Η σύνθεση της μελλοντικής κυβέρνησης της Ιαπωνίας παρέμεινε ρευστή τη Δευτέρα, αφού οι ψηφοφόροι τιμώρησαν τον κυβερνητικό συνασπισμό του πρωθυπουργού Σιγκέρου Ισίμπα, ο οποίος ήταν μολυσμένος από σκάνδαλα, στις εκλογές του Σαββατοκύριακου, μη δίνοντας σε κανένα κόμμα σαφή εντολή να ηγηθεί της τέταρτης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου, αναφέρει το Reuters.
Η αβεβαιότητα έστειλε το γιεν σε χαμηλό τριών μηνών, καθώς οι αναλυτές προετοιμάζονταν για ημέρες, ή ενδεχομένως εβδομάδες, πολιτικής διαμάχης για τον σχηματισμό κυβέρνησης και ενδεχομένως για αλλαγή ηγέτη.
Αυτό συμβαίνει καθώς η χώρα αντιμετωπίζει οικονομικές αντιξοότητες, μια τεταμένη κατάσταση ασφαλείας που τροφοδοτείται από μια διεκδικητική Κίνα και μια πυρηνικά οπλισμένη Βόρεια Κορέα, και μια εβδομάδα πριν οι ψηφοφόροι των ΗΠΑ προσέλθουν στις κάλπες σε μια άλλη απρόβλεπτη εκλογική αναμέτρηση.
«Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε ούτε μια στιγμή στασιμότητας, καθώς αντιμετωπίζουμε πολύ δύσκολες καταστάσεις τόσο στο περιβάλλον ασφαλείας όσο και στο οικονομικό περιβάλλον», δήλωσε προκλητικά ο Ισίμπα σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα, δεσμευόμενος να συνεχίσει ως πρωθυπουργός.
Το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (LDP) του Ισίμπα και ο μικρότερος εταίρος του στον συνασπισμό, το Komeito, κατέλαβαν 215 έδρες στην κάτω βουλή, από 279 έδρες, καθώς οι ψηφοφόροι τιμώρησαν τους κατεστημένους βουλευτές για ένα σκάνδαλο χρηματοδότησης και μια κρίση κόστους ζωής. Δύο υπουργοί και ο ηγέτης του Komeito, Κεϊίσι Ισίι, έχασαν τις έδρες τους.
Ο μεγαλύτερος νικητής της βραδιάς, το κύριο αντιπολιτευόμενο Συνταγματικό Δημοκρατικό Κόμμα της Ιαπωνίας (CDPJ), είχε 148 έδρες, από 98 προηγουμένως, αλλά και πάλι πολύ λιγότερες από την πλειοψηφία των 233 εδρών.
Όπως ορίζει το σύνταγμα, τα κόμματα έχουν τώρα 30 ημέρες για να βρουν μια ομάδα που θα μπορεί να κυβερνήσει, και παραμένει αβεβαιότητα σχετικά με το πόσο καιρό μπορεί να επιβιώσει ο Ισίμπα – ο οποίος έγινε πρωθυπουργός πριν από λιγότερο από ένα μήνα – μετά την ήττα. Τα μικρότερα κόμματα σημείωσαν επίσης κέρδη και ο ρόλος τους στις διαπραγματεύσεις θα μπορούσε να αποδειχθεί καθοριστικός.
«Φαίνεται απίθανο να επιβιώσει (ο Ισίμπα) για να ηγηθεί μιας νέας κυβέρνησης ως πρωθυπουργός … αν και είναι πιθανό να παραμείνει ως υπηρεσιακός», δήλωσε ο Τομπάιας Χάρις, ιδρυτής της Japan Foresight, μιας εταιρείας παροχής συμβουλών για τον πολιτικό κίνδυνο.
Ο ηγέτης του CDPJ, Γιοσιχίκο Νόντα, δήλωσε ότι θα συνεργαστεί με άλλα κόμματα για να προσπαθήσει να εκδιώξει τους νυν κυβερνώντες, αν και οι αναλυτές θεωρούν ότι αυτό είναι μια πιο απομακρυσμένη πιθανότητα.
Το LDP κυβέρνησε την Ιαπωνία σχεδόν σε όλη τη μεταπολεμική της ιστορία και το αποτέλεσμα σηματοδότησε τις χειρότερες εκλογές του από τότε που έχασε για λίγο την εξουσία το 2009 από έναν πρόδρομο του CDPJ.
Θητεία αμαυρισμένη από σκάνδαλα
Ο Ισίμπα, που επιλέχθηκε σε μια αμφίρροπη κούρσα για την ηγεσία του LDP στα τέλη του περασμένου μήνα, προκήρυξε την πρόωρη δημοσκόπηση ένα χρόνο πριν από την ημερομηνία διεξαγωγής της, σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει δημόσια εντολή.
