Ήταν 15 Νοεμβρίου του 1983,οταν ο Ντενκτάς ανακήρυξε το ψευδοκράτος της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βορείου Κύπρου». Η αντίδραση της Ελλάδος ήταν άμεση. Βοήθησε και το γεγονός ότι η τότε ΕΟΚ διευθύνετο από την πρώτη προεδρία της Ελλάδος. Η αντίδραση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών ήγανε προς την ΕΟΚ, τον ΟΗΕ και διμερώς. Το επιτελείο του υφυπουργού για θέματα ΕΟΚ, Γρηγόρη Βάρφη κάλυψε την πτυχή ΕΟΚ, ενώ το επιτελείο του υπουργού Εξωτερικών, Γιάννη Χαραλαμπόπουλου την πτυχή ΟΗΕ. Στην ΕΟΚ μετά από δύσκολες συζητήσεις βγήκε καταδικαστική δήλωση της πράξης και απετράπη η ημι-αναγνώριση που ήθελαν ορισμένα κράτη-μέλη. Στον ΟΗΕ βγήκε το καταδικαστικό ψήφισμα 541/1983 του Συμβουλίου Ασφαλείας και λίγο αργότερα το 550/1984. Από τρίτες χώρες μόνο το Μπαγκλαντές αναγνώρισε για μερικές ώρες το ψευδοκράτος άλλα ανακάλεσε την αναγνώριση όταν η Ελλάδα το απείλησε ότι θα πάγωνε τη συμφωνία ΕΟΚ-Μπαγκλαντές. Τελικά μόνο η Τουρκία αναγνώρισε το ψευδοκράτος .
Με τις προχθεσινές δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών στη Βουλή ότι «θα συνεχίσουμε αποφασιστικά τις προσπάθειές μας για την αναγνώριση της ‘Τουρκικής Δημοκρατίας της Βορείου Κύπρου’ και την ανάπτυξη των σχέσεων της με άλλες χώρες» έφτασε η ώρα η Αθήνα και η Λευκωσία να αρχίσουν -έστω και αργά- τις προσπάθειες αποτροπής της αναγνώρισης.
Πρώτο και καλύτερο υποψήφιο για την αναγνώριση κράτος είναι το Αζερμπαϊτζάν που έχει προσκαλέσει επισήμως τον «Τ/Κ πρόεδρο» να επισκεφθεί το Μπακού. Μετά τη βοήθεια που έδωσε η Άγκυρα στη χώρα αυτή στον πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αναμένεται οσονούπω η αναγνώριση. Θα ακολουθήσει το Πακιστάν, Μπαγκλαντές και ορισμένα κράτη της Ασίας (Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν κλπ.) με τα οποία η Άγκυρα διατηρεί στενές σχέσεις.
Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα για να αποτρέψει την αναγνώριση…
Επί διμερούς βάσεως:
1.Μία επίσημη πρόσκληση στον πρόεδρο του Πακιστάν να επισκεφθεί την Ελλάδα θα τον κολάκευε και θα γινόταν αποδεκτή. Στη διάρκεια των επισήμων συνομιλιών του εδώ, θα είναι δυνατόν να του αναφερθεί ποιες θα είναι οι συνέπειες για τη χώρα του αν προχωρήσει σε αναγνώριση του ψευδοκράτους. Ευγενικά θα του αναφερθεί για το ενδεχόμενο απέλασης των Πακιστανών που βρίσκονται στην Ελλάδα ως και για διάφορα οικονομικά αντίμετρα που θα λάβει η Αθήνα. Εάν η επίσκεψη δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί σύντομα τότε να κληθεί στο υπουργείο Εξωτερικών ο Πακιστανός πρέσβης και να του γίνουν οι κατάλληλες συστάσεις. Τα ίδια μπορεί να γίνουν (πλην της επίσημης πρόσκλησης ) με άλλες τρίτες χώρες κλπ.
2.Με το Αζερμπαϊτζάν οι σχέσεις με την Αθήνα είναι πολύ άσχημες, σχεδόν εχθρικές. Θα πρέπει κληθεί ο Αζέρος επιτετραμμένος στο ΥΠΕΞ και να του λεχθεί ότι θα υποβιβαστούν οι διπλωματικές σχέσεις με την Αθηνά σε επίπεδο Επιτετραμμένου και ότι θα παρθούν οικονομικά αντίμετρα. Το Μπακού θα προχωρήσει έτσι και αλλιώς στην αναγνώριση, εκτός εάν υπάρξει παρέμβαση της Ε.Ε.. Βεβαίως η Αθήνα θα πρέπει να είναι έτοιμη να θυσιάσει τα ενεργειακά της συμφέροντα με τη χώρα αυτή, αλλά νομίζουμε ότι αξίζει η θυσία.
Επί πολυμερούς βάσης
1.Με την Ε.Ε.. Θα πρέπει η Αθήνα να υπενθυμίσει στους εταίρους της, πώς αντέδρασε η τότε ΕΟΚ το 1983,να ζητηθεί η καταγγελία των αναγνωρίσεων ως παράνομες και η διακοπή των προγραμμάτων βοήθειας της Ε.Ε. με όσα κράτη αναγνωρίζουν το Τ/Κ ψευδοκράτος. Τα μέτρα θα ζητηθούν γιατί με την αναγνώριση παραβιάζεται η εδαφική κυριαρχία ενός κράτους-μέλους της Ε.Ε.. Θα πρέπει η Αθήνα και η Λευκωσία να αντιταχθούν στην κατάργηση του βέτο στην Ε.Ε.. Η Λευκωσία θα πρέπει να εντείνει τις προσπάθειες της να αναγνωρίσει η Άγκυρα την Κυπριακή Δημοκρατία προκειμένου υπάρξει οποιαδήποτε πρόοδο στις σχέσεις Τουρκίας-Ε.Ε..
2.Θα πρέπει να αναληφθεί εκστρατεία ενημέρωσης όλων των κρατών-μελών του ΟΗΕ για τις συνέπειες που θα έχουν αν προβούν σε αναγνώριση του ψευδοκράτους. Αυτονόητο είναι ότι στα σχετικά διαβήματα θα τεθούν θέματα που απασχολούν τα κράτη αυτά σε μια προσπάθεια να βοηθήσουμε την επίλυσή τους.
Αυτά θα πρέπει να κάνει η Αθήνα από σήμερα πριν γίνουν οι αναγνωρίσεις. Αν περιμένει μετά ,τότε το παιχνίδι θα χαθεί. Ελπίζω και θέλω να πιστεύω ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει το θάρρος να προχωρήσει στην αποτροπή των αναγνωρίσεων. Αυτονόητη είναι η συνδρομή της Κυπριακής Δημοκρατίας.
