Η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες κι άλλοι διεθνείς δωρητές στη διάσκεψη της Γενεύης δεσμεύτηκαν να συνδράμουν με δισεκατομμύρια δολάρια και ευρώ για την ανοικοδόμηση του Αφγανιστάν θέτοντας όμως αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις. Ειδικότερα, η ΕΕ θα δωρίσει 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ την επόμενη τετραετία με την ελπίδα να διατηρηθεί η ειρήνη και η σταθερότητα στη χώρα.
Η εν πολλοίς τηλεδιάσκεψη των διεθνών δωρητών για το Αφγανιστάν διοργανώθηκε υπό την αιγίδα της Φινλανδίας και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Συμμετείχαν εκπρόσωποι σχεδόν 100 κρατών και διεθνών οργανισμών και ήταν η πρώτη τέτοιου είδους διάσκεψη μετά από τέσσερα χρόνια. Ομιλίες εκφώνησαν ο πρόεδρος του Αφγανιστάν, Ασράφ Γκανί και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.
“Ζητάμε από τους διεθνείς συνεργάτες μας να μας βοηθήσουν να κάνουμε περισσότερα με λιγότερα”, είπε χαρακτηριστικά, ο πρόεδρος του Αφγανιστάν, αναγνωρίζοντας πως εξαιτίας της πανδημίας η βοήθεια θα μειωθεί.
“Η σημερινή είναι μία διαδικασία με τη συμμετοχή όλων, στην οποία θα εκπροσωπούνται επαρκώς γυναίκες, νέοι και θύματα του πολέμου, προσφέρει τις θετικότερες ελπίδες για βιώσιμη ειρήνη”, τόνισε ο Αντόνιο Γκουτέρες κατά την διάσκεψη της Γενεύης. “Η πρόοδος προς την ειρήνη θα συμβάλει στην ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής και ένα ζωτικής σημασίας βήμα είναι η ασφαλής, συντεταγμένη και με όρους αξιοπρέπειας επιστροφή εκατομμυρίων εκτοπισμένων Αφγανών”, πρόσθεσε.
Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ ζήτησε άμεση κατάπαυση του πυρός στο Αφγανιστάν και προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε κίνηση για την εγκαθίδρυση ενός ισλαμικού εμιράτου θα επηρεάσει την πολιτική και οικονομική υποστήριξη της ΕΕ προς την χώρα. “Μία κατάπαυση του πυρός δεν πρέπει να είναι το αποτέλεσμα της ειρηνευτικής διαδικασίας, πρέπει να συνοδεύσει την διαδικασία ήδη από σήμερα…Οποιαδήποτε απόπειρα εγκαθίδρυσης ισλαμικού εμιράτου θα έχει επιπτώσεις στην πολιτική και την οικονομική μας δέσμευση απέναντι στην χώρα”, δήλωσε ο Ζοζέπ Μπορέλ.
Σχεδόν 20 χρόνια μετά την επιχείρηση του συνασπισμού δυνάμεων υπό τις ΗΠΑ για την ανατροπή των Ταλιμπάν, η κατάσταση για τον έλεγχο της εξουσίας στο Αφγανιστάν παραμένει περίπλοκη και το μέλλον του αβέβαιο. Οι διαπραγματεύσεις που έχουν ξεκινήσει ανάμεσα στην αφγανική κυβέρνηση και τους Ταλιμπάν έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο και ένα νέο κύμα επιθέσεων προβληματίζει τη διεθνή κοινότητα. Την ίδια ώρα οι ΗΠΑ με πρόεδρο τον Ντόναλντ Τραμπ έχουν ήδη δεσμευτεί για άμεση αποχώρηση 2.500 Αμερικανών στρατιωτών από το αφγανικό έδαφος μέχρι τα μέσα του Ιανουαρίου του 2021.
Τη στιγμή που η διάσκεψη των διεθνών δωρητών βρισκόταν σε εξέλιξη μια νέα έκρηξη βόμβας σημειώθηκε στην πόλη Μπαμιάν του Αφγανιστάν, η οποία στοίχισε τη ζωή 13 ανθρώπων και προκάλεσε τον τραυματισμό 45 ακόμη πολιτών. Καμία οργάνωση δεν ανέλαβε την ευθύνη της επίθεσης, αλλά οι υποψίες βαρύνουν ομάδες ανταρτών που φέρονται να έχουν διασυνδέσεις με το Ισλαμικό Κράτος.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μάας, δήλωσε ότι η χώρα του θα χρηματοδοτήσει το Αφγανιστάν με 430 εκ. ευρώ τον χρόνο μέχρι το 2024. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, δήλωσε οι ειρηνευτικές συνομιλίες της Ντόχα έδωσαν μια “νέα και πρωτοφανή ευκαιρία για ειρήνη και ευημερία”. Υπογράμμισε ωστόσο πως το Αφγανιστάν βρίσκεται αντιμέτωπο με πολύ σοβαρές προκλήσεις όπως η πανδημία και τα απαράδεκτα υψηλά ποσοστά βίας. “Θέλω να είμαι ξεκάθαρος οι επιλογές που θα γίνουν στις ειρηνευτικές συνομιλίες θα επηρεάσουν το μέγεθος και το εύρος κάθε μελλοντικής διεθνούς στήριξης και βοήθειας προς το Αφγανιστάν”. Οι ΗΠΑ θα συνδράμουν με 600 εκ. δολάρια στην ανοικοδόμηση της χώρας μόνο για το 2021. Οι αφγανικές αρχές θα λάβουν άμεσα τα 300 από 600 εκ. δολάρια και το υπόλοιπο ποσό θα αποδεσμευτεί ανάλογα με την πρόοδο των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων.
