Λίγο πριν τον πόλεμο κατά του Ιράκ, το 2003, η παγκόσμια κινητοποίηση των αντιπολεμικών και αντι-ιμπεριαλιστικών δυνάμεων ήταν συγκλονιστική. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είχαν βγει στο δρόμο και απαιτούσαν να σταματήσει η πολεμική μηχανή της αυτοκρατορίας, που, στηριγμένη και πάλι σε ψέμματα και κατασκευές, είχε αποφασίσει να ισοπεδώσει μια χώρα. Τα εγκλήματα που αυτοί οι άνθρωποι, οι άνθρωποι που κατέβηκαν τότε στο δρόμο, γνώριζαν ότι θα συμβούν, συνέβησαν. Και τις αποδείξεις τις έχουμε στα χέρια μας χάρη στην Τσέλσυ Μάννινγκ και το Τζούλιαν Ασάνζ. Έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις που εμπλέκονταν σε κεντρικό ρόλο σε αυτά τα εγκλήματα, η τότε «συμμαχία των προθύμων» ήταν οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η πατρίδα του Ασάνζ, Αυστραλία. Σήμερα, οι ΗΠΑ ζητούν την έκδοσή του για να τον τιμωρήσουν παραδειγματικά, η Βρετανία τον κρατά και κάνει ότι μπορεί για να τους τον παραδώσει, και η Αυστραλία, ως κράτος, δεν κάνει τίποτε για να υπερασπιστεί τον πολίτη της.
Σε λίγο, τα εγκλήματα που έφερε στο φως το Wikileaks υπό τον Τζούλιαν Ασσάνζ, θα γίνουν δέκα χρονών. Οι υποθέσεις για τις οποίες διώκεται, καταδιώκεται και δολοφονείται αργά από τις ΗΠΑ είναι υποθέσεις του 2011-2012. Και είναι υποθέσεις αποκάλυψης εγκλημάτων πολέμου που διέπραξε η Αυτοκρατορία, περίτρανων και αποδεδειγμένων καταπατήσεων κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου, πολλά εκ των οποίων έχουν ήδη φτάσει στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης, όπως θύμισε σήμερα, στην ακροαματική διαδικασία για την έκδοση ή μη του Ασάνζ στις ΗΠΑ o ακτιβιστής νομικός Κλάιβ Στάφορντ Σμιθ.
Οι τρεις εβδομάδες διαδικασίας που προβλέπονται, για να τελεσιδικήσει η υπόθεση, και ξεκίνησαν χτες, δεν θα είναι αρκετές. Και η τελική απόφαση, ελπίζουμε να μην είναι τελική, αν είναι κακή για τον Ασσάνζ, αν αποφασιστεί η έκδοσή του. Όμως, όσο και αν υπάρξουν προσφυγές και κόντρα προσφυγές και καθυστερήσεις, όσο κι αν εν τέλει παραμείνει και μετά την απόφαση σε περιορισμό, η ίδια η φυσική κα πνευματική κατάσταση του ανθρώπου είναι σε μεγάλο κίνδυνο εδώ και καιρό, και μόνον να χειροτερεύσει μπορεί. Τα όπλα των αμερικάνων, με την βρετανική βοήθεια, δεν είναι ενός μόνον είδους. Αν δεν καταφέρουν να τον οδηγήσουν σε κάποιο μετα-γκουαντάναμο, σε αυτό που είναι ειδικευμένος και που προβλέπει ο Κλάιβ Στάφφορντ Σμιθ, αν δεν τον δουν παραδομένο στα χέρια της CIA, θα κάνουν ότι είναι δυνατόν να τον εξοντώσουν εκεί που ήδη βρίσκεται. Στη φυλακή. Όπως προσπαθούν να τον εξοντώσουν ήδη. Είτε εκεί που βρίσκεται σήμερα, όμως, είτε, ο μη γένοιτο στα χέρια των ΗΠΑ, ο Ασσάνζ είναι ήδη θύμα βασανιστηρίων, απάνθρωπης συμπεριφοράς και, όπως φωνάζουν οργανώσεις και πολίτες σε όλο τον κόσμο χρόνια τώρα, θα έπρεπε να προστατεύεται από σειρά συνθηκών και διεθνών αποφάσεων, που οι κατήγοροί του κι οι σύμμαχοί τους έχουν γράψει στα παλαιότερα των υποδημάτων τους.
