Στο μέσον της εκλογικής χρονιάς και με φόντο τον αυξανόμενο αριθμό των θανάτων στις ΗΠΑ που έχουν φτάσει τις 22.000, ο Λευκός Οίκος σπεύδει να επανεκκινήσει την αμερικανική οικονομία από την 1η Μαΐου. Οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ έχουν εμπλακεί σε μία ανοργάνωτη προσπάθεια υποστήριξης της επιθυμίας του προέδρου για την αναζωογόνηση της οικονομίας και τη σταθεροποίηση της χρηματαγοράς.
“Θα πω αυτό: Θέλω να ανοίξω την οικονομία όσο το δυνατό πιο γρήγορα. Πρέπει να ανοίξουμε τη χώρα μας”, δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης που έγινε την Παρασκευή.
Όταν ρωτήθηκε βάσει ποιων δεδομένων θα λάβει τις αποφάσεις του, ο ίδιος έδειξε το κεφάλι του απαντώντας: “τα δεδομένα είναι εδώ”.
Ποιος πληρώνει τον λογαριασμό;
Υπό την εντολή της οικονομικής σταθερότητας, έχει ήδη πραγματωθεί ο ριζοσπαστικότερος κοινωνικός, πολιτικός και οικονομικός μετασχηματισμός στην (εν ειρήνη) ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη κοινωνικοποίηση του χρέους και την υψηλότερη ιδιωτικοποίηση του κέρδους που έχει γίνει μέχρι σήμερα.
Τη Δευτέρα 23 Μαρτίου, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Αμερικής στήριξε τις αγορές του αμερικανικού θησαυροφυλάκιου, τις υποθήκες και τα εταιρικά χρέη, προσφέροντας άπειρα κεφάλαια για την αγορά ομολόγων.
Σε αυτόν τον ελιγμό, η FED επένδυσε περίπου 300 δισεκατομμύρια δολάρια για την απόκτηση εταιρικού χρέους. Λίγες μέρες αργότερα την Πέμπτη, η Γερουσία ψήφισε ένα πακέτο διάσωσης ύψους 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, με πρόγραμμα δανεισμού ύψους 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τις μεγάλες επιχειρήσεις.
Πρόκειται για μια αιφνιδιαστική κίνηση της Fed, η οποία πριν από λίγες ημέρες, είχε μειώσει -για πρώτη φορά από την κρίση του 2008- τα επιτόκιά της κατά 0,5% στο εύρος του 1%-1,25%.
Η Fed, λοιπόν, μηδένισε τα επιτόκιά της, τα οποία ουσιαστικά εναρμονίστηκαν με αυτά της ευρωζώνης και τη ιαπωνικής κεντρικής τράπεζας.
Ο Μάριο Ντράγκι, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, έγραψε: “Είναι ήδη σαφές ότι η απάντηση (στην κρίση) πρέπει να συνεπάγεται σημαντική αύξηση του δημόσιου χρέους. Η απώλεια εισοδήματος από τον ιδιωτικό τομέα – και κάθε οφειλόμενο χρέος για την κάλυψη του χάσματος – πρέπει τελικά να απορροφηθεί, εν όλω ή εν μέρει, από τους δημοσιονομικούς ισολογισμούς. Πολύ υψηλότερα επίπεδα δημόσιου χρέους θα γίνουν ένα μόνιμο χαρακτηριστικό των οικονομιών μας…”.
Το σενάριο είναι ίδιο με ό,τι συνέβη κατά την τελευταία δεκαετία μετά την χρηματοοικονομική κρίση του ’08. Οι Κεντρικές Τράπεζες, θέλοντας να αυξήσουν τις δαπάνες και τις επενδύσεις, έφτασαν σε μηδενικά επιτόκια κάνοντας τα χρήματα φθηνά. Οι εταιρείες από την πλευρά τους δανείστηκαν χρήματα για να χρηματοδοτήσουν μαζικές εξαγορές μετοχών εμπλουτίζοντας την μικρή ελίτ των μετόχων τους, για να πληρώσουν μεγάλα μερίσματα και για να χρηματοδοτήσουν υπερβολικά υψηλά επιδόματα.
Το 2019, οι εταιρείες του δείκτη S & P 500 (είναι ο δείκτης για τις μεγαλύτερες -βάσει αξίας- εισηγμένες αμερικανικές εταιρείες στις αγορές του NYSE και του NASDAQ, περιλαμβάνει τις 500 κορυφαίες εταιρείες των ΗΠΑ και αποτυπώνει περίπου το 80% κάλυψης της διαθέσιμης κεφαλαιοποίησης της αγοράς, με την Apple, τη Microsoft και την Exxon ως τις τρεις μεγαλύτερες εταιρείες) δαπάνησαν περισσότερο από το 100% της ελεύθερης ταμειακής τους ροής για αγορές ιδίων μετοχών και πληρωμές μερισμάτων. Αυτές οι εταιρείες εμπλούτισαν τους μετόχους τους μέσω της απερίσκεπτης συσσώρευσης χρεών. Περισσότερο από το ήμισυ των εξαγορών αυτών των μετοχών χρηματοδοτήθηκαν με χρέη. Η αγορά ιδίων μετοχών αυξάνει αυτόματα την αξία των μετοχών μέσω της μείωσης την προσφορά τους.
Έτσι, το εταιρικό χρέος αυξήθηκε στα 10 τρισεκατομμύρια δολάρια στα τέλη του 2019, σχεδόν στο 50% του αμερικανικού ΑΕΠ, προκαλώντας τον Πρόεδρο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Jay Powell, να κάνει τη σιωπηρή παρατήρηση ότι “αυτοί οι αριθμοί πρέπει να προσελκύσουν την προσοχή μας”.
Όλη αυτή η συγκέντρωση πλούτου – μεγάλο μέρος του οποίου χρησιμοποιείται για τη δημιουργία μη βιώσιμων εταιρειών σε βιομηχανίες που αποδεκατίζουν το φυσικό περιβάλλον – μεταμορφώνεται πλέον σε ένα χρέος το οποίο επωμίζονται οι απλοί αμερικανοί πολίτες, πολλοί από τους οποίους μάλιστα, δεν έχουν καν γεννηθεί. Αυτό συνέβη ενώσω οι αμερικανοί ήταν ακινητοποιημένοι σε μια περίοδο φόβου και τρόμου.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και σήμερα, με την διαφορά ότι ο αμερικανικός λαός δεν αντιμετωπίζει μόνο την χρεοκοπία του. Αντιμετωπίζει καθημερινά και τον θάνατο.
