Η διαμάχη που έχει ξεσπάσει στους κόλπους της Ε.Ε. σχετικά με την οικονομική διάσωση της γερμανικής αεροπορικής εταιρείας Lufthansa κορυφώνεται. Το σχέδιο της γερμανικής κυβέρνησης να ενισχύσει έκτακτα την πληττόμενη εταιρεία με 9,8 δισ. ευρώ συναντά μεγάλες αντιδράσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τόσο από κυβερνήσεις άλλων κρατών-μελών όσο και από άλλες αεροπορικές εταιρίες, με πρώτη τη Ryanair. Οι αντιδράσεις οδήγησαν χτες Τετάρτη στην ανακοίνωση της γερμανικής εταιρείας ότι παραιτείται των κρατικών ενισχύσεων. Αναφέρεται δε ότι η Lufthansa ίσως επιλέξει την ελεγχόμενη χρεοκοπία.
Σκληρή στάση απέναντι στα γερμανικά σχέδια κρατάει η Δανή επίτροπος Ανταγωνισμού της Κομισιόν, Μαργκρέτε Βεστάγκερ. Ενώ η Lufthansa κάθε μέρα που περνά αιμορραγεί οικονομικά και περίμενε με αγωνία τα χρήματα της ενίσχυσης από το γερμανικό κράτος, το οποίο παράλληλα θα πάρει και το 20% συν μια των μετοχών του αεροπορικού κολοσσού και θα αναδειχθεί στον μεγαλύτερο μέτοχο, η Βεστάγκερ θέτει όρους ώστε κάτι τέτοιο, να μην οδηγήσει σε δημιουργία αθέμιτων πλεονεκτημάτων για τον γερμανικό αερομεταφορέα εις βάρος των ανταγωνιστών του.
Οι όροι από πλευράς της Κομισιόν είναι συγκεκριμένοι: η Lufthansa πρέπει να παραδώσει στους ανταγωνιστές της, ανάμεσα σε αυτούς και στην Ryanair, δώδεκα θέσεις αεροπλάνων, που θα σήμαινε την απώλεια συνολικά 96 slots ημερησίως στα αεροδρόμια της Φρανκφούρτης και του Μονάχου, ώστε “να αποκατασταθούν οι συνθήκες δίκαιου ανταγωνισμού”. Slot είναι το απαιτούμενο ποσό χρόνου που έχει μια εταιρία σε ένα αεροδρόμιο προκειμένου να εκτελέσει μια προσγείωση ή απογείωση. Τα συγκεκριμένα αεροδρόμια αξιολογούνται ως τα σημαντικότερα στη Γερμανία και συγκαταλέγονται στα πιο κεντρικά της Ευρώπης, καθώς σε αυτά πραγματοποιείται πλήθος ανταποκρίσεων.
Αυτό δημιουργεί, πέρα από το τεχνικό ζήτημα που θα προκύψει για τη Lufthansa, η οποία θα έχει πλέον λιγότερα διαθέσιμα slots σε δυο καίριας σημασίας αεροδρόμια, και πολιτικό πρόβλημα στους Χριστιανοκοινωνιστές που κυβερνούν στο Μόναχο και δηλώνουν ανήσυχοι για το τι θα συμβεί με τη λειτουργία του εκεί αεροδρομίου. Αλλά και στους Χριστιανοδημοκράτες, που ελέγχουν την τοπική κυβέρνηση στην Έσση, πόλη της οποίας είναι η Φρανκφούρτη, έχει δημιουργηθεί πολιτικός πονοκέφαλος από το ποιά θα είναι η έκβαση της υπόθεσης στην Κομισιόν. Στο σχετικό ρεπορτάζ του Spiegel αναφέρεται αφενός ότι ο Χριστιανοδημοκράτης πρωθυπουργός του κρατιδίου εκφράζει ανησυχίες, αφετέρου ότι το ομοσπονδιακό υπουργείο Οικονομικών εμφανίζεται βέβαιο ότι στο τέλος θα υπερισχύσει απέναντι στην Ευρωπαία επίτροπο.
Η Lufthansa κατέχει στα δυο αεροδρόμια το 70% των slots και η Κομισιόν χαρακτηρίζει αυτό το μέγεθος υπερβολικό και ενάντιο στον υγιή ανταγωνισμό, ειδικά εάν πρόκειται πλέον για μια εταιρία της οποίας το 20% ανήκει στο κράτος. Εξάλλου, όπως υπενθυμίζει ο Spiegel, η σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία περί ανταγωνισμού έχει υποστηριχθεί ενεργά στο παρελθόν από τη Γερμανία. Στο επιχείρημα, τέλος, που προβάλλεται σχετικά με την ενίσχυση της Air France, δίνεται η απάντηση από πλευράς Κομισιόν, πως η γαλλική εταιρία δεν πήρε απευθείας κρατική ενίσχυση, αλλά δάνεια και αυτό δεν αντιβαίνει τους κανονισμούς.
