Ομάδα ανώτερων αξιωματικών του στρατού της Γκαμπόν εμφανίστηκε στην εθνική τηλεόραση, σήμερα, Τετάρτη 30 Αυγούστου, τα ξημερώματα και δήλωσε ότι καταλαμβάνει την εξουσία, λίγα λεπτά αφότου το κρατικό εκλογικό σώμα ανακοίνωσε ότι ο πρόεδρος Αλί Μπόνγκο κέρδισε μια τρίτη θητεία στις πρόσφατες εκλογές.

Εμφανιζόμενοι στο τηλεοπτικό κανάλι Γκαμπόν24, οι αξιωματικοί υποστήριξαν ότι εκπροσωπούν όλες τις δυνάμεις ασφαλείας και άμυνας της χώρας. Δήλωσαν ότι τα αποτελέσματα των εκλογών ακυρώθηκαν, όλα τα σύνορα έκλεισαν μέχρι νεοτέρας και ότι οι κρατικοί θεσμοί, η κυβέρνηση, η γερουσία, η εθνοσυνέλευση και το συνταγματικό δικαστήριο, όπως και η κεντρική εκλογική επιτροπή διαλύθηκαν.

Στο όνομα του λαού της Γκαμπόν… αποφασίσαμε να υπερασπιστούμε την ειρήνη βάζοντας τέλος στο σημερινό καθεστώς, ανέφερε ο αξιωματικός που διάβασε τη δήλωση, ενώ περίπου 12 άλλοι στρατιωτικοί στέκονταν σιωπηλά πίσω του.

Ισχυροί ήχοι από πυροβολισμούς ακούστηκαν στην πρωτεύουσα Λιμπρεβίλ, δήλωσε δημοσιογράφος του πρακτορείου ειδήσεων Reuters μετά την τηλεοπτική εμφάνιση των στρατιωτικών.

Σύμφωνα με τοπικό δημοσιογράφο, που μίλησε στην αφρικανική υπηρεσία του BBC, λίγο μετά την εμφάνιση των αξιωματικών του στρατού στην κρατική τηλεόραση για να δηλώσουν ότι πήραν την εξουσία, μεγάλο πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε στην κεντρική λεωφόρο της πρωτεύουσας Λιμπρεβίλ , πανηγυρίζοντας με σημαίες της χώρας. Αν και αρχικά συναναστράφηκαν με στρατιώτες και τους ευχαριστούσαν, οι στρατιωτικοί τους ζήτησαν στη συνέχεια να επιστρέψουν στα σπίτια τους και να απομακρυνθούν από περιοχές στρατηγικής σημασίας.

Βιντεομήνυμα του συλληφθέντος προέδρου

Ο 64χρονος πρόεδρος Αλί Μπόνγκο, ο οποίος εθεάθη για τελευταία φορά δημόσια όταν ψήφισε στις εκλογές το περασμένο Σάββατο, βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό, περιτριγυρισμένος από την οικογένειά του και τους γιατρούς του, δήλωσαν αξιωματικοί του στρατού στην εθνική τηλεόραση, λίγες ώρες αργότερα, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι ένας από τους γιους του συνελήφθη με την κατηγορία της προδοσίας.

Σήμερα το μεσημέρι ο Μπόνγκο εμφανίστηκε ξανά με βιντεομήνυμά του στα αγγλικά προς όλους τους «φίλους» της Γκαμπόν «σε όλον τον κόσμο». «Είμαι στην οικία μου και δε συμβαίνει τίποτα, δεν ξέρω τι συμβαίνει», ανέφερε ο συλληφθείς πρόεδρος προσθέτοντας: «Σας καλώ όλους να κάνετε θόρυβο, πραγματικό θόρυβο».

Οι στρατιωτικοί παρουσιάστηκαν ως μέλη της Επιτροπής Μετάβασης και Αποκατάστασης Θεσμών Comité de Transition et de Restauration des Institutions (CTRI) και πρότειναν, σύμφωνα με πληροφορίες του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP), για επικεφαλής της νέας ηγεσίας τον έως σήμερα επικεφαλής της Προεδρικής Φρουράς.

Πανηγυρισμοί στους δρόμους

Μερικοί κάτοικοι της πρωτεύουσας της Γκαμπόν, Λιμπρεβίλ, πανηγυρίζουν στους δρόμους αφού στρατιωτικοί ανακοίνωσαν ότι «τερματίζουν το καθεστώς» του προέδρου Αλί Μπόνγκο.

«Σαφώς [δεν θα ήθελαν] ο απερχόμενος πρόεδρος Αλί Μπόνγκο Οντίμπα να συνεχίσει για τρίτη θητεία στην εξουσία», δήλωσε η ανταποκρίτρια του FRANCE 24, Ίντιρα Αγιούκ, η οποία αναφέρει από το Καμερούν.

Οι αντιδράσεις Γαλλίας, Κίνας, Ρωσίας, Αφρικανικής Ένωσης

Η πρώην αποικιακή δύναμη Γαλλία εξέφρασε την ανησυχία της για την κατάσταση, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Ολιβιέ Βεράν να αναφέρει ότι το Παρίσι επιθυμεί να γίνει σεβαστό το αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών.

