Ο Ντόναλντ Τραμπ εξέδωσε χθες, Δευτέρα 21/12, διάταγμα που ορίζει ότι όλα τα δημόσια κτίρια που θα χτιστούν στο εξής στις ΗΠΑ οφείλουν να είναι “όμορφα”.
Το διάταγμα που δαιμονοποιεί τις μοντερνιστικές κατασκευές και προκρίνει το νεοκλασικό – νεορωμαϊκό στυλ για τα δημόσια κτίρια έχει κυρίως “συμβολική” σημασία και θεωρείται από πολλούς μία ακόμα “χειροβομβίδα” που ρίχνει ο Τραμπ κατά την αποχώρησή του από τον Λευκό Οίκο.
Όταν είχε δημοσιευθεί το προσχέδιο του διατάγματος, τον περασμένο Φεβρουάριο, η αρχιτεκτονική κοινότητα των ΗΠΑ είχε αντιδράσει αρνητικά στις προτάσεις που περιείχει για “επιστροφή στο κλασικό αρχιτεκτονικό ύφος”. Όι εκπρόσωποι των αρχιτεκτόνων είχαν διευκρινίσει ότι το πρόβλημα δεν είναι το “κλασικό ύφος” αυτό καθαυτό, αλλά “η ιδέα επιβολής ενός και μόνο επίσημου αρχιτεκτονικού στυλ”, η οποία αντιβαίνει σχεδόν όλες τις ιδέες που πρέπει να διαπνέουν “ένα δημοκρατικό φιλελεύθερο κράτος τον 21ο αιώνα”.
Η εκτελεστική εντολή δημοσιεύθηκε μόλις χθες -δέκα μήνες μετά από εκείνο το προσχέδιο- και παρότι δεν καθιστά “υποχρεωτικό” κάποιο συγκεκριμένο αρχιτεκτονικό στυλ, υποδεικνύει ως πρότυπα μόνο δημόσια κτίρια κλασικού ύφους, όπως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Φιλδέλφειας και το Δικαστικό μέγαρο του Πόρτλαντ.
Στο κείμενο του διατάγματος γίνεται ειδική αναφορά στα κυβερνητικά κτίρια της Ουάσιγκτον -στον Λευκό Οίκο, στο Καπιτώλιο, στο Ανωτατο Δικαστήριο, στο μνημείο του Λίνκολν- ως “εμβληματικά αρχιτεκτονήματα και σύμβολα του συστήματος διακυβέρνησης της χώρας”.
Ταυτοχρόνως, το διάταγμα περιγράφει τα κτήρια που ανεγάρθηκαν μετά τη δεκαετία του ’50 “αδιάφορα, ή και αποκρουστικά, στα μάτια μιας μεγάλης μερίδας πολιτών της χώρας”.
Παρόλα αυτά, στο διάταγμα υπογραμμίζεται ότι δεν αποκλείεται κανένα αρχιτεκτονικό ύφος, αρκεί “να εμπνέει σεβασμό, να κερδίζει το κοινό με την ομορφιά του και να αντιπροσωπεύει τα αμερικανικά ιδεώδη”.
Η όψιμη λατρεία του Τραμπ για τη λιτή κλασική αρχιτεκτονική έχει εξοργίσει τους επικριτές του, που κατέκλυσαν τα social media με όλα τα μπαρόκ τερατουργήματα από γυαλί, μαύρο μάρμαρο και χρυσο που έχει χτίσει στην καριέρα του ως κατασκευαστής, μεγαλομεσίτης και ιδιοκτήτης ξενοδοχειακών μονάδων.
Σε κάθε περίπτωση, βάση του συντάγματος των ΗΠΑ, ο Τζο Μπάιντεν και η επόμενη κυβέρνηση έχει δικαίωμα να ‘παγώσει’ την εφαρμογή του διατάγματος ή και να το ακυρώσει εντελώς. Ήδη, σε πολιτειακό επίπεδο, παρόμοιες απόπειρες για την επιβολή συγκεκριμένου αρχιτεκτονικού ύφους για τα κτίρια δημόσιας χρήσης απέτυχαν, με τα αντίστοιχα διατάγματα -όπου ψηφίστηκαν- να μένουν ανεφάρμοστα.
