Μία νέα καταγγελία για καταστροφικές ενέργειες στον Βράχο της Ακρόπολης, η οποία συνδέεται (και πάλι) με τη χρήση κομπρεσέρ σε εργασίες οι οποίες εκτελούνται, εν κρυπτώ και παραβύστω, αυτή τη φορά σε παρακείμενο χώρο από εκείνον όπου είχε σημειωθεί η καταστροφή αρχαίων (αποκοπή αρχαίων πωρόλιθων) που είχε αποκαλύψει με δημοσίευμά του και σχετικό φωτογραφικό υλικό το Κοσμοδρόμιο στις 7 Μαρτίου 2021.

Αυτή τη φορά, σύμφωνα με δημοσίευμα της ΑΥΓΗΣ, “θύμα” του κομπρεσέρ έπεσε ένα αρχαίο γλυπτό που βρέθηκε σε “λάθος” θέση, κατά τις εργασίες που πραγματοποιούνται στο Βράχο της Ακρόπολης, κατόπιν εορτής, για την απορροή των ομβρίων υδάτων. 

Θυμίζουμε πως οι σχετικές εργασίες θα έπρεπε να είχαν προηγηθεί των νέων διαστρώσεων με τσιμέντο, όπως προέβλεπε άλλωστε και η εγκριτική για τις διαστρώσεις απόφαση που αναρτήθηκε στη “Διαύγεια” στις 2 Σεπτεμβρίου 2020. Εκεί παρατίθενται οι όροι έγκρισης της μελέτης, σε συνέχεια της απόφασης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου της 19ης Μαΐου 2020, με τον 11ο όρο, που όμως δεν τηρήθηκε, να προβλέπει την εκπόνηση “σε εύλογο χρόνο, υδραυλικής μελέτης για την οργανωμένη παροχέτευση των ομβρίων από τον Ιερό Βράχο” δεδομένου ότι “οι προς διαμόρφωση επιφάνειες θα είναι μεγάλης έκτασης και μη διαπερατές [και] θα πρέπει να διαθέτουν κατάλληλες ρύσεις σε συνάρτηση με το υπάρχον ή το προβλεπόμενο σύστημα παροχέτευσης του Ιερού Βράχου”.

Η παράβαση εκείνου του όρου, σε συνάρτηση με την έκταση των νέων μη διαπερατών τσιμεντοστρώσεων, συνέβαλε, παρά τις συνεχείς διαψεύσεις του υπουργείου Πολιτισμού, και στην απαράδεκτη εικόνα της πλημμυρισμένης Ακρόπολης τον περασμένο Δεκέμβριο, εικόνα που είχε αποκαλύψει πρώτο το Κοσμοδρόμιο, δίνοντας στη δημοσιότητα και σχετικά βίντεο

Η δεύτερη μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα καταγγελία για καταστροφικές επί αρχαίων ενέργειες με χρήση μηχανημάτων βαρέως τύπου (κομπρεσέρ), εντός αρχαιολογικού χώρου και δη της Ακρόπολης, θέτει εκ νέου ένα σοβαρό ερώτημα που το Υπουργείο Πολιτισμού, λαλίστατο κατά τα λοιπά, έχει αφήσει αναπάντητο: από πότε εργασίες σε οργανωμένους αρχαιολογικούς χώρους γίνονται με κομπρεσέρ, από ανεξέλεγκτα και δίχως αρχαιολογική επίβλεψη ιδιωτικά συνεργεία;

Η πρώτη, άλλωστε, καταγγελία για την καταστροφή των αρχαίων πωρόλιθων, η οποία έχει φτάσει και στη Βουλή με επίκαιρη -και αναπάντητη μέχρι τούδε- ερώτηση του βουλευτή του ΜέΡΑ25 Κλέωνα Γρηγοριάδη, θα έπρεπε, όπως σημειώναμε και σε προηγούμενο κείμενό μας, ήδη από την δημοσιοποίησή της, τεκμηριωμένης άλλωστε και από σχετικό φωτογραφικό υλικό, να έχει προκαλέσει την αυτεπάγγελτη παρέμβαση του αρμόδιου εισαγγελέα.

