Έφυγε χθες από την ζωή η καθηγήτρια του ΕΚΠΑ Δήμητρα Θεοφανοπούλου-Κοντού. Την είδηση του θανάτου της έκανε γνωστή με ανάρτησή του ο Γεώργιος Μπαμπινιώτης αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Την πήρε κοντά του ο άνθρωπος που την αγάπησε και έζησε μαζί της για πολλά χρόνια, ο Παναγιώτης Κοντός που έφυγε προ ολίγων μηνών».
Όπως σημείωσε «η Δήμητρα δεν ήταν μόνο μια διαλάμπουσα επιστημονική δύναμη στον χώρο τής γλωσσικής επιστήμης, καθηγήτρια τής Γλωσσολογίας στην Φιλοσοφική Σχολή τού Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου εισήγαγε ιδίως την γενετική-μετασχηματιστική γραμματική, αλλά ήταν μια ξεχωριστή ολοκληρωμένη προσωπικότητα που εντυπωσίαζε όλους όσοι την γνώριζαν.
Την καθηγήτρια αποχαιρέτισε με ανακοίνωσή της η Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ:
«Η Δήμητρα Θεοφανοπούλου-Κοντού υπηρέτησε επί σειρά ετών το Τμήμα Φιλολογίας με σπάνιο ήθος και απόλυτη αφοσίωση, στο επιστημονικό πεδίο της Γλωσσολογίας, όπου εισήγαγε ιδίως τη Γενετική-Μετασχηματιστική Γραμματική. Ως πανεπιστημιακή δασκάλα ήταν ιδιαίτερα αγαπητή, ως επιστήμονας εξαιρετικά στιβαρή, με έργο διεθνούς εμβέλειας, εκτεταμένο και επιστημονικά τολμηρό.
Η Δήμητρα Θεοφανοπούλου-Κοντού αποφοίτησε από το Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ το 1962. Ως υπότροφος του Βρετανικού Συμβουλίου πραγματοποίησε Μεταπτυχιακές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (1965-1967) στη Συγκριτική Φιλολογία, με ειδίκευση στη Μυκηναϊκή Ελληνική. Το 1970 ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ της Γλωσσολογίας (ΕΚΠΑ), με τίτλο Διατριβής Μορφολογική και σημασιολογική εξέταση των επιθημάτων *-yo/-eyo εις την Ελληνικήν. Έπειτα από έναν νέο κύκλο Μεταπτυχιακών Σπουδών (1970-1973) στο Πανεπιστήμιο του Columbus (Οχάιο, ΗΠΑ), έγινε κάτοχος του Διπλώματος MA με ειδίκευση στη Θεωρητική Γλωσσολογία.
Η ακαδημαϊκή της σταδιοδρομία ξεκίνησε το 1964 (Βοηθός Έδρας Γλωσσολογίας), το 1977 ανήλθε στη βαθμίδα της Επιμελήτριας, ενώ το 1981 εξελέγη Καθηγήτρια Γλωσσολογίας. Δίδαξε Γενική Γλωσσολογία, Ιστορική Γλωσσολογία, Εισαγωγή στη Θεωρία της Σύνταξης, Γενετική Γραμματική: Θεωρία και εφαρμογή, Ψυχογλωσσολογία, ενώ επέβλεψε πλήθος διπλωματικών εργασιών και διδακτορικών διατριβών.
Η πλούσια ερευνητική της δραστηριότητα επικεντρώθηκε σε επιστημονικά πεδία όπως: Θεωρητική σύνταξη: Γενετική θεωρία και η εφαρμογή της σε ποικίλα φαινόμενα της Ελληνικής, αρχαίας και νέας, Ψυχογλωσσολογία, Γλωσσική κατάκτηση, τα «λάθη» στη χρήση της γλώσσας, η εξέλιξη στη γλώσσα και οι ερμηνείες της.
Υπήρξε πολυγραφότατη, με εκδόσεις βιβλίων και επιστημονικών μελετημάτων. Έγραψε μεταξύ άλλων: Acquisition of Noun Morphology by children learning Greek as a Native Language, MA thesis, OSU, 1973, Μετασχηματιστική Σύνταξη: Από τη Θεωρία στην πράξη, Αθήνα, Καρδαμίτσα, 1989, «Λάθη στη χρήση της γλώσσας: Αλήθεια ή μύθος;»: Γ. Χάρης (επιμ.), Δέκα μύθοι για την ελληνική γλώσσα, Αθήνα, Πατάκης, 2001, Γενετική Σύνταξη: Το Πρότυπο της Κυβέρνησης και Αναφορικής Δέσμευσης, Αθήνα, Καρδαμίτσα, 2002.
Το 2007, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών τής απένειμε την ύψιστη ακαδημαϊκή διάκριση, τον τίτλο της Επίτιμης Καθηγήτριας, ενώ τιμήθηκε και από άλλα Πανεπιστήμια.
Ήταν παντρεμένη με μία από τις πιο εμβληματικές προσωπικότητες του ΕΚΠΑ, τον αείμνηστο Καθηγητή Παναγιώτη Κοντό.
Η Δήμητρα Θεοφανοπούλου-Κοντού ήταν εξαιρετική συνάδελφος και υποδειγματική δασκάλα, με σπάνια ευγένεια και προσήνεια, ενώ η προσφορά της στην έρευνα και τη διδασκαλία υπήρξε ανεκτίμητη. Αφήνει πίσω της ένα δυσαναπλήρωτο κενό, για τον γιο της Γιάννη, τον Τομέα Γλωσσολογίας, το Τμήμα Φιλολογίας, τη Φιλοσοφική Σχολή και ολόκληρη την πανεπιστημιακή κοινότητα».
