Ενώ οι δυναμικές κινητοποιήσεις των Ινδών αγροτών (κυρίως από τις βόρειες πολιτείες Παντζάμπ και Χαριάνα), με βασικό αίτημα την άμεση απόσυρση των αγροτικών νομοσχεδίων της κυβέρνησης Μόντι, βρίσκονται σε εξέλιξη, μια διαμάχη με σημαντικές πολιτικές συνδηλώσεις εκτυλίσσεται για αυτό το θέμα στο Twitter μεταξύ κινηματογραφικών αστέρων του Bollywood.
Όλα άρχισαν στις 27 Νοεμβρίου 2020, όταν η γνωστή ηθοποιός Κάνγκανα Ρανάουατ ανήρτησε δύο φωτογραφίες. Έγραψε ότι και στις δύο η εικονιζόμενη ήταν η Μπιλκίς Μπάνο – στην πιο πρόσφατη φαίνεται να συμμετέχει στις κινητοποιήσεις των αγροτών. Υποστήριξε μάλιστα με ειρωνικά σχόλια ότι η εικονιζόμενη γυναίκα πήρε αμοιβή 100 ρουπιών (κάτι λίγο παραπάνω από ένα ευρώ) για να συμμετάσχει στη διαδήλωση.
Η 82χρονη Μπιλκίς Μπάνο (ή αλλιώς “γιαγιά της Σαχήν Μπαγκˮ) ήταν από τις πρωταγωνίστριες των καθημερινών καθιστικών διαμαρτυριών που διήρκησαν 101 μέρες τον περασμένο χειμώνα στη γειτονιά Σαχήν Μπαγκ στο Νέο Δελχί. Συνέβησαν στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων ενάντια στο νομοσχέδιο για την ιθαγένεια (CAA) και την αναγγελία για δημιουργία εθνικού μητρώου υπηκοότητας (NRC) από την κυβέρνηση Μόντι. Για αυτό της τον αγώνα είχε μάλιστα συμπεριληφθεί στις πιο επιδραστικές προσωπικότητες του περιοδικού Time για το 2020.
Η γνωστή ηθοποιός κατακρίθηκε άμεσα από τους χρήστες του Twitter γιατί στη δεύτερη από τις φωτογραφίες που παρουσίασε, η εικονιζόμενη δεν ήταν στην πραγματικότητα η Μπιλκίς Μπάνο, αλλα μια αγρότισσα από το Παντζάμπ που της έμοιαζε εμφανισιακά. Αναγκάστηκε έτσι να διαγράψει το συγκεκριμένο τουίτ, αφού όχι μόνο είχε διαδώσει μια ψεύτικη είδηση αλλά είχε προσβάλλει την υπόληψη μιας ηλικιωμένης γυναίκας. Ο στόχος της όμως ήταν πολιτικός. Ούσα υποστηρίκτρια του κυβερνώντος κόμματος Μπαρατίγια Τζανάτα (BJP) ήθελε να συνδέσει τους τότε αντικυβερνητικούς διαδηλωτές ενάντια στο CAA/NRC με τις τωρινές αγροτικές κινητοποιήσεις.
Στις 2 Δεκεμβρίου ο ιδιαίτερα δημοφιλής τραγουδιστής και ηθοποιός, με δέκα εκατομμύρια ακολούθους στο Instagram και τέσσερα εκατομμύρια στο Twitter, Ντιλτζίτ Ντοσάντζ, έκανε retweet βίντεο με την αγρότισσα Μοχίντερ Κωρ, δηλαδή τη γυναίκα που η Κάνγκανα Ρανάουατ είχε παρουσιάσει ως Μπιλκίς Μπάνο, να δίνει συνέντευξη στο BBC υποδεικνύοντας στην ηθοποιό το λάθος της.
Με τις επόμενες αναρτήσεις της, η Ρανάουατ, όχι μόνο έκανε προσωπική επίθεση στον Ντοσάντζ αλλά ξεδίπλωσε πλήρως την πολιτική της τοποθέτηση. Κατηγόρησε τον Ντοσάντζ ότι υπερασπίζεται ακτιβιστές, όπως η Μπιλκίς Μπάνο, που ήταν υπεύθυνοι για τις αιματηρές συγκρούσεις στις βορειοανατολικές γειτονιές του Νέου Δελχί τον περασμένο Φεβρουάριο, οι οποίες κόστισαν τη ζωή σε 53 ανθρώπους – οι περισσότεροι εξ’ αυτών ωστόσο Μουσουλμάνοι. Με αυτό τον τρόπο ταυτίστηκε τη ρητορική της ινδουιστικής δεξιάς και ακροδεξιάς που θεωρούν κοινωνικές ομάδες, όπως τους αριστερούς φοιτητές του Πανεπιστημίου Jawarhalal Nehru, τους διαδηλωτές ενάντια στο CAA/NRC και τελευταία τους “τρομοκράτεςˮ αγρότες, ως “συμμορίαˮ που θέλει να διασπάσει τη χώρα (“tukre-tukre gangˮ) και τους αντιμετωπίζουν ως “εσωτερικούς εχθρούς του έθνουςˮ.