Η απάντηση Μενδώνη στην Libération   

Η νέα καταγγελία για καταστρεπτικές εργασίες στην Ακρόπολη είδε το φως της δημοσιότητας πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι από την απάντηση που έδωσε, δια του Γραφείο Τύπου του υπουργείο Πολιτισμού, η Λίνα Μενδώνη σε πρόσφατο δημοσίευμα της γαλλικής εφημερίδας Libération που έφερε τον χαρακτηριστικό τίτλο  “Ακρόπολη, τσιμεντωμένη και βανδαλισμένη ομορφιά”.

Σε μια εκτενή απαντητική επιστολή 2.100 λέξεων, η υπουργός Πολιτισμού επιχειρεί να απαντήσει στο δημοσίευμα, επιτιθέμενη επί της ουσίας τόσο στον συντάκτη του ρεπορτάζ Fabien Perrier όσο και στην πρόεδρο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Δέσποινα Κουτσούμπα, και τον αρχιτέκτονα και αναστηλωτή των Προπυλαίων, Τάσο Τανούλα, δηλώσεις των οποίων φιλοξένησε η Libération. 

“Όταν ο κ. Perrier υποστηρίζει αβίαστα και με περισσή ευκολία την προσωπική του άποψη ότι η Ακρόπολη κινδυνεύει να καταστραφεί για πάντα πρέπει να είναι σε θέση να την τεκμηριώσει”, σημειώνει η απαντητική επιστολή, κατηγορώντας τον συντάκτη πως “δεν μερίμνησε ως όφειλε να ελέγξει την αξιοπιστία των πηγών του επιβεβαιώνοντας τα λεγόμενά τους, γι’ αυτό σε πολλές περιπτώσεις οι πληροφορίες που δημοσιεύει ελέγχονται για την ακρίβεια και την εγκυρότητά τους”.

Προς επίρρωση των ισχυρισμών της, η υπουργός Πολιτισμού παραθέτει ορισμένα επιχειρήματα από αυτά που και στο παρελθόν έχει επικαλεστεί, πλην όμως έχουν ήδη διαψευστεί από τα στοιχεία που έχουν έρθει στη δημοσιότητα!   

Επιχειρεί λ.χ. να διαψεύσει την αναφορά του δημοσιεύματος περί χρήσης οπλισμένου σκυροδέματος για τις νέες διαστρώσεις, την ίδια στιγμή που παραδέχεται πως “σε ελάχιστες μόνον κρίσιμες θέσεις τοποθετήθηκε οπλισμός (μικρά τεμάχια γαλβανισμένου πλέγματος Φ6)”, ενώ επιχειρεί να ανασκευάσει την αναφορά του δημοσιεύματος πως “όλα ξεκίνησαν στο τέλος Οκτωβρίου 2020, σε μία Ελλάδα που επρόκειτο να επιβάλει ξανά περιοριστικά μέτρα”, αντιτείνοντας πως “η επιστημονική συζήτηση και η έγκριση των σχεδίων της επέμβασης έγινε από τον Απρίλιο έως τον Ιούλιο 2020, με την ίδια σχολαστικότητα όπως και για κάθε άλλο έργο”, παραπέμποντας, δηλαδή στην καταγέλαστη “μελέτη” της ΝΑΜΑ ΑΕ με τον ψευδεπίγραφο, όπως έχει πλέον επιβεβαιωθεί, τίτλο “Διαμόρφωση Διαδρόμων στον Αρχαιολογικό Χώρο της Ακρόπολης Για Άτομα με Δυσκολία στην Κίνηση”, αλλά και στις διεργασίες που ακολούθησαν μέχρι την έκδοση, τον Σεπτέμβριο του 2020, της εγκριτικής απόφασης για την υλοποίησή της, με όρους, που, όπως σημειώσαμε και ανωτέρω, δεν τηρήθηκαν καν…

