Εντείνεται η πολιτική σύγκρουση στη Βολιβία με άμεσο επίδικο το πότε θα διεξαχθούν οι εκλογές. Κατ’ αρχάς επρόκειτο να γίνουν την Κυριακή που μας πέρασε, 3 Μαΐου. Αναβλήθηκαν όμως εξ αιτίας του κορονοϊού, χωρίς να οριστεί νέα ημερομηνία (βλ. περισσότερα εδώ). Λίγο μετά την κήρυξη της καραντίνας, το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο είχε προτείνει ως πιθανές ημερομηνίες το διάστημα μεταξύ 6 Ιουνίου και 7 Σεπτεμβρίου. Πρόσφατα όμως (26 Απριλίου) εξέδωσε νέα ανακοίνωση, μεταθέτοντας το χρονικό αυτό διάστημα μεταξύ 28 Ιουνίου και 27 Σεπτεμβρίου.

Στα μέσα της περασμένης εβδομάδας τα δύο νομοθετικά σώματα της χώρας ψήφισαν ειδικό εκλογικό νόμο, ορίζοντας ότι οι εκλογές θα πρέπει να γίνουν μέσα στις επόμενες ενενήντα ημέρες, δηλαδή το αργότερο έως 3 Αυγούστου. Το Κοινοβούλιο συνεδρίασε την Τετάρτη 29 Απριλίου, η Γερουσία επομένη, και οι αποφάσεις ελήφθησαν από τους εκπροσώπους του MAS (του κόμματος του Έβο Μοράλες), που έχουν την πλειοψηφία και στα δύο.

Η ντε φάκτο κυβέρνηση της Τζανίνε Άνιες απέρριψε τον νέο εκλογικό νόμο ως απαράδεκτο, επικαλούμενη την υγεία των πολιτών και τη γνώμη των ειδικών. Δήλωσε πως θα καταθέσει ένσταση στο ειδικό Συνταγματικό Δικαστήριο, αντιπροτείνοντας σαν εναλλακτική ημερομηνία τα τέλη Σεπτεμβρίου, σύμφωνα και με την τελευταία πρόταση του Ανώτατου Εκλογικού Δικαστηρίου.

Σε συνέντευξή του στο Sputnik την Τρίτη, ο Έβο Μοράλες άφησε έμμεσα να εννοηθεί ότι δεν τον απασχολεί τόσο αν οι εκλογές γίνουν Αύγουστο ή Σεπτέμβριο, όσο κυρίως το να μη μετατεθούν για την επόμενη χρονιά ή και ακόμα παραπέρα. Διότι, όπως είπε, μόλις εμφανίστηκε η απειλή του κορονοϊού, η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών και της βολιβιανής δεξιάς, ήταν να πιέσουν την ντε φάκτο πρόεδρο, Τζανίνε Άνιες, να επικεντρωθεί στην πανδημία και να παραιτηθεί από την υποψηφιότητά της για την προεδρία, αφήνοντας έτσι μοναδικό βασικό αντίπαλο του MAS τον Κάρλος Μέσα. Ο νεοφιλελεύθερος κεντροδεξιός πολιτικός υπήρξε ήδη μία φορά πρόεδρος της Βολιβίας (2003-2005), ήταν ο βασικός αντίπαλος του Μοράλες στις εκλογές του Οκτωβρίου και, κατά τον Μοράλες, παραμένει πάντα ο εκλεκτός των ΗΠΑ. Το τελικό σχέδιό τους, συμπέρανε ο Μοράλες στη συνέντευξή του στο Sputnik, ήταν να μην υπάρξουν καθόλου εκλογές, εν όψει και μιας ενδεχόμενης νέας πρόσκλησης μέσα στο 2021.

Προηγείται και στον δεύτερο γύρο ο Λούις Άρσε

Κατά τα άλλα, σε ό,τι αφορά την εκλογική επιρροή των υποψηφίων δεν υπάρχουν πολύ πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Η τελευταία δημοσιεύθηκε περί τα μέσα Μαρτίου, και δείχνει μικρή ενίσχυση της πρωτιάς του υποψηφίου του MAS για την προεδρία, Λούις Άρσε, πρώην Υπουργού Οικονομικών του Έβο Μοράλες.