Έκκληση Γκράντι προς τη διεθνή κοινότητα
Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες προειδοποιεί ότι εάν η διεθνής κοινότητα ξεχάσει το Αφγανιστάν, οι συνέπειες θα είναι δραματικές, ενώ υπογραμμίζει τη σημασία της εύρεσης λύσεων για τους εκτοπισμένους Αφγανούς Με την ολοκλήρωση της πενθήμερης επίσκεψής του στο Αφγανιστάν, ο Φίλιπο Γκράντι σημείωσε ότι η αυξανόμενη χρήση βίας που παρατηρείται αυτό το διάστημα πρέπει να σταματήσει άμεσα. Αφγανοί πολίτες δολοφονούνται, ακρωτηριάζονται, τρομοκρατούνται και εκτοπίζονται σε καθημερινή βάση, όπως κατέδειξε για μια ακόμα φορά η επίθεση του περασμένου Σαββάτου στην Καμπούλ. Τόνισε ότι μια ειρηνευτική συμφωνία – εφόσον διαφυλάσσει πραγματικά την ασφάλεια, την ευημερία και τα δικαιώματα όλων των γυναικών και των ανδρών του Αφγανιστάν – αποτελεί την επείγουσα και αναγκαία έκβαση των συνομιλιών που λαμβάνουν χώρα σήμερα μεταξύ των ενδιαφερομένων πλευρών στο Αφγανιστάν. Μια τέτοια συμφωνία είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να μπει ένα τέλος σε μια σύγκρουση που καταστρέφει ζωές και συνεχίζει να αποτελεί τη βασική αιτία του αναγκαστικού εκτοπισμού.
Πρόσθεσε ότι το μέλλον εκατομμυρίων Αφγανών εξαρτάται τόσο από την επιτυχημένη έκβαση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων όσο και από τη δέσμευση της διεθνούς κοινότητας στην ανάπτυξη της χώρας. Εξέφρασε την ελπίδα ότι η επικείμενη Διάσκεψη στη Γενεύη θα προσφέρει την ευκαιρία να εκφραστεί η δέσμευση αυτή με απτούς, βιώσιμους τρόπους.
“Εάν οποιοδήποτε από τα δύο αποτύχει”, σημείωσε, “τότε θα δούμε το Αφγανιστάν να οπισθοδρομεί με ολέθριες συνέπειες, όπως το ενδεχόμενο να εκτοπιστούν ακόμα περισσότεροι άνθρωποι πιθανόν σε μεγάλη κλίμακα. Έχουμε δει να συμβαίνει αυτό αρκετές φορές τις τελευταίες δεκαετίες. Το καταστροφικό αυτό σενάριο θα απαιτούσε την κινητοποίηση σημαντικής ανθρωπιστικής βοήθειας εν μέσω των πιο δυσχερών συνθηκών σε θέματα ασφάλειας και υλικοτεχνικής υποδομής”.
Υπενθύμισε ότι σχεδόν 300.000 Αφγανοί έχουν εκτοπιστεί στο εσωτερικό της χώρας μόνο το 2020 λόγω των συγκρούσεων. Οι άνθρωποι αυτοί εξακολουθούν να βρίσκονται σε άμεση ανάγκη ανθρωπιστικής υποστήριξης, όπως συμβαίνει και με τα σχεδόν τρία εκατομμύρια Αφγανούς που είχαν εκτοπιστεί σε προγενέστερο χρόνο και τα εννέα εκατομμύρια που έχουν χάσει τα μέσα βιοπορισμού τους λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης του κορονοϊού.
Στο πλαίσιο αυτό, επανέλαβε την πρόθεση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες να συνεργαστεί με την Αφγανική κυβέρνηση, άλλους οργανισμούς του ΟΗΕ, την κοινωνία των πολιτών και άλλους εταίρους ώστε να βρεθούν μόνιμες λύσεις για τους ανθρώπους που έχουν εκτοπιστεί εσωτερικά και τους πρόσφυγες που επιστρέφουν, οικοδομώντας πάνω στις υπάρχουσες νομοθετικές και επιχειρησιακές πρωτοβουλίες.
Ο Ύπατος Αρμοστής υπενθύμισε επίσης ότι πάνω από 40 χρόνια μετά, οι Αφγανοί πρόσφυγες εξακολουθούν να ανήκουν σε μια από τις μεγαλύτερες πληθυσμιακά καταστάσεις παρατεταμένου εκτοπισμού στο πλαίσιο της εντολής της Ύπατης Αρμοστείας. Δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για το μέλλον του Αφγανιστάν. Αντιθέτως, η παρατεταμένη διάρκεια της κρίσης αυτής θα πρέπει να οδηγήσει σε εντατικές προσπάθειες ώστε να στηριχθούν οι πρόσφυγες και οι κοινότητες υποδοχής τους στο Ιράν και το Πακιστάν, τις γειτονικές χώρες που έχουν φιλοξενήσει με γενναιοδωρία τους Αφγανούς πρόσφυγες για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες.
