Η πανδημία του Covid-19 άλλαξε την καθημερινότητα εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου. Πλέον τα lockdown σιγά – σιγά χαλαρώνουν και όλοι αδημονούν να επιστρέψουν στην ‘κανονικότητα’, ελπίζοντας ότι οι πληγές που άνοιξε ο κορονοϊός σε όλα τα μέτωπα θα επουλωθούν γρήγορα.
Κάποιες πληγές, όμως, είναι βαθύτερες από άλλες. Σύμφωνα με την ανάλυση του Ρόμπερτ Ράιχ (Robert Reich) στην εφημερίδα Guardian, ο Covid-19 έχει ήδη ματώσει ανεπανόρθωτα την ταξική διαστρωμάτωση των πιο ανεπτυγμένων κρατών. Στις ΗΠΑ συγκεκριμένα, η απόσταση που ήδη είχε μεγαλώσει δραματικά τα τελευταία χρόνια ανάμεσα στις κοινωνικές και οικονομικές τάξεις, έχει αποκτήσει πλέον χαοτικές διαστάσεις.
Σ’ αυτό συνέβαλαν καθοριστικά οι τέσσερις νέες κατηγορίες εργαζομένων που δημιουργήθηκαν κατά το διάστημα των μέτρων που επιβλήθηκαν εξ’ αιτίας του κορονοϊού.
Οι τηλε-εργαζόμενοι
Αποτελούν το 35% του εργατικού δυναμικού των ΗΠΑ και είναι οι άνθρωποι που συνεχίζουν να εργάζονται ‘από το σπίτι’, γιατί οι εργασίες τους μπορούν να διεκπεραιωθούν μέσω Η/Υ. Θεωρητικά ανήκουν στους ευνοημένους γιατί συνεχίζουν να έχουν δουλειά και να πληρώνονται γι’ αυτήν, αλλά τα ωράρια και η περιγραφή της εργασίας τους έχουν καταστρατηγηθεί – μπορεί και ανεπίστρεπτα.
Οι απολύτως απαραίτητοι
Αποτελούν το 30% του εργατικού δυναμικού της χώρας. Είναι το νοσηλευτικό προσωπικό, οι αγρότες και οι εργαζόμενοι στην αλυσίδας τροφοδοσίας τροφίμων και φαρμάκων, οι υπάλληλοι της καθαριότητας, οι αστυνομικοί, οι πυροσβέστες και οι στρατιωτικοί. Οι δικοί τους μισθοί δεν έχουν πειραχτεί, αλλά αυτές τις μέρες αναγκάζονται συχνά να εκτίθενται στον ιό χωρίς επαρκή προστατευτικό εξοπλισμό. Κάποιοι εργάζονται επιπλέον ώρες χωρίς να εισπράττουν υπερωρίες, οι άδειές τους έχουν ανασταλεί, ενώ πολλοί αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τη φύλαξη των παιδιών τους, τα οποία δεν πάνε σχολείο ούτε κάνουν τις εξωσχολικές τους δραστηριότητες.
Οι απλήρωτοι
Αυτή τη στιγμή, οι άνθρωποι στις ΗΠΑ που θεωρητικά παραμένουν εργαζόμενοι αλλά δεν εισπράττουν τους μισθούς τους είναι περισσότεροι από τους ανέργους. Και το ποσοστό ανεργίας αγγίζει αυτό της εποχής του Κραχ. Πολλοί εξ’ αυτών εξαναγκάστηκαν σε χρήση της άδειάς τους, άλλοι μπήκαν στο σύστημα των κρατικών επιδομάτων.
Οι τέσσερις στους έξι ενήλικες στη χώρα του Τραμπ δηλώνουν ότι οι ο ίδιοι ή κάποιο μέλος της οικογένειάς τους έχασε τη δουλειά του ή τον μισθό του εξ’ αιτίας του κορονοϊού σύμφωνα με το Ίδρυμα ερευνών Pew. Και 9.2 άνθρωποι μέχρι σήμερα έχουν χάσει την ασφάλισή τους.
