του Άντριου Φάουλερ*
Ένα φωτεινό ανοιξιάτικο απόγευμα στη Μαδρίτη, ο αρχισυντάκτης του WikiLeaks, Κρίστιν Χράφνσον και ο Ισπανός δικηγόρος της διαδικτυακής πλατφόρμας, Άιτορ Μαρτίνεζ συναντιούνται σε ένα καφέ στο ανακτορικό ξενοδοχείο Ρέινα Βικτόρια στο κέντρο της πόλης. Τρεις άντρες πλησιάζουν το τραπέζι τους και τους συστήνονται.
Ο ένας είναι δημοσιογράφος και οι άλλοι δύο “ειδικοί στους υπολογιστές”, όμως οι προθέσεις τους εκείνο το απόγευμα του Απριλίου του 2019 δεν σχετίζονται ούτε με τη δημοσιογραφία ούτε με κάποια ειδικότητα της πληροφορικής. Έχουν στα χέρια τους κάτι πολύ πιο επικίνδυνο, αλλά και δυνητικά επωφελές.
Σε φορητό υπολογιστή, δείχνουν στον Χράφνσον και τον Μαρτίνεζ κάτι που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα: πρόκειται για οπτικό και ηχητικό υλικό στο οποίο ο ιδρυτής του WikiLeaks, Τζούλιαν Ασάνζ, φαίνεται να μιλά με τους δικηγόρους του και να συναντά δημοσιογράφους και υποστηρικτές του στην πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο, όπου είχε καταφύγει το 2012.
Οι τρεις άντρες ζητούν χρήματα για το υλικό, πιστεύοντας ότι μπορούν να εξασφαλίσουν εννέα εκατομμύρια ευρώ. Θα το πουλήσουν στον υψηλότερο πλειοδότη και αναφέρουν ότι ενδιαφέρεται ήδη γι’ αυτό ξένος τηλεοπτικός σταθμός. Αν και ο Μαρτίνεζ και ο Χράφνσον θέλουν να μάθουν για ποιον λόγο μπορεί να ενδιαφέρεται κανείς να δει τον Ασάνζ στην πρεσβεία, ο Χράφνσον διαπραγματεύεται μαζί τους συζητώντας το ποσό των τριών εκατομμυρίων ευρώ.
Αυτό που δεν γνωρίζουν οι ερασιτέχνες εκβιαστές (οι οποίοι ισχυρίζονται ότι εργάζονται υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης και ότι υποστηρίζουν τον Ασάνζ) είναι ότι καταγράφεται κάθε τους λέξη. Τόσο ο Χράφνσον όσο και ο Μαρτίνεζ έχουν πάνω τους συσκευές καταγραφής ήχου.
Ο Μαρτίνεζ τους ρωτάει: “Αν έχετε αγαθές προθέσεις και εργάζεστε υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης και του νομικού αγώνα του Ασάνζ, γιατί ζητάτε χρήματα;”.
“Πρέπει και να ζήσουμε”, απαντά ο ένας από τους άντρες.
Ο Χράφνσον είχε ειδοποιηθεί ότι το υλικό ήταν διαθέσιμο στο Twitter. Είχε κάνει την επαφή, αλλά είχε επίσης ενημερώσει την ισπανική αστυνομία. Αρκετοί αστυνομικοί από το τμήμα απαγωγών και εκβιασμών βρίσκονται στην περιοχή και καταγράφουν κάθε λέξη της συνομιλίας. Η συμφωνία δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα όταν ξαφνικά η αστυνομία κάνει έφοδο. Το ηχητικό υλικό και το βίντεο, που κρυφά κατέγραψε ο Χράφνσον όσο καθόταν στο τραπέζι, αρκούν για να συλληφθούν δύο από τους άντρες.
Εύλογα κανείς θα υπέθετε ότι η αποκάλυψη της κατασκοπευτικής επιχείρησης εναντίον του Ασάνζ θα μπορούσε να γείρει τη ζυγαριά της δικαιοσύνης υπέρ του. Η μόνη κατηγορία που αντιμετώπιζε ο Άσαντζ στο Ηνωμένο Βασίλειο εκείνη την εποχή ήταν το σχετικά ελαφρύ αδίκημα της παραβίασης όρων εγγύησης, όταν βρήκε καταφύγιο στην πρεσβεία του Εκουαδόρ. Οι κατηγορίες που τον βάραιναν για σεξουαλική επίθεση εναντίον δύο γυναικών στη Σουηδία είχαν καταπέσει από καιρό.
Όμως, στις 11 Απριλίου 2019, ελάχιστες ώρες αφού ο Χράφνσον ανακοίνωσε την πρόθεσή του να δώσει συνέντευξη τύπου στο Λονδίνο, όπου επρόκειτο να αποκαλύψει τη μυστική επιχείρηση στην Πρεσβεία του Εκουαδόρ, η βρετανική Μητροπολιτική Αστυνομία εισέβαλε και έσυρε τον Ασάνζ έξω από την πρεσβεία.