Όπως φαίνεται αναλυτικά στον πίνακα που ακολουθεί, το ποσοστό στην πρόθεση ψήφου υπέρ του Άρσε είναι 33,3%, πολύ μπροστά από τους δύο βασικούς αντιπάλους του, τον Κάρλος Μέσα (18.3%) και την Τζανίνε Άνιες (16,9%).

Πάντως, το σημαντικό σε αυτή τη δημοσκόπηση είναι ότι ο Λουίς Άρσε προηγείται όχι μόνο στον πρώτο, αλλά και στον δεύτερο γύρο. Εκεί δηλαδή που οι αντίπαλοί του ήλπιζαν ότι θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τη μεταξύ τους διαίρεση και να συγκροτήσουν μια ενιαία αντι-Μοράλες πλειοψηφία. Όμως, όπως προκύπτει από την έρευνα, ο Άρσε προηγείται και εκεί των αντιπάλων του, όποιος και αν είναι αυτός. Στην πρόθεση ψήφου για τον δεύτερο γύρο φαίνεται να λαμβάνει 42,9% απέναντι στον Μέσα (41%), και 43,2% απέναντι στην Άνιες (42,6%).

Αναλυτικά στοιχεία για όλες τις δημοσκοπήσεις και άλλες πληροφορίες για τις εκλογές μπορεί κανείς να βρει στο σχετικό λήμμα της Wikipedia.

Πολιτικές επιπτώσεις της πανδημίας

Εν τω μεταξύ η οικονομική επιδείνωση είναι ραγδαία. Και ενώ τα θύματα του κορoνοϊού δεν είναι πάρα πολλά (μέχρι τις 5 Μαϊου τα καταγεγραμμένα κρούσματα στη Βολιβία ήταν 1681 και οι νεκροί 82), το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού υποφέρει από πείνα – κυρίως οι αγρότες που το εισόδημά τους προέρχεται από τη λεγόμενη “άτυπη” οικονομία. Για αυτό και είναι πολλοί που απειθούν στην τήρηση των μέτρων προφύλαξης, θεωρώντας ότι κινδυνεύουν περισσότερο από τη φτώχεια και την πείνα, παρά από την πανδημία.

Για την αντιμετώπιση της κατάσταση ο Λούις Άρσε πρότεινε ήδη από τα τέλη Μαρτίου πέντε μέτρα άμεσης εφαρμογής: (α) Ο στρατός να διανέμει σε ημερήσια βάση ένα καλάθι με τρόφιμα σε όσες οικογένειες στερούνται τα αναγκαία. (β) Να καλυφθεί από το κράτος η πληρωμή του ενοικίου κατοικίας σε όσους εργάζονται με το μεροκάματο. (γ) Η κυβέρνηση να εγγυηθεί τις θέσεις εργασίας και το εισόδημα των μισθωτών του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. (δ) Να δημιουργηθούν ομάδες αλληλεγγύης για βοήθεια των ηλικιωμένων στο σπίτι. (ε) Να παρέχεται ιατρική φροντίδα στους άστεγους.

Όλα δείχνουν ότι η τελική κρίση των ψηφοφόρων θα επηρεαστεί από την πανδημία και τον τρόπο που αυτή αντιμετωπίστηκε, τόσο από την κυβέρνηση, όσο και από τις άλλες πολιτικές δυνάμεις. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στην κεντροδεξιά εφημερίδα Página Siete, το 76% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η πανδημία θα επηρεάσει πολύ το αποτέλεσμα των εκλογών. Στην ίδια έρευνα, με άριστα το 10, η κυβέρνηση Άνιες βαθμολογείται με 4,2 στον τρόπο που διαχειρίστηκε την πανδημία, και με 3,6 για τον εν γένει τρόπο που κυβερνά τη χώρα.

Στον επόμενο πίνακα αποτυπώνεται η εντύπωση των ερωτηθέντων για το πώς η πανδημία θα επηρεάσει τη γνώμη των ψηφοφόρων για κάθε υποψήφιο. Φαίνεται πως όλοι οι υποψήφιοι τα επηρεαστούν αρνητικά, εκτός από τον Λούις Άρσε, για τον οποίο το ισοζύγιο θετικού και αρνητικού επηρεασμού εμφανίζεται μηδενικό.