Σε εξέλιξη βρίσκεται η ψηφοφορία στη Σενεγάλη για τις καθυστερημένες προεδρικές εκλογές που πολλοί ελπίζουν ότι θα φέρει αλλαγή μετά από μια ταραχώδη πολιτική περίοδο που έχει πυροδοτήσει βίαιες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις και έχει ενισχύσει την υποστήριξη προς την αντιπολίτευση, αναφέρει το Al Jazeera.
Πάνω από επτά εκατομμύρια από τα περισσότερα από 17 εκατομμύρια άτομα της χώρας έχουν εγγραφεί για να ψηφίσουν στις εκλογές, στις οποίες άνοιξαν περίπου 16.440 εκλογικά τμήματα την Κυριακή σε όλη τη χώρα και στη διασπορά.
Δεκαεννέα υποψήφιοι διεκδικούν την αντικατάσταση του προέδρου Μακί Σαλ, που αποχωρωρεί μετά από μια δεύτερη θητεία που αμαυρώθηκε από αναταραχές λόγω της δίωξης του αρχηγού της αντιπολίτευσης Ουσμάνε Σόνκο και ανησυχιών ότι ο Σαλ ήθελε να παρατείνει την θητεία του πέρα από το συνταγματικό όριο.
Ο υφιστάμενος πρόεδρος δεν είναι στο ψηφοδέλτιο για πρώτη φορά στην ιστορία της Σενεγάλης. Ο κυβερνητικός συνασπισμός του επέλεξε τον πρώην πρωθυπουργό Αμαντού Μπα, 62 ετών, ως υποψήφιο.
Ο Σόνκο, ο κύριος αντίπαλος του Σαλ, δεν μπόρεσε να λάβει μέρος αφού καταδικάστηκε για συκοφαντική δυσφήμιση. Ο Μπασίρου Διομαγιέ Φαγιέ αντικατέστησε τον Σόνκο ως υποψήφιος βουλευτής του κόμματος PASTEF.
Εκτός από τον Μπα και τον Φαγιέ, ο πρώην δήμαρχος του Ντακάρ Καλίφα Σαλ, ο βετεράνος πολιτικός Ιντρίσα Σεκ, ο πρώην πρωθυπουργός Μαχάμεντ Μπουν Αμπνταλάχ Ντιονέ, ο στενός σύμμαχος του προέδρου Σαλ Αλί Νγκούιγ Νντιαγέ και η επιχειρηματίας και νέα πολιτικός Άντα Μπαμπακάρ Νγκομ — η μοναδική γυναίκα μεταξύ των υποψηφίων — είναι όλοι μέρος της προεδρικής κούρσας.
Για να αποφευχθεί ένας δεύτερος γύρος εκλογών, ένας υποψήφιος πρέπει να εξασφαλίσει περισσότερο από το 50 τοις εκατό των ψήφων. Ενώ τα επίσημα αποτελέσματα αναμένονται την επόμενη εβδομάδα, στις προηγούμενες εκλογές οι υποψήφιοι ανακοίνωσαν τις προβλέψεις τους το ίδιο απόγευμα με την ψηφοφορία.
Σε ρεπορτάζ από το Ντακάρ, ο Νικολάς Χακ του Al Jazeera είπε ότι ήταν «ασυνήθιστες» εκλογές.
«Υπάρχει τόσο προσδοκία όπως θα είχατε σε οποιεσδήποτε εκλογές – υπάρχει επίσης ένα στοιχείο φόβου και άγνωστου γιατί αυτές είναι οι πρώτες εκλογές τα τελευταία 12 χρόνια όπου ο Πρόεδρος Μακί Σαλ δεν είναι υποψήφιος… και υπάρχει τέλος ένα στοιχείο ενθουσιασμού, ειδικά μεταξύ αυτών των νέων, που ψηφίζουν για πρώτη φορά.
«Πρόκειται για εκλογές όπως καμία άλλη φορά και είναι πολύ σημαντικές, ειδικά για τους νέους».
«Ψηφίζοντας για την αλλαγή»
Γραμμές σχηματίστηκαν έξω από τα εκλογικά τμήματα γύρω από το Ντακάρ την Κυριακή. Οι δρόμοι ήταν ήσυχοι καθώς η επίλεκτη αστυνομική δύναμη του έθνους αναπτύχθηκε σε όλη την πόλη με τεθωρακισμένα οχήματα, ελέγχοντας τις κάρτες των ψηφοφόρων.