Στο ρεπορτάζ της οικονομικής εφημερίδας Handelsblatt αναφέρεται πως κύκλοι της Lufthansa θεωρούν ότι έγινε σοβαρό λάθος με το να καθυστερήσει η διαδικασία ανακοίνωσης του πακέτου στήριξης. Αν αυτό είχε συμβεί νωρίτερα ίσως να είχαν προληφθεί οι αντιδράσεις και να είχαν αιφνιδιαστεί οι Βρυξέλλες, ενώ τώρα, προκειμένου να είναι έννομη η διαδικασία απόκτησης των μετοχών από το κράτος, πρέπει να συγκληθεί γενική συνέλευση μετόχων – και κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει πριν περάσουν τρεις εβδομάδες. Η ίδια η πρόεδρος της Κομισιόν, η Γερμανίδα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μίλησε για τη διαφύλαξη της ισότητας των ευκαιριών, ενώ μια εκπρόσωπος της Επιτροπής τόνισε πως, αν κάποια κράτη θέλουν να ενισχύσουν με κεφάλαια ισχυρές εταιρείες, πρέπει παράλληλα να προτείνουν παράλληλα μέτρα εξασφάλισης του ανταγωνισμού.
Την εξίσωση έρχεται να δυσκολέψει και η στάση άλλων κρατών-μελών, τα οποία, σύμφωνα πάντα με την Handelsblatt, εκφράζουν δυσφορία, καθώς βλέπουν σε μια ενδεχόμενη ενίσχυση της Lufthansa χωρίς γενναία ανταλλάγματα την περαιτέρω γενική ενίσχυση της γερμανικής οικονομίας σε βάρος άλλων οικονομιών. Ο επίτροπος Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι ανέφερε πως υπάρχουν “πολύ μεγάλες διαφορές στα ποσά που διατίθενται για την ενίσχυση εταιρειών μεταξύ των κρατών μελών”. Από τα 2,13 τρισ. που έχουν εγκριθεί να δοθούν ως ενίσχυση μέχρι στιγμής, οι γερμανικές επιχειρήσεις έχουν εξασφαλίσει το 47% ενώ οι ιταλικές 18% και οι γαλλικές 16%. Ο Γερμανός Χριστιανοδημοκράτης ευρωβουλευτής, εκπρόσωπος του κόμματός του για θέματα κοινής εσωτερικής αγοράς, Αντρέας Σβαμπ, τοποθετήθηκε σχετικά λέγοντας πως η ισχυρή γερμανική οικονομία κάνει καλό σε όλη την Ευρώπη και χαρακτηρίζοντας την κριτική σχετικά με το ύψος των ενισχύσεων ως υπερβολική.
Η Ryanair φαίνεται να ασκεί από την πλευρά της επίσης πιέσεις, ενώ η Lufthansa προτείνει να δώσει μόνο τρία slots, δύο στη Φρανκφούρτη και ένα στο Μόναχο, και μόνο για όσο χρόνο θα είναι σε ισχύ τα μέτρα σταθεροποίησης της αγοράς, ενώ ζητά η εταιρία που θα πάρει τα δικαιώματα να μην έχει ενισχυθεί κρατικά. Κάτι τέτοιο θα απέκλειε την Ryanair, η οποία έχει λάβει 675 εκατ. ευρώ κρατικές ενισχύσεις από τη Βρετανία. Τέλος η Lufthansa ζητά να αναλάβει ο όποιος ανταγωνιστής τα σχετικά κόστη για το προσωπικό των αεροδρομίων που σχετίζονται με την κατοχή των slots. Πάντως, όποια κι είναι η εξέλιξη, το σίγουρο είναι ότι θα ακολουθήσουν προσφυγές ενάντια στην τελική απόφαση.
Εν μέσω λοιπόν αυτής της διαμάχης σε ευρωπαϊκό επίπεδο για το ξαναμοίρασμα της πίτας των αερομεταφορών στους γερμανικούς αιθέρες, στους οποίους η Ryanair κατέχει μόλις το 6% της αγοράς, εν αντιθέσει λ.χ. με την Ιταλία στην οποία κατέχει μερίδιο 20%, η Lufthansa προσπαθεί να διατηρήσει την ηγετική της θέση. Σύμμαχο σε αυτό βρίσκει τη γερμανική πολιτική: ο ευρωβουλευτής των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών Μάρκους Βέμπερ προειδοποίησε την επίτροπο Βεστάγκερ, ότι αν συνεχίσει να είναι πιεστική προς τη Lufthansa, αυτό θα οδηγήσει σε βάθεμα της κρίσης στις αεροπορικές εταιρίες και κερδισμένοι θα βγουν εξω-ευρωπαϊκοί αερομεταφορείς από τις Χώρες του Κόλπου, όπως ανέφερε.