Το υπουργείο Πολιτισμού, μάλιστα, συνεχίζει να επιμένει στο αρχικό του αφήγημα, παρά τη σχετική διάψευση και από τον ίδιο τον Μανόλη Κορρέ, πρόεδρο της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακτόπολης (ΕΣΜΑ), πως οι νέες διαδρομές έγιναν “προκειμένου το κορυφαίο μνημείο να είναι -για πρώτη φορά- απολύτως προσβάσιμο σε ολόκληρη την κοινωνία”. Η Λίνα Μενδώνη, όχι μόνο δεν παραδέχεται πως οι εκτεταμένες διαστρώσεις είχαν εντελώς διαφορετική στόχευση, αλλά επιμένει να μιλά, ψευδώς, για “απολύτως” προσβάσιμη Ακρόπολη, σε πείσμα ακόμη και των παρατηρήσεων που, εκ των υστέρων πάντως, κλήθηκε να κάνει σχετικά με τις εργασίες η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία.

Στην απάντησή του, το υπουργείο Πολιτισμού διατείνεται επίσης πως είναι ανακριβέστατη η αναφορά πως “χρησιμοποίησαν βαριά μηχανήματα, που έκαναν ζημιά στον χώρο”, την οποία αποδίδει το δημοσίευμα της Libération στον Τάσο Τανούλα. Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, πως την σχετική καταγγελία για βλάβες στο χώρο, οι οποίες σχετίζονται με τη χρησιμοποίηση κρουστικού μηχανήματος για την αφαίρεση της μεγάλης τσιμεντένιας βάσης του γερανού στα δυτικά, αλλά και την διέλευση ερπυστριοφόρου οχήματος επί αρχαίων μαρμαροστρώσεων για τη μεταφορά τόνων οικοδομικού υλικού κοντά στο μνημείο Αγρίππα, είχε κάνει χωρίς έκτοτε να έχει από κανέναν διαψευστεί, ο Τ. Τανούλας ήδη από τις 17 Μαρτίου, μιλώντας, παρόντος του Μανόλη Κορρέ, στην δημόσια διαδικτυακή συζήτηση με τίτλο “Αμφιλεγόμενες παρεμβάσεις στην Ακρόπολη. Μια δημόσια συζήτηση δίχως φόβο και πάθος”. Φυσικά, στην, ελεγχόμενη κι αυτή για την αξιοπιστία της, απάντησή του το υπουργείο αναφέρεται, στο σχετικό σημείο, αποκλειστικά “στο έργο της διάστρωσης”, για να ξεφύγει, προφανώς, από το θέμα της καταστροφής των πωρόλιθων για την οποία κάναμε ήδη λόγο και η οποία σχετίζεται με την τοποθέτηση του ανελκυστήρα και όχι με τις διαστρώσεις.   

Κατά τα λοιπά, στην απάντηση Μενδώνη προς την Libération επαναλαμβάνει, μονότονα, επιχειρήματα που έχει χρησιμοποιήσει ανεπιτυχώς και στο παρελθόν, πέφτοντας, ωστόσο, και σε νέες ανακρίβειες. Ισχυρίζεται, για παράδειγμα, πως η από τον Σεπτέμβριο του 2019, κατά το Υπουργείο, συμφωνία δωρεάς με το Ίδρυμα Ωνάση περιλάμβανε τις εργασίες για “τη δημιουργία διαδρομών ΑμεΑ (α΄ και β’ φάση) επί του Βράχου” και για “την προμήθεια οχημάτων GolfCarts για την διευκόλυνση της πρόσβασης των ΑμεΑ από τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου έως τον ανελκυστήρα”. 

Όπως έχει, όμως, αποκαλυφθεί από τα ίδια τα έγγραφα που υποχρεώθηκε μόλις πρόσφατα να προσκομίσει στη Βουλή η Λίνα Μενδώνη, οι εργασίες αυτές δεν περιλαμβάνονταν καν στην από 28 Φεβρουαρίου 2020 Σύμβαση Δωρεάς, ενώ προστέθηκαν αργότερα, με τροποποιήσεις-επεκτάσεις, σε μια διαδικασία που, όπως έχουμε εκτενώς παρουσιάσει, ελέγχεται στο σύνολό της για τη νομιμότητά της.