«Είμαι τόσο χαρούμενος που μπορώ να ασκήσω το δικαίωμα ψήφου μου ως Σενεγαλέζος πολίτης», δήλωσε στο Al Jazeera σε εκλογικό κέντρο στο Ντακάρ ο ψηφοφόρος Τιάμπα Καμάρα Σι, από την οργάνωση Demain Senegal (Αύριο Σενεγάλη).
«Αυτό είναι κάτι που κερδίσαμε επειδή ήταν μεγάλος ο κίνδυνος να καθυστερήσουν οι εκλογές μέχρι ποιος ξέρει πότε, οπότε έκατσα στην ουρά για δύο ώρες, αλλά είμαι χαρούμενος».
Στη γειτονιά του Ngor του Ντακάρ που βλέπει στον ωκεανό, ο ψαράς Αλιουνέ Σάμπα, 66 ετών, είπε ότι ψήφιζε για την αλλαγή που όλοι θέλουν.
«Φαγητό, νερό, σχολείο – όλα είναι ακριβά με το χαμηλό εισόδημα που έχουμε στη Σενεγάλη», είπε ο πατέρας τριών παιδιών στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.
Η Χόντια Νντιάγιες, μια 52χρονη μαγείρισσα, είπε στο πρακτορείο ειδήσεων Associated Press ότι επέλεξε τον Φαγιέ στο ψηφοδέλτιο επειδή ήθελε να κερδίσει ο Σόνκο.
«Είμαι περήφανη που ψήφισα», είπε. «Χρειαζόμαστε έναν νέο πρόεδρο γιατί η ζωή είναι ακριβή, η οικονομία είναι κακή και χρειαζόμαστε καλύτερα σχολεία».
Ο Χακ του Al Jazeera είπε ότι φαίνεται ότι πολλοί άνθρωποι βγήκαν να ψηφίσουν.
«Είναι ενδιαφέρον ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι: πολλοί νέοι άνδρες αλλά και γυναίκες, βασικές σε αυτές τις εκλογές, επειδή οι γυναίκες αποτελούν σημαντικό μέρος του εκλογικού σώματος στη Σενεγάλη», είπε.
Φαγιέ εναντίον Μπα
Ο Φαγιέ, ο οποίος επικυρώθηκε από τον πιο δημοφιλή Σόνκο για να τον αντικαταστήσει, τέθηκε υπό κράτηση πριν από σχεδόν ένα χρόνο με κατηγορίες όπως συκοφαντική δυσφήμιση και περιφρόνηση του δικαστηρίου.
Ένας νόμος περί αμνηστίας που ψηφίστηκε αυτόν τον μήνα επέτρεψε την απελευθέρωσή του λίγες μέρες πριν από την ψηφοφορία. Αυτός και ο συνάδελφός του Ντιομαγιέ έκαναν εκστρατεία μαζί υπό το σύνθημα «Diomaye is Sonko».
«Ο πληθυσμός επιλέγει μεταξύ της συνέχισης και της ρήξης», είπε ο Φαγιέ αφού ψήφισε, προτρέποντας τους διεκδικητές να αποδεχθούν το αποτέλεσμα.
Εν τω μεταξύ, ο Μπα είπε ότι ήταν «πολύ, πολύ, πολύ σίγουρος» για τις πιθανότητές του να κερδίσει.
Σε αυτές τις εκλογές, «τα δύο πολιτικά στρατόπεδα βρίσκονται σε αντίθετες πλευρές του πολιτικού φάσματος», είπε στο Al Jazeera ο Μουτσαχίντ Ντουρμάζ, ανώτερος αναλυτής πολιτικών κινδύνων για τη Δυτική Αφρική στη Verisk Maplecroft.
Σημείωσε ότι ενώ ο απερχόμενος Πρόεδρος Σαλ και ο υποψήφιος του κυβερνώντος συνασπισμού Μπα ευνοούν τις πολιτικές οικονομικής απελευθέρωσης, το στέλεχος της αντιπολίτευσης Σόνκο και ο επιλεγμένος του υποψήφιος Φαγιέ σκοπεύουν να εισαγάγουν ένα νέο νόμισμα και να επαναδιαπραγματευτούν συμβάσεις με φορείς εκμετάλλευσης πετρελαίου και φυσικού αερίου στη χώρα.
