Τη νύχτα του Σαββάτου 6 Δεκεμβρίου 2008 ο 15χρονος Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος δολοφονείται από τον ειδικό φρουρό Επαμεινώνδα Κορκονέα που κάνει χρήση του υπηρεσιακού του όπλου και πυροβολεί τον μαθητή «σε ευθεία βολή και με ανθρωποκτόνο πρόθεση» στον πεζόδρομο των οδών Μεσολογγίου και Τζαβέλλα στα Εξάρχεια.
Η Αθήνα παίρνει φωτιά μέσα σε λίγη ώρα, καθώς τα φρικτά νέα ταξιδεύουν σε κινητά τηλέφωνα και παρέες σε όλο το κέντρο της πόλης, η διαδήλωση διαμαρτυρίας της επόμενης μέρας με κατεύθυνση τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών χτυπιέται άγρια από τα ΜΑΤ στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, οι καταλήψεις σε γυμνάσια, λύκεια και πανεπιστήμια εξαπλώνονται σε όλη την Ελλάδα μέσα σε λίγες ώρες, οι συγκεντρώσεις και οι διαδηλώσεις είναι καθημερινές, μέρα και νύχτα, σε όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα. Το ίδιο και οι αναμετρήσεις με την αστυνομία που υποτίθεται ότι τηρεί «αμυντική» στάση, αν και όσοι έζησαν ειδικά το κλίμα των νυχτερινών συγκεντρώσεων και κυρίως το περιβάλλον γύρω από τα κατειλημμένα σχολεία και πανεπιστημιακά ιδρύματα του Κέντρου της Αθήνας δύσκολα θα ξεχάσουν τις απόπειρες προβοκάτσιας και τις ασφαλίτικες μεθόδους καταγραφής και απαγόρευσης κυκλοφορίας και κίνησης εκείνων των ημερών, καθώς και τον χημικό πόλεμο που είχε εξαπολυθεί κατά πάντων, με ένταση που θα επαναληφθεί μόνο το διάστημα 2010-2012 στις μεγάλες λαϊκές απεργίες και διαδηλώσεις εναντίον των μνημονίων.
Εκείνος ο Δεκέμβρης συν τοις άλλοις, διέρρηξε άπαξ και διαπαντός και τις ούτως ή άλλως προβληματικές σχέσεις εμπιστοσύνης και αλληλεπίδρασης ανάμεσα σε ευρύτατα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας και την επίσημη, συστημική και κατευθυνόμενη ενημέρωση κυρίως από τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς και σειρά μεγάλων και επιδραστικών έως εκείνη τη στιγμή εφημερίδων ευρείας κυκλοφορίας και πλατιάς απεύθυνσης. Από τον Δεκέμβρη του 2008 και μετά, με τη συνακόλουθη αύξηση της ελληνικής ενεργού συμμετοχής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το διαδικτυακό καθημερινό γίγνεσθαι, οι Έλληνες, ειδικά οι νέοι, στράφηκαν στο ίντερνετ και τον κόσμο του, όχι χωρίς προβλήματα, σκοτεινές γωνιές και εξίσου τεράστια ελλείμματα συστηματικής ενημέρωσης ή πλεονάσματα πρόσκαιρης και κατευθυνόμενης παραπληροφόρησης. Αλλά αυτή η πραγματικότητα δεν είναι της παρούσης για σχολιασμό.
Το θέμα είναι πως και με τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου αναδείχθηκαν τα κακώς κείμενα της ελληνικής ειδησεογραφίας, κρατικής, ιδιωτικής, (αυτό)λογοκριμένης και μάλιστα σε ένα ζήτημα, σε ένα γεγονός που δεν μπορούσε να υπάρξει διαστρέβλωση και πλαστογραφία χωρίς να τεκμηριωθούν άμεσα και οι σκοπιμότητες και τα ψεύδη μιας τέτοιας αυτοκτονικής για τους αυτουργούς της προσπάθειας.
Καταρχάς, ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος δεν υπήρξε Αλέξης για τους δικούς του ανθρώπους. Ήταν ο Αλέξανδρος ή ο «Γκρέγκορι» για τους φίλους και τους συμμαθητές του. Το όνομα Αλέξης μπορεί να ήταν πιο εύπεπτο και να έκανε την κρουστική ρίμα στα μαθητικά και νεανικά συνθήματα, στους δρόμους και τις πλατείες, αλλά δεν αποτελούσε προσφώνηση και ταυτότητα του νεκρού έφηβου μαθητή για να είναι εξ αυτού και προβεβλημένος τίτλος σε τηλεοπτικά δελτία και πρωτοσέλιδα εφημερίδων. Ο στοιχειώδης σεβασμός θα επέβαλε από τότε τη σωστή και πλήρη χρήση του ονόματος του, ολόκληρου – Αλέξανδρος.