Παρενθετικά, και για όσους ελπίζουν ότι κάτι μπορεί να αλλάξει με τις αμερικάνικες εκλογές, ας υπενθυμίζουμε εδώ ότι και ο Τραμπ και ο Μπάιντεν συμφωνούν απολύτως με τη δίωξη του Ασσάνζ, ενώ ακόμη και ο δημοκρατικότερος των υποψηφίων για το χρίσμα, ο Μπέρνυ Σάντερς, στο συγκεκριμένο ζήτημα απέφευγε να πάρει θέση. Επίσης, η δίωξη του Ασάνζ ξεκίνησε από ειδικό δικαστήριο (grand jury) επί προεδρίας Ομπάμα, το 2016, και αν σταμάτησε σταμάτησε γιατί οι νομικοί σύμβουλοι του τότε προέδρου τον προειδοποίησαν ότι η δίωξη του εκδότη και δημοσιογράφου Ασσάνζ πιθανότατα θα κρίνονταν αντισυνταγματική.
Πριν ακόμη φτάσουμε στο δικαστήριο Ολντ Μπέιλι του Λονδίνου, όμως, για την τελική φάση της πρώτης ακροαματικής διαδικασίας, οι εκπρόσωποι των ΗΠΑ είχαν κάνει ήδη ότι μπορούσαν για να μη μπορεί να υπάρξει διέξοδος ή απόφαση άλλη πλην αυτών που επιδιώκουν. Οι προσπάθειες να εξοντωθεί ο Ασσάνζ, τα βασανιστήρια στα οποία υπόκειται, έχουν καταγγελθεί ξανά και ξανά. Μήνες σε απόλυτη απομόνωση, καταγραμμένη από γιατρούς κατάπτωση της φυσικής και πνευματικής του κατάστασης ήδη από το 2019, ψυχολογικά βασανιστήρια που καταγγέλει ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ, απουσία επαφής όχι μόνο με τους δικούς του ανθρώπους αλλά ακόμη και με τους δικηγόρους του – που έκανε να τους δει ένα εξάμηνο -, ακόμη και άρνηση να του παρασχεθεί μάσκα μες σε μια φυλακή με δεκάδες κρούσματα…
Η λίστα είναι πολύ μεγάλη. Και δεν είναι η μόνη λίστα. Οι παρανομίες και οι καταπατήσεις κάθε δικαιώματός του από τα γεράκια της CIA είχαν ξεκινήσει ήδη από την πρεσβεία του Ισημερινού, όπου πέρασε τόσα χρόνια, και πάλι έγκλειστος. Εκεί οι Αμερικάνοι διασφάλισαν την «συνεργασία» της εταιρίας φύλαξης της πρεσβείας, Ισπανικών συμφερόντων, για να καταγράφουν κάθε του συνομιλία. Καμμία – απολύτως καμμία – επαφή του Ασσάνζ με τους δικηγόρους του, ακόμη και με τη σύντροφό του και το παιδί του, δεν ήταν απόρρητη, όλα τα γνώριζαν οι Αμερικάνοι. Όπως καμμία – απολύτως καμμία- επαφή του με τους δικηγόρους του το τελευταίο εξάμηνο δεν ήταν απόρρητη: χθες, πρώτη μέρα της ακροαματικής διαδικασίας, έγινε γνωστό ότι μίλησε μαζί τους από τηλέφωνο με κερματοδέκτη της φυλακής, που βρίσκεται σε κοινόχρηστο χώρο, με διαρκείς διακοπές, κακό ήχο και κόσμο γύρω. Επαφές που το δικαστήριο θεώρησε επαρκείς για την προετοιμασία της υπεράσπισης, μαζί με τη μία ώρα που εκχώρησε χτες το πρωί το ίδιο, που ήταν και η μόνη αληθινά απόρρητη επαφή των πλευρών της υπεράσπισης.
Σε αυτές τις συνθήκες, το νέο αίτημα έκδοσης των ΗΠΑ, το οποίο κατατέθηκε στις 12 Αυγούστου 2020 και οδήγησε στην επανα-σύλληψη του Ασάνζ την πρώτη μέρα της διαδικασίας, πριν εισέλθει στην αίθουσα, δεν μπορεί να ειδωθεί σαν ένα απλό νομικό τρυκ. Ειδικά καθώς, τα νομικά ζητήματα που δημιουργεί είναι πάρα πολλά και σε αυτά δε στάθηκε παρά λίγα λεπτά η δικαστής.