Τα αρχικά ποσοστά του έδειχναν ότι θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί την προσωπική του δημοτικότητα, αλλά όπως και ο προκάτοχός του Φούμιο Κισίντα, υπέστη πλήγμα από τη δυσαρέσκεια για το χειρισμό του σκανδάλου που αφορούσε μη καταγεγραμμένες δωρεές σε νομοθέτες του LDP.
Το LDP του Ισίμπα αρνήθηκε να υποστηρίξει αρκετούς υποψηφίους στις εκλογές που είχαν προσβληθεί από το σκάνδαλο. Όμως, λίγες ημέρες πριν από την ψηφοφορία, μια εφημερίδα που πρόσκειται στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ιαπωνίας ανέφερε ότι το κόμμα είχε παράσχει προεκλογικά κεφάλαια σε υποκαταστήματα με επικεφαλής υποψηφίους που δεν είχαν εγκριθεί.
Η ιστορία αυτή αναμεταδόθηκε ευρέως από τα ιαπωνικά μέσα ενημέρωσης, παρά το γεγονός ότι ο Ισίμπα δήλωσε ότι τα χρήματα δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από μη υποστηριζόμενους υποψηφίους. «Οι πληρωμές του LDP σε παραρτήματα δείχνουν παντελή έλλειψη φροντίδας για τη δημόσια εικόνα», έγραψε ένα κύριο άρθρο στην έγκυρη εφημερίδα Asahi δύο ημέρες πριν από τις εκλογές.
Η υποστήριξη από μικρότερα κόμματα, όπως το Δημοκρατικό Κόμμα για το Λαό (DPP) ή το Κόμμα Καινοτομίας της Ιαπωνίας (JIP), που κέρδισαν 28 και 38 έδρες αντίστοιχα, θα μπορούσε τώρα να αποτελέσει κλειδί για το LDP.
Ο επικεφαλής του DPP Γιουισίρο Ταμάκι και ο ηγέτης του JIP Νομπουγιούκι Μπάμπα δήλωσαν ότι αποκλείουν την ένταξή τους στον συνασπισμό, αλλά είναι ανοιχτοί σε ad hoc συνεργασία για ορισμένα θέματα.
Ο Ισίμπα κινήθηκε με αντίστοιχο τρόπο, λέγοντας ότι «αυτή τη στιγμή δεν αναμένουμε συνασπισμό» με άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Το LDP θα συζητήσει με άλλα κόμματα και ενδεχομένως θα υιοθετήσει κάποιες από τις πολιτικές τους ιδέες, πρόσθεσε.
Το DPP και το JIP προτείνουν πολιτικές που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρόκληση για το LDP και την Τράπεζα της Ιαπωνίας.
Το DPP ζητά να μειωθεί στο μισό ο φόρος επί των πωλήσεων 10% της Ιαπωνίας μέχρι να αυξηθούν οι πραγματικοί μισθοί, μια πολιτική που δεν υποστηρίζεται από το LDP, ενώ και τα δύο κόμματα έχουν επικρίνει τις προσπάθειες της BOJ να αυξήσει τα επιτόκια και να απογαλακτίσει την Ιαπωνία από τα νομισματικά κίνητρα δεκαετιών.
«Εξαρτάται από το τι μπορούν να δώσουν σε αυτά τα δύο κόμματα για να προσπαθήσουν να τα κάνουν να συνταχθούν με την πλευρά τους. Το καλύτερο σενάριο είναι να τα βάλουν στην κυβέρνηση συνασπισμού, αλλά αυτό είναι δύσκολο εγχείρημα», δήλωσε ο Ριντάρο Νισιμούρα, συνεργάτης της εταιρείας συμβούλων The Asia Group.
Σε δήλωσή του, ο επικεφαλής του ισχυρότερου επιχειρηματικού λόμπι της Ιαπωνίας Keidanren, Μασακαζού Τοκούρα, δήλωσε ότι ελπίζει σε μια σταθερή κυβέρνηση με επίκεντρο τον συνασπισμό LDP-Komeito για να κατευθύνει μια οικονομία που αντιμετωπίζει επείγοντα καθήκοντα όπως η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και η διατήρηση της δυναμικής για αυξήσεις μισθών.
Στα θετικά, ένα ρεκόρ 73 γυναικών εξελέγησαν στο ανδροκρατούμενο κοινοβούλιο της Ιαπωνίας, ξεπερνώντας τις 54 στις εκλογές του 2009.
