Ο Μαρτίν Βισκάρα, πρόεδρος του Περού, καθαιρέθηκε χθες (Δευτέρα 09/11) με απόφαση του Κογκρέσου, καθώς η χώρα του βυθίζεται σε νέα πολιτική κρίση.

Ο Βισκάρα είχε θέσει ως βασική πολιτική του προτεραιότητα τον αγώνα εναντίον της διαφθοράς και είχε έρθει σε σφοδρές συγκρούσεις με την περουβιανή ελίτ, μέχρι που βρέθηκε και ο ίδιος κατηγορούμενος για δωροληψία.

Ο Βισκάρα, 57 ετών, μηχανικός, είχε διαδεχτεί τον Μάρτιο του 2018 τον Πέδρο Πάμπλο Κουτσίνσκι, ο οποίος παραιτήθηκε αντιμετωπίζοντας κι εκείνος καθαίρεση από το Κογκρέσο εξαιτίας σκανδάλου στο οποίο ενεχόταν η βραζιλιάνικη κατασκευαστική εταιρεία Odebrecht. Ο άλλοτε αντιπρόεδρός του είχε επίσης καθαιρεθεί, εξαιτίας κατηγοριών για δωροδοκία το 2014 με αντάλλαγμα συμβάσεις για την εκτέλεση δημοσίων έργων όταν ακόμη ήταν ο κυβερνήτης στην περιφέρεια Μοκέγουα (νότια). 

Ο κεντρώος Βισκάρα, που χαρακτηρίζεται πραγματιστής, ξεχώρισε ως ο πρώτος πρόεδρος που δεν διατηρούσε δεσμούς με τον κόσμο των επιχειρήσεων ή με τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα. Τους τριάντα δύο μήνες που παρέμεινε αρχηγός του κράτους των 33 εκατομμυρίων κατοίκων, αύξησε τη δημοτικότητά του επιδεικνύοντας αδιάλλακτη στάση έναντι του κοινοβουλίου και κηρύσσοντας σταυροφορία εναντίον της διαφθοράς.

“Θα είμαστε ανένδοτοι στον αγώνα εναντίον της διαφθοράς και όλων των ενεργειών που αντίκεινται προς τον νόμο”, δήλωνε μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, την 23η Μαρτίου 2018. Έναν χρόνο αργότερα, οι Περουβιανοί ενέκριναν με μεγάλη πλειοψηφία σε δημοψήφισμα την αναθεώρηση τριών άρθρων του Συντάγματος ώστε να ενταχθούν σε αυτό διατάξεις για την πάταξη της διαφθοράς που πρότεινε ο πρόεδρος. Μεταξύ άλλων απαγορεύθηκε η επανεκλογή των μελών του σημερινού κοινοβουλίου το 2021.

Περισσότεροι από τρεις στους τέσσερις Περουβιανούς ήθελαν να παραμείνει στην εξουσία, σύμφωνα με διάφορες δημοσκοπήσεις αλλά η αντιπαράθεσή του με τους κοινοβουλευτικούς δεν τέλειωσε ποτέ και τελικά οδήγησε στην πτώση του. Το Κογκρέσο, όπου κυριαρχεί η δεξιά αντιπολίτευση, εξασφάλισε 105 ψήφους υπέρ της καθαίρεσης του κεντρώου προέδρου, ξεπερνώντας κατά πολύ τις 87 που απαιτούνταν (επί συνόλου 130) για την απομάκρυνσή του. Δεκαεννέα μέλη του σώματος ψήφισαν κατά και τέσσερα απείχαν.

Η πτώση του Βισκάρα -ο οποίος ανακοίνωσε ότι αποδέχεται την απόφαση του Κογκρέσου και δεν θα την αμφισβητήσει στη δικαιοσύνη- εγκαινιάζει νέα φάση στην πολιτική κρίση στη χώρα. Τέσσερις προκάτοχοι του Βισκάρα στην προεδρία -ο Αλεχάντρο Τολέδο (2001-2006), ο Άλαν Γκαρσία (1985-1990 και 2006-2011), ο οποίος αυτοκτόνησε, ο Ογιάντα Ουμάλα (2011-2016) και ο Πέδρο Πάμπλο Κουτσίνσκι (2016-2018)- βρέθηκαν κατηγορούμενοι για δωροληψία. Αλλά και η πρώην αρχηγός της αντιπολίτευσης, Κέικο Φουχιμόρι, φυλακίστηκε για μήνες, στο πλαίσιο των ερευνών που διενεργούνταν για το σκάνδαλο Οντεμπρέχτ.

Ο ανένταχτος Βισκάρα

Πρώην πρεσβευτής στον Καναδά, ο Βισκάρα είχε αναλάβει το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Μεταφορών από τον Ιούλιο του 2016 ως τον Μάιο του 2017. Παρέμενε ωστόσο πολιτικά ανεξάρτητος.

Γεννημένος στη Λίμα το 1963, μετακόμισε με την οικογένειά του στη Μοκέγουα, περιοχή μεταλλείων στο νότιο Περού. Εκεί άρχισε η πολιτική του δράση, όταν πρωτοστάτησε σε κίνημα διαμαρτυρίας εναντίον της μεταλλευτικής εταιρείας Southern. Ίδρυσε τοπικό πολιτικό κίνημα κι έφθασε να εκλεγεί κυβερνήτης (2011-2014), δίνοντας έμφαση στις δαπάνες για την παιδεία.

Ανένταχτος ακόμη παρά τα φλερτ διαφόρων κομμάτων, ο Βισκάρα δέχθηκε το 2016 να αναλάβει αντιπρόεδρος του Κουτσίνσκι, τον οποίο θα διαδεχόταν. Ο Βισκάρα, πατέρας τεσσάρων παιδιών, κανονικά θα ολοκλήρωνε τη θητεία του τον Ιούλιο του 2021, χωρίς να έχει δικαίωμα να συμμετάσχει στις εκλογές του Απριλίου.  

Η καθαίρεσή του βυθίζει ξανά το Περού σε πολιτική αναταραχή που ίσως επιτείνει την οικονομική κρίση που πυροδότησε η πανδημία του κορονοϊού.

Ο πρόεδρος του Κογκρέσου, Μανουέλ Μερίνο, επιχειρηματίας και στέλεχος της Λαϊκής Δράσης (Acción Popular), θα αναλάβει μεταβατικός πρόεδρος σήμερα Τρίτη και θα παραμείνει στο αξίωμα ως τον Ιούλιο του 2021. Θα γίνει έτσι ο τρίτος πρόεδρος της χώρας μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια.

Η κυβέρνηση του Βισκάρα εξαπέλυσε αλλεπάλληλες επιθέσεις εναντίον του Μερίνο τους τελευταίους μήνες, προσάπτοντάς του ότι αποπειράθηκε να εμπλέξει τον στρατό στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει την απομάκρυνση του προέδρου από το αξίωμά του. Ο Μερίνο αρνείται ότι έκανε οτιδήποτε παράνομο ή επιλήψιμο.