Ενάμισι χρόνο μετά την μετατροπή του, με τον ν. 5021/2023, από δημόσια υπηρεσία σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (ΜΒΠ) στη Θεσσαλονίκη εγκαινίασε χθες 4 Οκτωβρίου την πρώτη του περιοδική έκθεση υπό το νέο του θεσμικό καθεστώς.

Όχι, δεν είναι μια αρχαιολογική έκθεση ούτε καν πρόκειται για μια δική του εκθεσιακή παραγωγή. Ο τίτλος της έκθεσης «Future Cometh» («Το μέλλον έρχεται») μοιάζει να περιπαίζει το ίδιο το μουσείο, την τωρινή του κατάντια σε σχέση με το λαμπρό παρελθόν του, αλλά κυρίως την θλιβερή προοπτική του.

Δυστυχώς, το κάποτε λαμπρό Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, το πρώτο μάλιστα ελληνικό μουσείο που βραβεύτηκε το 2005 από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως «Ευρωπαϊκό Μουσείο της χρονιάς», εγκαινιάζει μια έκθεση που αφορά στα 100 χρόνια στη Θεσσαλονίκη του ιδιωτικού αμερικανικού Κολλεγίου Ανατόλια…

«Το μέλλον έρχεται», λοιπόν, αλλά μόνο στην αγγλική γλώσσα, όπως φαίνεται τουλάχιστον στα διαφημιστικά μπάνερ που έχουν στηθεί στο αρχιτεκτόνημα του Κυριάκου Κρόκου, για ένα ακόμη μουσείο που έχει διακριθεί για τις διεθνείς συνεργασίες του, για τις σημαντικές αρχαιολογικές και ιστορικές εκθέσεις του, μόνιμες και περιοδικές, για τον παιδαγωγικό χαρακτήρα και τα εκπαιδευτικά του προγράμματα.

Το ΜΒΠ μετατρέπεται απλώς σε ένα πολυτελή, κεντρικό για την πόλη της Θεσσαλονίκης, χώρο φιλοξενίας διαφημιστικών εκθέσεων τρίτων. Γιατί αυτό είναι η έκθεση «FUTURE COMETH: Κολλέγιο Ανατόλια 100 Χρόνια στη Θεσσαλονίκη», που θα φιλοξενηθεί από την Παρασκευή 4 Οκτωβρίου μέχρι την 1η Δεκεμβρίου 2024, στην αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων «Κυριάκος Κρόκος» του ΜΒΠ: μια έκθεση που μέσα από αρχειακό υλικό διαφημίζει την παρουσία του αμερικανικού ιδρύματος στη χώρα, με έμφαση ασφαλώς – και πώς αλλιώς- στον εκπαιδευτικό και κοινωνικό του ρόλο.

Η φωτογραφική κατά βάση έκθεση, που στήθηκε εξ ολοκλήρου από ιδιωτικά εξωτερικά συνεργεία, προβάλει την πορεία του Κολλεγίου Ανατόλια ξεκινώντας από το Ιεροδιδασκαλείο της Μερζιφούντας στη Μικρά Ασία το 1886, αλλά εστιάζοντας κυρίως στο κεφάλαιο της Θεσσαλονίκης, όπου το 1924 το Κολλέγιο ξεκινά την πρώτη τάξη του επί ελληνικού εδάφους σε πρόχειρες εγκαταστάσεις στη Χαριλάου. Το 1934, μεταφέρεται στην Πυλαία, όπου σχεδιάζεται ένα νέο campus ακολουθώντας τη λογική των αμερικανικών κολεγίων ελευθέριων τεχνών (Liberal Arts Colleges).

Στον επάνω όροφο του εκθεσιακού χώρου θα παρουσιάζεται η ιστορία του κολλεγίου μέσα από τους αριθμούς (πόσοι μαθητές αποφοίτησαν, πόσες είναι οι εγκαταστάσεις του σχολειού κτλ) και θα υπάρχει ψηφιακή προβολή των Year Books, για να ψάχνουν τις φυσιογνωμίες τους και οι απόφοιτοι που θα επισκέπτονται την έκθεση…

Βέβαια, οι επισκέπτες της έκθεσης, απόφοιτοι του Ανατόλια ή μη, δεν θα μπορούν να πιούν τον καφέ τους στο μουσείο, αφού το υποτίθεται… περισσότερο ευέλικτο νομικό καθεστώς δεν έχει ακόμη αποδώσει τα αναμενόμενα στον τομέα της καφετέριας και του εστιατορίου, που παραμένουν κλειστά. Καλό θα είναι να έχουν και κανένα μπουκάλι νερό μαζί τους οι επισκέπτες, καθώς ούτε καν νερό δεν διατίθεται.

Δεν πειράζει, επίσης, που δεν θα μπορέσουν να δουν και ολόκληρη της μόνιμη έκθεση του μουσείου, καθώς μεγάλο μέρος της παραμένει κλειστό, ελλείψει φυλακτικού προσωπικού.

Θα έχουν πάντως τη χαρά να δουν μια έκθεση που τελεί, όπως μαθαίνουμε, υπό την αιγίδα της προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Μπορεί η συγκεκριμένη αιγίδα να μην συνοδεύεται, φυσικά, από τη βασιλική αίγλη των Γκλύξμπουργκ που φιλοξενήθηκαν στο αδελφό Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, αλλά κάτι είναι κι αυτό…