Οι στιγμές της δολοφονίας είχαν βιντεοσκοπηθεί από το μπαλκόνι του διαμερίσματος μιας νεαρής γυναίκας που ζούσε στη συμβολή των οδών Ζωοδόχου Πηγής και Μεσολογγίου. Το βίντεο αυτό, όταν δημοσιεύτηκε, παραχαράχτηκε από το γνωστό μεγάλο ιδιωτικό κανάλι της εποχής που «εμπλούτισε δημιουργικά» τις σκηνές και τα καρέ του φόνου του Γρηγορόπουλου με ήχους από ρίψεις μολότοφ, βρισιές και σπασίματα βιτρινών, προκειμένου τάχα να τεκμηριωθεί πως ο Κορκονέας είχε δεχτεί «απρόκλητη» επίθεση και δρούσε σε κατάσταση άμυνας . Τίποτα από αυτά δεν είχε συμβεί, όλες αυτές οι αιτιάσεις ανήκαν στη σφαίρα της νοσηρής φαντασίας ορισμένων διευθυντών και αρχισυντακτών του μεγάλου (λέμε τώρα) καναλιού και όχι μόνο αυτού που προσπάθησαν ευθύς εξαρχής να αλλοιώσουν τα στοιχεία και την αλήθεια της δολοφονίας.
Η διαστρεβλωτική αυτή τακτική είχε συγκεκριμένα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, η νεαρή γυναίκα, μάρτυρας κατηγορίας στη δίκη στην Άμφισσα, το 2010, είχε μια εξαιρετικά εχθρική και παγερή αντιμετώπιση από τους αστυνομικούς που υποτίθεται ότι εξασφάλιζαν την ομαλότητα της δικαστικής διαδικασίας. Η μαρτυρία και το βίντεο της έλεγαν την αλήθεια που και τα μέσα ενημέρωσης και η αστυνομία και το κράτος ήθελαν να αποκρύψουν ή να φανερώσουν μόνο εν μέρει. Από την άλλη πλευρά και με καθυστέρηση έξι χρόνων, το μεγάλο κανάλι και ο τότε διευθυντής ειδήσεων και ενημέρωσης αναγκάστηκαν να ζητήσουν συγγνώμη για την «απρέπεια» της καραμπινάτης πλαστογραφίας και παραχάραξης των γεγονότων. Πολύ αργά, πολύ λίγα, πολύ άστοχα, πολύ αυτοκτονικά για το… κύρος και την… αξιοπιστία του μεγάλου και των υπόλοιπων ιδιωτικών καναλιών.
Την Τρίτη, 9 Δεκεμβρίου, γίνεται η κηδεία του Γρηγορόπουλου στο νεκροταφείο του Παλιού Φαλήρου μέσα σε μεγάλο πλήθος και μεγάλη συγκίνηση και φόρτιση. Σχεδόν το σύνολο των παρευρισκόμενων κυρίως οι νέοι φορούν μαύρα ρούχα. Αργότερα, και επειδή η παρουσία της αστυνομίας και ειδικά των μηχανοκίνητων μονάδων της θα είναι ελάχιστα «αμυντική» και διακριτική, θα ξεσπάσουν και συγκρούσεις σε κεντρικούς δρόμους της Νέας Σμύρνης.
Το ζήτημα όμως για ορισμένους διευθυντές, αρχισυντάκτες και προϊσταμένους των μέσων ενημέρωσης τουλάχιστον στην Αθήνα είναι να «αποκαλυφθεί» γιατί τόσοι πολλοί νέοι στην κηδεία φορούσαν μαύρα ρούχα. «Μήπως έχουν ασπαστεί (sic) τον αναρχισμό;» θα ρωτήσει σε επήκοον πολλών ένα «μεγάλο» κεφάλι «μεγάλης» εφημερίδας που ολοφάνερα δεν του περνούσε από το μυαλό ότι καταρχάς το χρώμα του πένθους για την ελληνική κοινωνία και κουλτούρα, ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων είναι το μαύρο. Πάντως, με αυτά που είχαν συμβεί εκείνες τις μέρες και με όσα και τα μέσα ενημέρωσης ήθελαν να λένε, ήταν δεδομένο πως πολλοί νέοι ακόμη και αν δεν ήταν ή δεν θα γινόντουσαν ποτέ αναρχικοί, στράφηκαν να ρίξουν μια ματιά στην αντικρατική ελευθεριακή αντίληψη πραγμάτων – και δεν μπορείς να τους δώσεις άδικο.