Όλοι αυτοί, φυσικά, χρειάζονται χρήματα για να καλύπτουν τα τρέχοντα έξοδά τους. Λιγότεροι από τους μισούς δηλώνουν ότι αντέχουν να καλύψουν αυτά τα βασικά έξοδα έστω για τρεις μήνες. Το αμερικανικό κράτος τους έχει απογοητεύσει επανειλημμένα τις τελευταίες εβδομάδες: τα επιδόματα στήριξης είναι πενιχρά, τα περισσότερα δεν έχουν εισπραχθεί λόγω υπερφόρτωσης των δικτύων των κοινωνικών υπηρεσιών, τα δάνεια προς τις μικρές επιχειρήσεις πήγαν στις μεγάλες και καλά δικτυωμένες επιχειρήσεις, ο ηγέτης των ρεπουμπλικανών στη γερουσία δήλωσε την περασμένη Τετάρτη ότι είναι αντίθετος σε οποιαδήποτε περαιτέρω παροχή κρατικής βοήθειας προς τις τοπικές κυβερνήσεις. Όπως εξήγησε, είναι καλύτερα να χρεοκοπήσουν. Αυτό μόνο ένα πράγμα μπορεί να σημαίνει: ακόμα λιγότερη βοήθεια σ’ αυτούς που την έχουν ανάγκη.
Οι παντελώς ξεχασμένοι
Σ΄αυτό το γκρουπ συμπεριλαμβάνονται όλοι αυτοί που εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να τηρήσουν τα μέτρα της ‘κοινωνικής αποστασιοποίησης’. Οι φυλακισμένοι, οι κρατούμενοι σε δομές μεταναστών, οι μετανάστες που εργάζονται ως εποχικοί εργάτες, οι Ινδιάνοι που ζουν σε καταυλισμούς, οι άστεγοι, οι τρόφιμοι σε διάφορα ιδρύματα.
Όλες αυτές οι ομάδες μπορούν δυνητικά να αποτελέσουν εστίες μόλυνσης, για ευνόητους λόγους. Εξίσου ευνόητο είναι το ότι αυτές οι τόσο ευπαθείς κοινότητες δεν έχουν ικανή πρόσβαση στις ιατρικές υπηρεσίες και δεν απολαμβάνουν σχεδόν καθόλου περίθαλψη.
Στις ΗΠΑ, η πλειοψηφία των απλήρωτων, των απολύτως απαραίτητων και των παντελώς ξεχασμένων είναι μαύροι οι ανήκουν στις κοινότητες των λατίνων – στις πληθυσμιακές ομάδες, δηλαδή, που εμφανίζουν το μεγαλύτερο ποσοστό κρουσμάτων. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία που δημοσίευσε το Associated Press, το 33% των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους από τον κορονοϊό στη χώρα είναι Αφροαμερικανοί, παρότι αποτελούν μόλις το 14% του πληθυσμού στις περιοχές απ’ όπου αντλήθηκαν τα στοιχεία του δείγματος. Η φυλή των Νάβαχο μετράει ήδη περισσότερους νεκρούς απ’ όσους 13 ολόκληρες πολιτείες των ΗΠΑ μαζί. Οι τέσσερις από τις 10 μεγαλύτερες εστίες μόλυνσης στη χώρα είναι σωφρονιστικά ιδρύματα.
Πρέπει να ασχοληθούμε μ’ αυτούς τους ανθρώπους. Και όχι μόνο για ανθρωπιστικούς λόγους, ούτε επειδή ο Covid-19 είναι ταξικός. Οι άνθρωποι αυτοί είναι η κοινωνία. Αν οι απολύτως απαραίτητοι δεν είναι επαρκώς προστατευμένοι, οι απλήρωτοι θα υποχρεωθούν σε επιστροφή στις εργασίες τους νωρίτερα, πριν προλάβει το σύστημα να οργανωθεί ώστε να τους προστατεύσει. Οι παντελώς ξεχασμένοι θα μείνουν, φυσικά, ξεχασμένοι. Μοιραία, όταν ο ιός ξεμπερδέψει με όλους αυτούς, θα αρχίσει να θερίζει ακόμα πιο βάναυσα τους τηλε-εργαζόμενους, αλλά και τους προνομιούχους. Για πολλούς μήνες, αν όχι για χρόνια.
