Τον τελευταίο χρόνο περίπου τέσσερις χιλιάδες οχτακόσιες εβδομήντα δύο γυναίκες σε όλη την Ελλάδα βρήκαν το κουράγιο να καταγγείλουν πως έπεσαν θύματα βίας μέσα στο ίδιο τους το σπίτι.
Η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων παρουσιάζει σήμερα την Πρώτη Ετήσια Έκθεση με τα στοιχεία για τη βία κατά των γυναικών, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της Βίας κατά των γυναικών που τιμάται από το 1960.
Αν και έχουν γίνει μεγάλα βήματα για την αντιμετώπιση αυτής της βίας τόσο σε ψυχολογικό όσο και σε νομικό επίπεδο, οι συμπεριφορές εξακολουθούν να παραμένουν ίδιες. Πίσω από κλειστές πόρτες και παράθυρα εκτυλίσσονται καθημερινά ιστορίες απελπισίας και πόνου.
“Το πρόβλημα είναι οριζόντιο” λέει στο ΑΜΠΕ η αρμόδια γενική γραμματέας, Μαρία Συρυγγέλα.
“Μπορεί καμιά φορά να νομίζουμε ότι αυτό το πρόβλημα αφορά γυναίκες από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Δεν ισχύει. Δεν έχει ταξικούς ούτε μορφωτικούς περιορισμούς” υπογραμμίζει η ίδια.
Μια γυναίκα σηκώνει την παλάμη της. Διπλώνει τον αντίχειρα και τον κλείνει μέσα στη γροθιά της. Βρίσκεται σε κίνδυνο. Πρόκειται για διεθνές μη λεκτικό κώδικα που δηλώνει πως υφίσταται βία. Το σιωπηλό σινιάλο διαδόθηκε ευρέως στη διάρκεια της καραντίνας, όπου τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας αυξήθηκαν σε όλη την υφήλιο, σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.
Στην Ελλάδα, το διάστημα της πρώτης καραντίνας οι κλήσεις προς την Τηλεφωνική Γραμμή Υποστήριξης SOS 15900 αυξήθηκαν κατά 230%. Οι ειδικοί γνώριζαν ότι τα περιστατικά βίας αυξάνονται όταν τα ζευγάρια περνούν περισσότερο χρόνο μαζί.
“Τις νύχτες και τις αργίες συμβαίνουν συνήθως τα περισσότερα περιστατικά” λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η ψυχολόγος του Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών Δήμου Αγρινίου, Νατάσα Μακρυδήμα.
Στο διάστημα της καραντίνας μάλιστα, σε όλες τις περιφερειακές ενότητες, τα ξενοδοχεία αποτέλεσαν έκτακτα καταλύματα. Αυτό συνέβη προκειμένου οι γυναίκες και τα παιδιά τους να ολοκληρώσουν τις ιατρικές εξετάσεις που απαιτούνται για να μπουν σε έναν από τους είκοσι ξενώνες, οι οποίοι λειτουργούν υπό την αιγίδα του κράτους.
Σύμφωνα με το καταστατικό, οι κακοποιημένες γυναίκες με τα παιδιά τους μπορούν να μείνουν εκεί τρεις έως έξι μήνες, ίσως και παραπάνω όταν το απαιτούν οι περιστάσεις. “Στην αρχή ήταν το ίδρυμα. Τώρα είναι το σπίτι μας. Και το ακούω από τα παιδιά που μένουν εδώ. Λένε πάμε σπίτι μας, είμαστε σπίτι μας” περιγράφει η Ν. Μακρυδήμα.
Οι ασχολίες είναι παρόμοιες με αυτές ενός σπιτιού. Τα παιδιά όταν γυρίζουν από το σχολείο διαβάζουν και παίζουν. Οι γυναίκες ασχολούνται με τη φροντίδα του ξενώνα, τη μαγειρική και την ανάγνωση. Παράλληλα ασχολούνται με την ψυχική τους ενδυνάμωση με τη βοήθεια ψυχολόγων, παιδοψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών.
Η Αττική “κρατάει τα σκήπτρα” της κακοποίησης γυναικών, σε σχέση με τις υπόλοιπες περιφέρειες. Ωστόσο τα περιστατικά που αναφέρονται δεν είναι μόνον αυτά. Πολλές γυναίκες νιώθουν ντροπή και δεν τολμούν να αποκαλύψουν τη βία που υφίστανται πίσω από τις κλειστές πόρτες των σπιτιών του.
“Αυτές οι γυναίκες υποτιμούν πάρα πολύ το γεγονός. Το υποβαθμίζουν. Λένε ένα χαστούκι ήταν, δεν γίνεται συχνά” λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κλινική ψυχολόγος και διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Άννα Κανδαράκη. “Από πίσω υπάρχει ένα κομμάτι ενοχής, ότι με κάποιον τρόπο κι εγώ το προκαλώ. Η βαθύτερή τους πεποίθηση, ακόμα και αν δεν λέγεται, είναι ότι σε όλες τις σχέσεις υπάρχει βία” συμπληρώνει η ειδικός, που έχει συντελέσει στη θεραπεία κακοποιημένων γυναικών στο Παρίσι.
Τόσο η κλινική εμπειρία, όσο και η βιβλιογραφία δείχνουν ότι αυτές οι γυναίκες μέχρι να ζητήσουν βοήθεια έχουν υποστεί επανειλημμένως βία και έχουν φτάσει σε σημείο να φοβηθούν για τη ζωή τους. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι περισσότερες καταγγελίες γίνονται στη Σουηδία. Όχι γιατί εκεί οι άνθρωποι είναι πιο βίαιοι, αλλά γιατί οι γυναίκες γνωρίζουν καλύτερα τα δικαιώματά τους.
Η βία κατά των γυναικών δεν συναντάται μόνο στο οικογενειακό περιβάλλον αλλά και στο εργασιακό, όπου παίρνει τη μορφή της σεξουαλικής παρενόχλησης, της ταπείνωσης και του περιορισμού.
Οι ειδικοί καταχωρούν πλέον και νέες μορφές βίας κατά των γυναικών που έχουν να κάνουν με τον κυβερνοχώρο όπως η διαδικτυακή παρακολούθηση, η διαδικτυακή παρενόχληση και η μη συναινετική πορνογραφία.