Κατά τα φαινόμενα, η αποκάλυψη της εσωτερικής παρακολούθησης υποχρέωσε τη βρετανική κυβέρνηση να κινηθεί εναντίον του Ασάνζ.
***
Για το διάστημα των επτά ετών στο οποίο ο Τζούλιαν Ασάνζ ζούσε στην πρεσβεία του Εκουαδόρ, πολύ κοντά στο Harrods, το πολυτελές πολυκατάστημα στο Νάιτσμπριτζ, η πρεσβεία της νοτιοαμερικανικής χώρας αναγνωρίστηκε δημοσίως ως ένας από τους εντατικότερα εξωτερικά επιτηρούμενους χώρους στον κόσμο.
Τις πρώτες μέρες, λίγο μετά την αναζήτηση πολιτικού ασύλου από τον Ασάνζ το 2012, τα μέτρα ασφαλείας ήταν εμφανή. Δεκάδες αστυνομικοί περικύκλωσαν το περίτεχνο κτίριο από κόκκινα τούβλα σε ρυθμόΒασίλισσας Άννας, σε μια επίδειξη ισχύος.
Καθώς περνούσαν οι μήνες, ο αριθμός των ένστολων αστυνομικών μειωνόταν για να έρθει στη θέση τους μια πιο ύπουλη απειλή. Απέναντι από την πρεσβεία, κάμερες υψηλής ανάλυσης κατέγραφαν από ψηλά κάθε άτομο που έμπαινε στο κτίριο.
Όταν επισκέφτηκα για πρώτη φορά τον Ασάνζ στην πρεσβεία τον Νοέμβριο του 2013, ένας ένστολος αξιωματικός της Μητροπολιτικής Αστυνομίας με σταμάτησε στην πόρτα και απαίτησε να του πω το όνομά μου. Του είπα ότι δεν είχε κανένα δικαίωμα να ρωτάει και δεν προχώρησε περαιτέρω. Ήταν μια πράξη ήπιου εκφοβισμού.
Αφού μπήκα, καθίσαμε να μιλήσουμε στην αίθουσα συσκέψεων με τις βιβλιοθήκες και ο Ασάνζ άνοιξε το παράθυρο. Μαζί με το φρέσκο αεράκι, μπήκε στο στενό δωμάτιο και ο θόρυβος των φορτηγών που παραδίδουν εμπορεύματα στο Χάροντς, πράγμα που θα δυσκόλευε οποιονδήποτε προσπαθούσε να ακούσει τη συνομιλία μας. Κατά τη διάρκεια άλλης συνάντησης, παρόλο που το παράθυρο παρέμεινε κλειστό, ο Ασάνζ ενεργοποίησε ένα μηχάνημα που παρήγαγε “λευκό θόρυβο” για να κάνει την λαθρακρόαση ακόμα πιο δύσκολη.
Είχε κάθε λόγο να ανησυχεί για την ακρόαση των συνομιλιών του. Μόλις λίγους μήνες νωρίτερα, ένας “κοριός” παρακολούθησης βρισκόταν κάτω από το τραπέζι στο γραφείο του πρέσβη στο διπλανό δωμάτιο. Ποιος ακριβώς το είχε τοποθετήσει παραμένει μυστήριο, αλλά οι υποψίες έπεσαν πάνω σε όλους: από την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών των ΗΠΑ (CIA), μέχρι και σε εγχώριους κατασκόπους της MI5 στο Ηνωμένο Βασίλειο, και αποστάτες των μυστικών υπηρεσιών του Εκουαδόρ που εναντιώνονταν στον τότε πρόεδρο της χώρας τους, Ραφαέλ Κορέα, ο οποίος είχε χορηγήσει άσυλο στον Άσαντζ. Η σύγχυση γύρω από το ποιος κατασκόπευε ποιον στον χώρο της πρεσβείας κατέληξε σε αυτό που ο πρώην επικεφαλής της αντικατασκοπίας της CIA Τζέιμς Τζίζους Άνγκλτον έχει περιγράψει ως “λαβύρινθο αντικατοπτρισμών”.
Χωρίς να λαμβάνει υπόψη τι σκοπούς είχαν οι άλλες χώρες, από μόνη της η βρετανική κυβέρνηση ξόδευε 4 εκατομμύρια λίρες το χρόνο για να παρακολουθεί την πρεσβεία. Βρετανικές υπηρεσίες ασφάλειας φωτογράφιζαν και ταυτοποιούσαν όλους όσοι έμπαιναν στο κτίριο. Εκτιμάται ότι ο Ασάνζ απασχολούσε τριάντα ανθρώπους κάθε μέρα.