Αναπαράγοντας πρόσφατες δημόσιες δηλώσεις στελεχών του BJP, η γνωστή ηθοποιός εμμέσως πλην σαφώς κατηγόρησε τον Ντοσάντζ ότι ανήκει σε αυτούς που επιδιώκουν τη διάσπαση της χώρας και ότι είναι υπέρμαχος της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου κράτους Σιχ στην ιστορική περιοχή του Παντζάμπ στη βορειοδυτική Ινδία. Απευθυνόμενη στους αγρότες η ηθοποιός, τους κάλεσε να εμπιστευτούν την κυβέρνηση και τις αγροτικές μεταρρυθμίσεις και να μην παρασυρθούν από “κομμουνιστέςˮ ή/και θιασώτες της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου κράτους στο Παντζάμπ.
Παρά τις προσβολές της ηθοποιού σε προσωπικό επίπεδο και τις εμπρηστικές δηλώσεις της, ο Ντοσάντζ δεν έδωσε κομματική χροιά στις απαντήσεις του, παρά μόνο έθεσε το θέμα του σεβασμού στην ηλικιωμένη γυναίκα. Γράφοντας “δεν είμαστε τρομοκράτες, αλλά αγρότεςˮ εκδήλωσε ακόμη περισσότερο την συμπαράστασή του που δεν περιορίστηκε σε tweets. Παραβρέθηκε και ο ίδιος στις συγκεντρώσεις, απηύθυνε δημόσια ομιλία στους αγρότες και τους δώρισε χρηματικό ποσό για τις ανάγκες του αγώνα τους, καθώς λόγω του έντονου κρύου στο Νέο Δελχί αυτήν την εποχή, χρειάζονται κουβέρτες και βαρύ ρουχισμό.
Κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής διαμάχης των δύο αστέρων πολλές άλλες διασημότητες του Bollywood έσπευσαν να πάρουν το μέρος του Ντοσάντζ και γενικότερα στήριξαν τις κινητοποιήσεις των αγροτών. Μεταξύ αυτών η Πριγιάνκα Τσόπρα που έγραψε σε επίρρωση των λεγομένων του Ντοσάντζ ότι οι ανησυχίες των αγροτών πρέπει εισακουσθούν άμεσα. Στις 10 Δεκεμβρίου η Ρανάουατ επανήλθε κατηγορώντας τους Ντοσάντζ και Τσόπρα ότι ενθαρρύνουν τις κινητοποιήσεις, δείγμα του ότι ο πόλεμος στο Twitter δεν έχει σταματήσει.
Μοιάζει να είναι και κάτι περισσότερο που διακυβεύεται πέρα από τα μεμονωμένα αιτήματα των αγροτών. Η τωρινή συγκυρία επιτρέπει την πιο ανοιχτή στήριξη μιας κοινωνικής ομάδας που εναντιώνεται στις κυβερνητικές πολιτικές. Όταν για παράδειγμα, τον Ιανουάριο του 2020, η γνωστή ηθοποιός του Bollywood, Ντιπίκα Παντουκούν είχε έμπρακτα συμπαρασταθεί στους αριστερούς φοιτητές του Jawarhalal Nehru που είχαν δεχθεί βίαιη επίθεση από άτομα της ινδουιστικής ακροδεξιάς, δεν είχε βρει πολλούς υποστηρικτές ανάμεσα στους συναδέλφους της. Πρέπει βέβαια να αναγνωριστεί ότι πρόκειται για ομάδα με λιγότερη ισχύ και επιρροή στην ινδική κοινωνία, σε σχέση με τους αγρότες.
Η σαφής στήριξη πολλών αστέρων του Bollywood στους αγρότες με την παρέμβαση τους στα κοινωνικά δίκτυα αλλά και η συγκεκριμένη πολιτική συγκυρία μέσα στην οποία συμβαίνει, δεν είναι τυχαία.
Παρότι οι καλλιτέχνες δεν συνηθίζουν να παρεμβαίνουν σε κοινωνικά-πολιτικά θέματα, εκτός μεμονωμένων περιπτώσεων, η συγκεκριμένη παρέμβαση είναι απόρροια του τεταμένου πολιτικού κλίματος στην Ινδία αλλά και ενδεικτική της υποστήριξης και του σεβασμού μεγάλου κομματιού της ινδικής κοινωνίας στους αγρότες, δεδομένου ότι το 60% του πληθυσμού απασχολείται στην αγροτική παραγωγή. Παρά τις αρχικές προσπάθειες καταστολής και σπίλωσης του αγώνα τους, οι αγρότες συνεχίζουν τις ειρηνικές κινητοποιήσεις τους με αξιοπρέπεια και αποφασιστικότητα για δέκατη έκτη συνεχή μέρα.
