόμη ένα βίντεο, που δημοσιοποίησε το OmniaTV, έχει καταγράψει το αυτοκίνητο να ακινητοποιείται: όταν ανοίγει η πόρτα του οδηγού, οι αστυνομικοί εξακολουθούν να πυροβολούν τουλάχιστον έντεκα φορές.

Eπίσης το θύμα ανασύρθηκε από τους αστυνομικούς από την πόρτα του συνοδηγού. Οι ανήλικοι επιζώντες υποστηρίζουν ότι οδηγός ήταν ο 14χρονος και όχι ο Σαμπάνης, αλλά οι αστυνομικοί ισχυρίζονται ότι πυροβόλησαν επειδή φοβήθηκαν ότι ο οδηγός θα τους εμβολίσει με το αυτοκίνητο.

Το βίντεο που καταρρίπτει τους ισχυρισμούς τους, αποδεικνύοντας ότι το όχημα είναι ακινητοποιημένο και οι αστυνομικοί εξακολουθούν να πυροβολούν, είναι μέρος της δικογραφίας, αλλά δεν έχει σταλεί για ανάλυση στα εργαστήρια της ΔΕΕ. Ούτε η ανακρίτρια ούτε η εισαγγελική λειτουργός θεώρησαν ότι αποτελεί κρίσιμο αποδεικτικό στοιχείο. Οσο για την πραγματογνωμοσύνη που διενεργήθηκε για να αποσαφηνιστεί αν όντως το αυτοκίνητο προσέκρουσε σε τέσσερις μηχανές αστυνομικών, όπως αυτοί ισχυρίζονται, το έγγραφο αυτό (η ανακρίτρια ολοκλήρωσε το έργο της χωρίς να έχει περιληφθεί στη δικογραφία) αναφέρει ότι έγινε έλεγχος στις μηχανές της ΔΙΑΣ και μόνο σε μία ανιχνεύτηκαν ίχνη λευκού χρώματος, τα οποία είτε προέρχονται από τη δεξιά πλευρά του προφυλακτήρα του αυτοκινήτου είτε από άλλη πηγή βαφής με τα ίδια χαρακτηριστικά.

Ωστόσο η πραγματογνωμοσύνη προσθέτει ότι κατά τη σύγκρουση μιας μοτοσικλέτας με ένα άλλο όχημα δεν εναποτίθενται πάντα ίχνη χρώματος από το ένα όχημα στο άλλο και ως εκ τούτου δεν αποτελεί απόδειξη ότι δεν ήρθαν σε επαφή. Με δεδομένο ότι οι αστυνομικοί δώδεκα μέρες μετά το έγκλημα έσπευσαν να δώσουν το αμάξι για ανακύκλωση (23.12.2021, «Καταστράφηκε το βασικό πειστήριο του εγκλήματος»), περαιτέρω έλεγχος δεν μπορεί να γίνει.

Η εισαγγελέας προτείνει προς το Συμβούλιο να καλέσει τους αστυνομικούς σε συμπληρωματικές εξηγήσεις προκειμένου να ταυτοποιηθεί ποιος βρισκόταν πού την ώρα του εγκλήματος και ποιος πυροδότησε κάθε βολίδα (από αυτές που βρέθηκαν τουλάχιστον, καθώς 16 εξαφανίστηκαν). Αυτό είχε ζητήσει η οικογένεια Σαμπάνη και η εισαγγελέας κρίνει ότι είναι ένα πολύ ουσιώδες ζήτημα για τη διερεύνηση της υπόθεσης.

Στις 22 Οκτωβρίου 2021 δεν τραυματίστηκε κανένας αστυνομικός στο Πέραμα. Αν και ασκήθηκε εναντίον τους κακουργηματική ποινική δίωξη, κανείς δεν προφυλακίστηκε. Εναν χρόνο μετά οι σημερινές συγκεντρώσεις μνήμης και οργής για τον Νίκο και τα δεκάδες θύματα αστυνομικής βίας έχουν κοινό σύνθημα: Η ΔΗΚΕΟΣΙΝΗ ΚΑΤΑΚΤΙΕΤΑΙ ΜΕ ΑΓΩΝΕΣ.