Σε ένα σημείο της απάντησής του το υπουργείο Πολιτισμού έχει κάποιο δίκιο: διορθώνει τον συντάκτη της Libération πως τη φράση “είμαι απόλυτα ικανοποιημένος με το αποτέλεσμα” ο Μανόλης Κορρές δεν την είπε σε συνέντευξη τύπου στις αρχές Απριλίου. Πράγματι, δεν την είπε αρχικά σε συνέντευξη τύπου, αλλά σε διάλεξη, ανοιχτή όμως στο κοινό και με εκτενή κάλυψη από τα ειδησεογραφικά μέσα, και όχι, όπως αναφέρει, το υπουργείο μόνο προς στους φοιτητές του Εργαστηρίου Ιστορίας και Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου. Την επανέλαβε πάντως αργότερα και σε συνέντευξή του στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ.

Εν ολίγοις, η απάντηση Μενδώνη στο δημοσίευμα της Libération το μόνο που κάνει είναι να προδίδει εκνευρισμό για την διεθνή όπως εξελίσσεται κατακραυγή και να ξανανοίγει την συζήτηση σε όλα τα επιμέρους επίδικα ζητήματα που έχουν τους τελευταίους μήνες αναδειχθεί σχετικά με τις εργασίες που εκτελεί στην Ακρόπολη το υπουργείο Πολιτισμού και τα ιδιωτικά συνεργεία του Ιδρύματος Ωνάση.

Έχει δε ειδικό ενδιαφέρον το γεγονός πως το υπουργείο Πολιτισμού επιλέγει να απαντήσει, και μάλιστα τόσο εκτενώς και με τέτοιον εκνευρισμό, σε ένα από τα διεθνή δημοσιεύματα με παρόμοιο κριτικό περιεχόμενο σε όσα συμβαίνουν στην Ακρόπολη. 

Είχαν προηγηθεί, μεταξύ άλλων, τα δημοσιεύματα στην Le Figaro με τίτλο “Αθήνα: Δάκρυα γύρω από τα τσιμεντένια νέα μονοπάτια της Ακρόπολης” (28/4/2021), στο The Art Newspaper με τίτλο “Acropolis renovation plans spark accusations that it’s ‘just another way to fit in more tourists’” (28/4/2021) , στο Smithsonian Magazine (29/4/2021), στον Εθνικό Κήρυκα – The National Herald με τίτλο “World Archaeologists, Critics Blast Tourist-Friendly Acropolis Scheme” (30/4/2021), ενώ στον χορό των επικριτικών για την κυβέρνηση δημοσιευμάτων του ξένου τύπου προστέθηκε στις 7 Μαΐου, μετά το δημοσίευμα της Libération, και ο Le Monde, με τον επίσης εντυπωσιακό τίτλο “Στην Ακρόπολη αρχαιολόγοι και ιστορικοί θρηνούν για την ιεροσυλία”.

Το υπουργείο Πολιτισμού και η Λίνα Μενδώνη έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν. Πίστεψαν, προς στιγμήν, πως οι αντιδράσεις για τις εργασίες στην Ακρόπολη θα κοπάσουν μέσα από διοχετευμένες από το ίδιο πληροφορίες στα εγχώρια και ελεγχόμενα μέσα μαζικής επικοινωνίας ή πως οι καταγγέλλοντες θα καμφθούν από την επιστράτευση προσωπικών επιθέσεων απαξίωσης τους. Έκαναν λάθος.

Όπως έκαναν λάθος να ξεκινήσουν στην Ακρόπολη έργα τέτοιας έκτασης και βάθους, με τις διαδικασίες που επέλεξαν και τις πολιτικές επιλογές που έκαναν. Συνεχίζουν να κάνουν λάθος, αρνούμενοι να παραδεχτούν τα προηγούμενα λάθη τους και επιτιθέμενοι στις κριτικές φωνές και τώρα και στον ξένο τύπο. Συνεχίζουν να κάνουν λάθος συγχέοντας τη Libération και τον υπόλοιπο ξένο τύπο με το… Liberal.

Όμως, ο ασκός του Αιόλου άνοιξε.