Τη νύχτα της ίδιας μέρας, γίνονται οι πιθανότατα μεγαλύτερες συγκεντρώσεις στην Αθήνα και οι αντίστοιχα διαρκέστερες συγκρούσεις ανάμεσα στους διαδηλωτές και την αστυνομία με επίκεντρο τους δρόμους γύρω από την κατειλημμένη Νομική Σχολή στην οδό Σόλωνος. Στη συμβολή των οδών Ακαδημίας και Σίνα, οι εκατέρωθεν ρίψεις μολότοφ και δακρυγόνων είναι συνεχείς μέχρι τη στιγμή που παίρνει φωτιά το ανακαινισμένο νεοκλασικό κτήριο στο οποίο μεταξύ άλλων εγκαταστάσεων και χρήσεων βρισκόταν και η βιβλιοθήκη του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών της Νομικής.
Το μεγάλο κανάλι κάνει ξανά το πλαστογραφικό θαύμα του. Ενώ δεν είναι καν ξεκάθαρη, μέσα στο χάος της σύγκρουσης, η αιτία της πυρκαγιάς που έχει ξεσπάσει στο κτίριο, η ζωντανή μετάδοση (με την κάμερα σε ικανή απόσταση από το συμβάν) χρεώνει τη φωτιά στις μολότοφ – και ας ήταν εκατοντάδες οι συσκευασίες χημικών και δακρυγόνων που αποτελούν εύφλεκτο υλικό έξω, μέσα και γύρω από το νεοκλασικό και το πεζοδρόμιο της Ακαδημίας. Εν συνεχεία και πάντα κατά τους παρουσιαστές του μεγάλου καναλιού, η φωτιά βγάζει πόδια και «μετακομίζει» μερικά οικοδομικά τετράγωνα – δεν καιγόταν μια πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη στις οδούς Ακαδημίας και Σίνα, αλλά η Εθνική Βιβλιοθήκη στην οδό Πανεπιστημίου.
Από άποψη ειδησεογραφικής κάλυψης, ακόμη και της «λογοκριμένης» ή φτιαχτής, η κατάσταση ήταν κανονική κα αυταπόδεικτη τρικυμία στο κρανίο. Όσοι ρεπόρτερ ήταν εκεί, όταν επέστρεψαν αργότερα στα μέσα ενημέρωσης, ειδικά τις εφημερίδες που εργάζονταν, για να γράψουν και να μεταδώσουν το ρεπορτάζ, έδιναν ομηρικές μάχες για να πείσουν τους αρχισυντάκτες τους πως δεν καιγόταν η Εθνική Βιβλιοθήκη. «Το είπε το Μεγάλο Κανάλι» έλεγαν οι προϊστάμενοι που έφτιαχναν τίτλους, διαμόρφωναν πρωτοσέλιδα και υποβίβαζαν μονόστηλα από τις καρέκλες και την κρυστάλλινη γυάλα των γραφείων τους και νόμιζαν πως έτσι κατείχαν την απόλυτη και μοναδική «αλήθεια» της πραγματικότητας και της ενημέρωσης.
Τις ίδιες μέρες, οι τηλεοπτικές οθόνες και ορισμένες ειδησεογραφικές σελίδες δεύτερης κατηγορίας και μικρού αναστήματος, οι περισσότερες ακόμη σε χαρτί, πλημμύρισαν από την επίδειξη ενός χυδαίου (αντι)μαρξισμού που έβλεπε «ταξική διάσταση» ανάμεσα στο πλουσιόπαιδο των βορείων προαστίων και «χούλιγκαν» του Παναθηναϊκού που ήθελε να «κάνει την ψευτοεπανάσταση του» στα Εξάρχεια και τον «δεν είχε πειράξει κανέναν» ειδικό φρουρό από την αγροτική μεσσηνιακή Μάνη που «όλοι είχαν να πουν τα καλύτερα για αυτόν». Ακόμη και ο Πιέρ-Πάολο Παζολίνι που πρώτος είχε θέσει μια τέτοια αιρετική άποψη στο σύμπαν των μαρξιστικών αναλύσεων του εκρηκτικού ιταλικού 1968, θα έφριττε με τους κακοχωνεμένους και αποσπασματικούς αντιγραφείς του.