Την ίδια ώρα, ο γαλλικός όμιλος εξόρυξης Eramet αποφάσισε να σταματήσει τις επιχειρήσεις στη Γκαμπόν προκειμένου να φροντίσει «για την ασφάλεια του προσωπικού και την ασφάλεια των λειτουργιών», αναφέρει το πρακτορείο ειδήσεων AFP. Η εταιρεία απασχολεί περίπου 8.000 άτομα στην πλούσια σε ορυκτά αφρικανική χώρα, πρώην γαλλική αποικία, και εξάγει μετάλλευμα μαγγανίου από τα ορυχεία Μοάντα, τα μεγαλύτερα ορυχεία μαγγανίου στον κόσμο.

Από την πλευρά της η Κίνα που διατηρεί στενή επιρροή στην κεντρική και δυτική Αφρική, τόνισε ότι παρακολουθεί στενά την εξελισσόμενη κατάσταση στην Γκαμπόν, με τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών να προτρέπει όλες τις πλευρές να δεσμευτούν σε διάλογο προκειμένου να «αποκατασταθεί η κανονική τάξη το συντομότερο δυνατό» και να ζητά τη διασφάλιση της ζωής του προέδρου Αλί Μπόνγκο.

Την ανησυχία της για τις εξελίξεις εξέφρασε και η Ρωσία. «Η Μόσχα δέχθηκε με ανησυχία αναφορές για απότομη επιδείνωση της εσωτερικής κατάστασης στη φίλη αφρικανική χώρα. Συνεχίζουμε να παρακολουθούμε στενά την εξέλιξη της κατάστασης και ελπίζουμε για ταχεία σταθεροποίησή της», δήλωσε στους δημοσιογράφους η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, ενώ ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι η Μόσχα παρακολουθεί στενά την κατάσταση.

Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Ειρήνης και Ασφάλειας της Αφρικανικής Ένωσης, Γουίλι Νιαμίτιουε, δήλωσε πως συγκάλεσε μια επείγουσα συνάντηση με το Μπουρούντι, τη Σενεγάλη και το Καμερούν για να αναλυθεί η κατάσταση στη Γκαμπόν, στην οποία είπε ότι βρισκόταν σε εξέλιξη απόπειρα πραξικοπήματος.

Ο επικεφαλής της προεδρικής φρουράς της Γκαμπόν, Μπρις Ολίγκουι Νγκέμα, δήλωσε στη γαλλική εφημερίδα Le Monde, ότι οι στρατηγοί θα συναντηθούν μέσα στην ημέρα για να αποφασίσουν ποιος θα ηγηθεί της μετάβασης.

Εάν πετύχει, το πραξικόπημα θα πρόκειται για το όγδοο που εκδηλώνεται στη Δυτική και Κεντρική Αφρική από το 2020, με πιο πρόσφατα τα πραξικοπήματα στο Μαλί, τη Γουινέα, την Μπουρκίνα Φάσο, το Τσαντ και τον Νίγηρα.

Οι εντάσεις ήταν υψηλές στην Γκαμπόν εν μέσω φόβων για αναταραχές μετά τις προεδρικές, κοινοβουλευτικές και νομοθετικές εκλογές του Σαββάτου, κατά τις οποίες ο Αλί Μπόνγκο, που διαδέχθηκε στο αξίωμα τον πατέρα του, επεδίωξε να επεκτείνει την 56χρονη κυριαρχία της οικογένειάς του στην εξουσία, ενώ η αντιπολίτευση πίεζε για πολιτική αλλαγή στο πλούσιο σε πετρέλαιο και κακάο, αλλά φτωχό αφρικανικό έθνος.

Η έλλειψη διεθνών παρατηρητών, η αναστολή ορισμένων ξένων εκπομπών και η απόφαση των αρχών να διακόψουν τις υπηρεσίες διαδικτύου και να επιβάλουν νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας σε όλη τη χώρα, μετά τις εκλογές, είχε εγείρει ανησυχίες για τη διαφάνεια της εκλογικής διαδικασίας.

Here is a translation of the statement from French, which was read out by one of the Gabonese officers on a local television channelhttps://t.co/LUXCc5OCI3

— TRT World (@trtworld) August 30, 2023

Η Γκαμπόν απέτρεψε μια απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος τον Ιανουάριο του 2019, αφού στρατιώτες κατέλαβαν για λίγο τον κρατικό ραδιοφωνικό σταθμό και μετέδωσαν ένα μήνυμα λέγοντας ότι ο Μπόνγκο, ο οποίος είχε υποστεί εγκεφαλικό μήνες νωρίτερα, δεν ήταν πλέον κατάλληλος για το αξίωμα.

Η κατάσταση αποκαταστάθηκε ώρες αργότερα, αφού δύο από τους ύποπτους πραξικοπηματίες σκοτώθηκαν και άλλοι συνελήφθησαν.