Η ρωσική κυβέρνηση και η επιχειρηματική κοινότητα αναζητούν καινοτόμες λύσεις στα προβλήματα τραπεζικών και διεθνών πληρωμών λόγω των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη χώρα.
Η Ρωσία αποκλείστηκε από το σύστημα πληρωμών SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν προβλήματα στις εισαγωγές και τις εξαγωγές που εξακολουθούν να ταλαιπωρούν τη ρωσική κυβέρνηση.
Οι κυρώσεις περιόρισαν τη χρήση δολαρίων και ευρώ και δεδομένου ότι η ρωσική οικονομία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το διεθνές εμπόριο, τα προβλήματα στα ξένα νομίσματα προκάλεσαν δυσκολίες.
Η Ρωσία ανέπτυξε το Σύστημα Μεταφοράς Χρηματοοικονομικών Μηνυμάτων (SPFS) ως εναλλακτική λύση στο SWIFT και το εγκαινίασε στα τέλη του 2017. Περισσότερα από 400 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα έχουν χρησιμοποιήσει το SPFS μέχρι το 2023.
Ομοίως, η Ρωσία δημιούργησε το δικό της σύστημα πληρωμών Mir ως εναλλακτική λύση στη Visa και τη Mastercard και σύντομα έγινε στόχος κυρώσεων από τη Δύση.
Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε σε ομιλία του το 2022 ότι τα σημερινά διεθνή συστήματα πληρωμών είναι «ακριβά» και ελέγχονται από «ένα στενό κλαμπ κρατών και χρηματοπιστωτικών ομίλων», καθώς διέταξε την ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων.
Επί του παρόντος, η ρωσική κυβέρνηση επικεντρώνεται στο εμπόριο σε εθνικά νομίσματα, στην ψηφιακή πλατφόρμα πληρωμών «BRICS Bridge» και σε κρυπτονομίσματα.
Το εμπόριο της Ρωσίας σε εθνικά νομίσματα
Καθώς το εμπόριο της Ρωσίας με τα δυτικά έθνη μειώνεται, η χώρα αντισταθμίζει τις απώλειες αυξάνοντας τη συνεργασία με τις χώρες της Ασίας και του Κόλπου.
Με στόχο να ενισχύσει τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται σε εθνικά νομίσματα αντί του δολαρίου ΗΠΑ και του ευρώ, η Ρωσία σύναψε δύο εμπορικές συμφωνίες με χώρες της Ασίας και του Κόλπου για τη χρήση του ρωσικού ρουβλίου, του κινεζικού γιουάν ή της ινδικής ρουπίας, ιδίως στο ενεργειακό εμπόριο με την Κίνα και την Ινδία.
Ο Πούτιν δήλωσε στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης τον Ιούνιο ότι το μερίδιο του δολαρίου και του ευρώ στις εξαγωγές της Ρωσίας θα μειωθεί στο μισό το 2023, ενώ το μερίδιο του ρουβλίου θα εκτοξευθεί στο 40%.
Η χώρα θέλει να αυξήσει το μερίδιο των εθνικών νομισμάτων που δεν είναι δολάρια και ευρώ στο σύνολο του διεθνούς εμπορίου της στο 80% έως το 2030.
Παρά την αυξημένη χρήση των εθνικών νομισμάτων με την Κίνα και τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, ωστόσο, προκύπτουν συνεχώς ζητήματα, καθώς το εμπόριο της Ρωσίας με την Ινδία τίθεται σε κίνδυνο από την αυξανόμενη πίεση στις τράπεζες λόγω των απειλών επιβολής κυρώσεων, εκτός από το γεγονός ότι η ρουπία δεν είναι πλήρως μετατρέψιμο νόμισμα.
Η ψηφιακή πλατφόρμα πληρωμών της Ρωσίας BRICS Bridge
Οι BRICS, που αποτελούνται από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα, τη Νότια Αφρική, το Ιράν, την Αίγυπτο, την Αιθιοπία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για τη Ρωσία στην πτώση του εμπορίου με τα δυτικά έθνη.
Η υπό εξέλιξη ψηφιακή πλατφόρμα πληρωμών BRICS Bridge της Ρωσίας στοχεύει στη μείωση της εξάρτησης από το δολάριο και το ευρώ στο εμπόριο.
Η πλατφόρμα BRICS Bridge σχεδιάζεται να είναι ένα σύστημα πληρωμών συμβατό με τα ψηφιακά νομίσματα στην αλυσίδα μπλοκ που αναπτύσσουν οι κεντρικές τράπεζες.
Έκρηξη κρυπτονομισμάτων στη Ρωσία
Τα κρυπτονομίσματα αυξάνουν ραγδαία τη δημοτικότητά τους πρόσφατα στη Ρωσία, και παρόλο που η κεντρική τράπεζα ζήτησε την πλήρη απαγόρευση το 2021, τα κρυπτονομίσματα έχουν έρθει στο προσκήνιο λόγω του αποκλεισμού της Ρωσίας από το SWIFT.
Η κυβέρνηση δείχνει τώρα ενδιαφέρον για τα κρυπτονομίσματα ως μέσο παράκαμψης των παραδοσιακών χρηματοπιστωτικών συστημάτων.
Η Κρατική Δούμα, η κάτω βουλή της Ομοσπονδιακής Συνέλευσης της Ρωσίας, ψήφισε ένα νομοσχέδιο που νομιμοποιεί την εξόρυξη κρυπτονομισμάτων στις 30 Ιουλίου και ένα άλλο που επιτρέπει τη χρήση ψηφιακών χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων στις διεθνείς πληρωμές στις 27 Φεβρουαρίου.
Η διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας Ελβίρα Ναμπιούλινα δήλωσε ότι η χρήση κρυπτονομισμάτων στο διεθνές εμπόριο μπορεί να ξεκινήσει μέχρι το τέλος του 2024.
Πολλές χώρες αναπτύσσουν κανονισμούς και νομοθεσίες σχετικά με τα κρυπτονομίσματα, επομένως παραμένει ασαφές πώς ακριβώς και σε ποιο όριο θα χρησιμοποιηθούν στο διεθνές εμπόριο.
Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας ξεκίνησε πέρυσι μια δοκιμαστική λειτουργία του ψηφιακού ρωσικού ρουβλίου, αναμένοντας ότι θα είναι ευρέως διαδεδομένο τα επόμενα χρόνια.