Με άλλα λόγια, για αυτούς τους ασυνείδητους, η σφαίρα από το υπηρεσιακό όπλο του Κορκονέα μπορούσε να είναι και… δικαιολογημένη αν επανερχόταν η νομιμοφανής θανατική ποινή για τα «παραβατικά στοιχεία» στο «άβατο των Εξαρχείων» που, ας τονιστεί, ότι ως δηλητηριώδεις φράσεις και αντιλήψεις συγκεκριμένου υποείδους της διατεταγμένης και εν υπηρεσία ελληνικής ειδησεογραφίας προϋπήρχαν της δολοφονίας.
Φυσικά, μια τέτοια προσέγγιση και μια τέτοια «αποψάρα» σε μια τέτοια εικονική και κατασκευασμένη πραγματικότητα ήταν βούτυρο στο ψωμί του πρώτου, προβεβλημένου και ταραχώδους συνηγόρου υπεράσπισης του Κορκονέα που ανέλαβε να σώσει τον πελάτη του από τον ποινικό κολασμό, επιστρατεύοντας κάθε πιθανό και απίθανο επιχείρημα από τα κατώτερα ένστικτα και αντανακλαστικά ειδικά ενός κακόβουλου και βίαιου επαρχιωτισμού που έχει βαθιά συντηρητικές πεποιθήσεις και πιστεύει πατρογονικά και πατριαρχικά στην επιβολή διά της βίας, ακόμη και της ένοπλης ή της φονικής, του φρονηματισμού των «απείθαρχων» νιάτων.
Αν όλα τα παραπάνω και ειδικά τα τελευταία, σας θυμίζουν έντονα το κλίμα και τον δημόσιο και κυρίαρχο λόγο ειδικά της κυβέρνησης της ΝΔ επί των ημερών της πανδημίας, τότε η αλήθεια και η επικαιρότητα της δολοφονίας του Γρηγορόπουλου ξεπερνά την απλή μνημονική υπενθύμιση της τραγωδίας και όσων αυτής ακολούθησαν.
Ίσως για αυτό και μετά την επέτειο του Πολυτεχνείου, η ελληνική αστυνομία ως υπέρτατος εντέλει και μοναδικός εν Ελλάδι κρατικός φορέας «καταπολέμησης» του κορονοϊού αποφάσισε να υπενθυμίσει με τη σειρά της ότι οι απαγορεύσεις σε συναθροίσεις, συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις κατά παράβαση του Συντάγματος επαφίενται στον (παρα)κρατικό και υπηρεσιακό επ’ αμοιβή πατριωτισμό των ένστολων μηχανισμών ασφαλείας και όχι στο σύστημα, το γράμμα και το πνεύμα της δημοκρατικής, φιλελεύθερης και συνταγματικής τάξης.
Με άλλα λόγια, η δολοφονία του Γρηγορόπουλου όπως νωρίτερα εκείνες του Κουμή, της Κανελλοπούλου και του Καλτεζά, επιβεβαιώνει διαχρονικά ότι πέρα από τη συνεχή απόπειρα συστημικών μέσων ενημέρωσης να εκτελούν την αλήθεια όταν αυτή δεν συνάδει με τα συμφέροντα τους και απειλεί τις εξαρτήσεις και τις εκδουλεύσεις τους, το πνεύμα ενεργειών και δράσης ενός κάποιου ειδικού φρουρού με προτεταμένο όπλο και προετοιμασμένο δάχτυλο στη σκανδάλη δεν είναι η αντικανονική εξαίρεση μιας θεσμικά άψογης κανονικότητας, αλλά η αντιδημοκρατική κανονικότητα σε ένα κράτος που δεν ξεχνά να δείχνει και να εξοπλίζει τα δόντια και τα νύχια του στις πιο κρίσιμες και συγκρουσιακές περιόδους.
Όσοι νέοι της «γενιάς του Γρηγορόπουλου» έχουν μεταναστεύσει για σπουδές και εργασία στο εξωτερικό αποτελώντας τον κορμό του brain drain στα χρόνια της Ελλάδας των μνημονίων και της λιτότητας μπορούν να μιλήσουν μετά λόγου γνώσεως για εκείνες τις μεγάλες νύχτες και τα μικρά ξημερώματα του Δεκέμβρη του 2008. Ειδικά μάλιστα και στη συγκυρία όσοι τυγχάνει να είναι και γιατροί ή νοσηλευτές, οι τόσο πολύτιμοι και χαμένοι από το Εθνικό Σύστημα Υγείας και τη χειμαζόμενη χώρα της ανεξέλεγκτης και θανατηφόρας πανδημίας.
*Αναδημοσίευση του άρθρου της 6/12/2020 του Γιάννη Νικολόπουλου με αφορμή τη σημερινή συμπλήρωση 13 ετών από τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου.