Η μέχρι τώρα διαδικασία, πριν την επανέναρξη της Δευτέρας δηλαδή, έδειχνε ότι οι ΗΠΑ θα έχαναν, καθώς τα «αδικήματα» που προσμετρούσαν στον Ασάνζ άπτονταν του επαγγέλματός του και της άσκησης της Δημοσιογραφίας, και θα κατέρρεαν ακόμη και μέσα στο Αμερικάνικο νομικό πλαίσιο, όπως είχαν προειδοποιήσει οι σύμβουλοί του τον Ομπάμα. Γενικώς, και με απλά λόγια, πριν το νέο αίτημα έκδοσης, οι ΗΠΑ τα είχαν βρει μπαστούνια. Γι’ αυτό και το νέο αίτημα, και γι’ αυτό και οι διαφοροποιήσεις του: τώρα, η έκδοση ζητείται με βάση κυρίως ποινικά αδικήματα, τα οποία «μυρίζουν» FBI και CIA, καθώς στηρίζονται σε καταθέσεις πληροφοριοδοτών και κοινών εγκληματιών, που λογικά, και με βάση τις περιγραφές τους που έχουν δημοσιοποιηθεί, προσβλέπουν σε ίδια οφέλη. Τα ποινικά αδικήματα διευκολύνουν ιδιαίτερα τους στόχους των ΗΠΑ: ακόμη κι η αποδοχή ενός και μόνο ως αληθούς επιτρέπει στο βρετανικό δικαστήριο να αποφασίσει την έκδοση. Όταν παρουσιάζεις τον Ασσάνζ ως έναν ποινικό, έναν χάκερ που έβαλε σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, κι όχι ως δημοσιογράφο και εκδότη, έχεις πολύ περισσότερες πιθανότητες να πετύχεις το σκοπό σου, αν βρεις ευήκοα ώτα… Και κάποτε τα ευήκοα ώτα τα βρίσκεις κατόπιν εντολής.
Κι εδώ, το μπαλάκι περνάει στο βρετανικό γήπεδο. Η βρετανική δικαιοσύνη έχει κάνει τόσες φορές τα στραβά μάτια σε όσα συμβαίνουν σε αυτή την ακροαματική διαδικασία, που δύσκολα μπορεί να την θεωρήσει κανείς αμερόληπτη. Όμως οι τελευταίες κινήσεις ξεπερνούν κάθε φαντασία – η ρήση του Έντουαρντ Σνόουντεν ότι πρόκειται για σώου κι όχι για δίκη είναι ακριβοδίκαιη.
Το πρώτο και βασικότερο πρόβλημα είναι ότι, με βάση το Βρετανικό δίκαιο και τη διμερή συμφωνία, οι εκπρόσωποι των ΗΠΑ όφειλαν να καταθέσουν την τελική λίστα κατηγοριών πριν από μήνες. Άρα, κανονικά, οποιοδήποτε νέο αίτημα έκδοσης όφειλε να απορριφθεί. Αυτή ήταν κι η άποψη της υπεράσπισης, νομικών με δεκάδες χρόνια πείρας στα βρετανικά δικαστήρια, και μάλιστα σε υποθέσεις ανάλογες, με βαθιά πολιτικό χαρακτήρα.
Η νέα αίτηση έκδοσης – και η αποδοχή της- προσπερνά και καταργεί αυτό το κύριο νομικό δεδομένο και δεκάδες φορές δεδικασμένο. Γι’ αυτό και η υπεράσπιση έκανε λόγο για πρωτοφανή απόφαση που «δεν έχει ξανασυμβεί» στα νομικά χρονικά, για απόφαση που θεωρούν ότι εκτροχιάζει ακόμη περισσότερο την υπόθεση.
Παράλληλα, η αποδοχή δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα στην υπεράσπιση: όπως τόνισαν οι ίδιοι, ενώ έχουν προετοιμαστεί για μία συγκεκριμένη υπόθεση με συγκεκριμένες παραμέτρους, οφείλουν τώρα να βυθιστούν σε έναν νέο, τεράστιο όγκο εγγράφων, καταθέσεων, πληροφοριών, που δεν έχουν ξαναδεί και που δεν έχουν το χρόνο να δουν. Γι’ αυτό ακριβώς και ο χρόνος που επέλεξαν οι ΗΠΑ για το νέο αίτημα, και γι’ αυτό ακριβώς και οι δικηγόροι της υπεράσπισης ζήτησαν, αν είναι δυνατόν, η διαδικασία να αναβληθεί για τον Ιανουάριο του 2021 – κάτι που απορρίφθηκε μες σε δέκα λεπτά…
Η ελπίδα που καταγράφεται μεταξύ των δημοσιογράφων που καλύπτουν την διαδικασία, και ειδικά όσων έχουν στρατευτεί στην υπόθεση της απελευθέρωσης του Ασάνζ, είναι πια στο επόμενο δικαστήριο: Θεωρούν ότι εδώ η υπόθεση είναι χαμένη αλλά και ότι το επόμενο, ανώτερο και πολυπληθέστερης έδρας, δικαστήριο δεν θα επιτρέψει να συνεχιστεί η κωμωδία, το σώου. Δηλαδή, ότι οι ανώτεροι δικαστές θα θεωρήσουν σημαντικότερη την υπόθεση της διαφύλαξης της τιμής της Βρετανικής Δικαιοσύνης από τα χατήρια στους υπερατλαντικούς συμμάχους. Θεωρούν επίσης, ότι ο Ασσάνζ θα φτάσει μπροστά σε αυτούς τους δικαστές ζωντανός και με σώας τας φρένας.