Η πρεσβεία εκτελούσε ήδη τις δικές της επιχειρήσεις ασφαλείας και επιτήρησης, οι οποίες διευθύνονταν από μια ελάχιστα γνωστή εταιρεία με έδρα την ισπανική πόλη Χερέθ ντε λα Φροντέρα. Δώδεκα χιλιόμετρα από την ακτή του Ατλαντικού, κοντά στα βουνά της Κάντιθ, η Χερέθ ντε λα Φροντέρα είναι πιο γνωστή για το κρασί της παρά για υποθέσεις κατασκοπείας. Ωστόσο, κοντά στο ιστορικό κέντρο της πόλης, ο Ισπανός πρώην ναυτικός αξιωματικός Νταβίντ Μοράλες είχε καταφέρει να στήσει μια επιτυχημένη επιχείρηση, την Undercover Global (UC Global), με ειδίκευση στις υπηρεσίες ασφαλείας και επιτήρησης.
Το 2015, το Εκουαδόρ υπέγραψε σύμβαση με τον Μοράλες για την προστασία της πρεσβείας της χώρας στο Λονδίνο. Αυτό που γνωρίζουμε σήμερα, σύμφωνα με έγγραφα που κατατέθηκαν σε ισπανικό δικαστήριο, είναι ότι, λίγο αργότερα, περίπου τον Ιανουάριο του 2017, η UC Global άρχισε να ενεργεί ως διπλός πράκτορας.
Το υλικό που συγκέντρωνε η εταιρεία δεν συλλεγόταν μόνο για λογαριασμό της κυβέρνησης του Εκουαδόρ. Μυστική πρόσβαση στον διακομιστή της UC Global είχε δοθεί και σε άλλους, με ρητή εντολή του Μοράλες να μην ενημερωθεί η κυβέρνηση του Εκουαδόρ για την ειδική αυτή ρύθμιση.
Ο Μοράλες καυχιόταν επανειλημμένα σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προς τους υπαλλήλους της εταιρείας του ότι είχε “περάσει στη σκοτεινή πλευρά” και ότι “αυτοί που έχουν τον έλεγχο είναι οι Αμερικανοί φίλοι”. Ο Μοράλες μιλούσε για τις “αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών” και πίστευε ότι “η Βόρεια Αμερική θα μας φέρει πολλές συμβάσεις σε όλο τον κόσμο”.
Αντιδρώντας απέναντι στις ευνοϊκές αναφορές για τους “Αμερικανούς”, ένας υπάλληλος ζήτησε να μάθει για ποιον ακριβώς εργάζονταν. Σύμφωνα με στοιχεία που βρίσκονται στην κατοχή δικαστηρίου, ο Μοράλες απάντησε: “la inteligencia de los Estados Unidos” (οι υπηρεσίες πληροφοριών των Ηνωμένων Πολιτειών).
Όποια και αν είναι η αλήθεια, μέρος του υλικού της επιτήρησης της Πρεσβείας του Εκουαδόρ είχε σίγουρα ως αποδέκτη την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Λεπτομερή στοιχεία που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της έρευνας για το βιβλίο μου The MostDangerous Man in the World (Ο πιο επικίνδυνος άνθρωπος του κόσμου), αποκαλύπτουν μερικούς, τουλάχιστον, από τους μυστικούς αποδέκτες των ιδιωτικών συνομιλιών του Ασάνζ. Όπως θα δούμε, το νήμα φτάνει μέχρι το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και έναν σύμβουλο της οικογένειας Τραμπ.
Οι κατασκοπευτικές δραστηριότητες της UC Global πιθανόν να είχαν παραμείνει μυστικές αν δεν είχε μεσολαβήσει αυτή η αδέξια απόπειρα απόσπασης 3 εκατομμυρίων ευρώ από το WikiLeaks. Ο Μοράλες ήταν άτυχος. Οι εκβιαστές δεν είχαν καμία σχέση με την ετειρεία του, αλλά η απληστία τους αποκάλυψε το σχέδιό του.
Σε έφοδο της ισπανικής αστυνομίας στο σπίτι του Μοράλες, βρέθηκαν 20.000 ευρώ και όπλα με σβησμένους τους σειριακούς τους αριθμούς. Ο Μοράλες κατηγορήθηκε για παραβιάσεις ιδιωτικότητας, παράνομη κατοχή όπλων και ξέπλυμα μαύρου χρήματος.
Στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας του, η αστυνομία κατάσχεσε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα και χιλιάδες αρχεία. Από τις αναλύσεις του υλικού αυτού, ήρθαν στο φως λεπτομέρειες για τα μυστικά της UC Global.
*Απόσπασμα από την ανανεωμένη έκδοση του εγκυρότερου βιβλίου για την υπόθεση του Τζούλιαν Ασάνζ, The MostDangerous Man in the World (Ο πιο επικίνδυνος άνθρωπος του κόσμου), που υπογράφει ο Άντριου Φάουλερ.
Πηγή: Crikey
Μετάφραση: Βάσω Παππή