«Το θέμα εδώ είναι ότι παρά την οικονομική άνθηση που γνώρισε η χώρα όλα αυτά τα χρόνια υπό τον Πρόεδρο Σαλ, δεν διευκόλυνε πραγματικά μια ευρύτερη κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη για τον νεανικό πληθυσμό της χώρας», είπε ο Ντουρμάζ.
Οικονομικά θέματα
Η ανεργία είναι ένα άλλο βασικό ζήτημα στις εκλογές.
Η απογοήτευση από την έλλειψη ευκαιριών εργασίας έχει υποκινήσει την υποστήριξη για τον Σόνκο και το υποστηρικτικό του υποψήφιο Φαγιέ, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων.
Το μερίδιο των νεαρών Σενεγαλέζων που δεν εργάζονται, δεν έχουν εκπαίδευση ή κατάρτιση διαμορφώθηκε στο 35 τοις εκατό το 2019, πριν η πανδημία COVID-19 πιέσει περαιτέρω την αγορά εργασίας.
Εκτός από την ανεργία, το αυξανόμενο κόστος ζωής που ωθήθηκε από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και η ανατίμηση του δολαρίου των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν υπονομεύσει τη στήριξη προς τις τρέχουσες κυβερνώντες αρχές της Σενεγάλης.
Η έναρξη παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου αργότερα το 2024 έχει επίσης εγείρει ερωτήματα σχετικά με το εάν ο πλούτος των φυσικών πόρων θα ωφελήσει τον ευρύτερο πληθυσμό και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας.
Ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης που υποστηρίζεται από τον Σόνκο υποσχέθηκε να επαναδιαπραγματευτεί ενεργειακά συμβόλαια για να μεγιστοποιήσει τα έσοδα, ενώ ο Μπα τρέχει με το σύνθημα «Κοινή ευημερία».
«Ήρεμη» διαδικασία ψηφοφορίας
Ενώ οι εκλογές έρχονται εν μέσω απογοητεύσεων για μια εύθραυστη οικονομία, σύμφωνα με εκλογικούς παρατηρητές, η διαδικασία ψηφοφορίας ήταν σχετικά ειρηνική.
Εκατοντάδες εκλογικοί παρατηρητές από την κοινωνία των πολιτών, την Αφρικανική Ένωση, την περιφερειακή ομάδα της Οικονομικής Κοινότητας των Κρατών της Δυτικής Αφρικής (ECOWAS) και την Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν επί τόπου παρακολουθώντας τη δίκαιη ψηφοφορία.
«Από το άνοιγμα σήμερα το πρωί, οι παρατηρητές μας –και είναι ένα μέρος της εικόνας– είδαμε ότι υπάρχουν αρκετές ουρές μπροστά από τα γραφεία, κάτι που δείχνει ότι ο κόσμος κινητοποιείται για να πάει και να χρησιμοποιήσει το δικαίωμα ψήφου και έκφρασης τις απόψεις τους για το μέλλον της Σενεγάλης», είπε στο Al Jazeera η Μαλίν Μπιορκ, από την αποστολή εκλογικών παρατηρητών της Ε.Ε. στη Σενεγάλη.
«Τα εκλογικά γραφεία λειτουργούν καλά. Είναι ήρεμα – υπάρχει γαλήνη στη διαδικασία, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μας», πρόσθεσε.
«Νομίζω ότι σήμερα είναι μια πολύ σπουδαία μέρα για εμάς», δήλωσε στο Al Jazeera στο Ντακάρ η ομάδα Aar Sunu Election (Προστατέψτε την Εκλογή μας), με επικεφαλής τον Δρ. Αμπντουλαγιέ Μπούσο.
Όταν ο Σαλ ανακοίνωσε την ακύρωση των εκλογών τον Φεβρουάριο, υπήρξε σάλος από την κοινωνία των πολιτών στη χώρα, συμπεριλαμβανομένης της ομάδας του Μπούσο.
«Παλέψαμε για να πραγματοποιηθεί αυτή η ημέρα εκλογών και είμαστε πολύ περήφανοι που βλέπουμε τη μεγάλη κινητοποίηση του λαού της Σενεγάλης.
«Για εμάς, είναι η νίκη της δημοκρατίας της Σενεγάλης».
