Δεντρόσπιτα σαν φωλιές πουλιών ισορροπούν στα γυμνά κλαδιά των φυλλοβόλων δέντρων. Πανό από ψηλά στέλνουν μηνύματα κατά της νέας υπερταχείας σιδηροδρομικής γραμμής HS2 στους από κάτω – στη λαοθάλασσα ανθρώπων που μετακινείται τις ώρες αιχμής στον αχανή συγκοινωνιακό κόμβο του Γιούστον στο κεντρικό Λονδίνο.
Το Extinction Rebellion (XR), το πιο δραστήριο, πολύχρωμο, πολυσυλλεκτικό και μαχητικό περιβαλλοντικό κίνημα των τελευταίων ετών στο Ηνωμένο Βασίλειο, επωφελήθηκε ενός κενού στους κανονισμούς που ισχύουν για το λοκντάουν: οι δρόμοι είναι κλειστοί, αλλά τα δέντρα ελεύθερα.
Οι XR πρώτα κατέλαβαν τα δέντρα στους “Κήπους του Γιούστον” και στη συνέχεια κινήθηκαν υπογείως κάτω από την μύτη των αρχών. Ανενόχλητοι έσκαβαν για μήνες και κατάφεραν να φτιάξουν στην καρδιά της βρετανικής πρωτεύουσας μια υπόγεια σήραγγα. Η στοά, λένε, είναι το “οχυρό μας, η τελευταία γραμμή της άμυνάς μας, απέναντι στην έξωση”.
Η στοά του Γιούστον είναι το μεγαλύτερο, ίσως και το μοναδικό, υπό κατάληψη δίκτυο σηράγγων στον κόσμο, σε μία από τις πιο πολυσύχναστες περιοχές του Λονδίνου. Το δίκτυο αποτελείται από δύο στοές που οδηγούν προς δύο αντίθετες κατευθύνσεις από τον κεντρικό άξονα. Εκτιμάται ότι έχει μήκος 30 μέτρα. Χρειάστηκαν μήνες για την κατασκευή του.
Η ιδέα γεννήθηκε σχεδόν παράλληλα με την κατάληψη των δέντρων τον περασμένο Αύγουστο, όταν μέλη του XR μπήκαν στους “Κήπους του Γιούστον” και συγκατοίκησαν με μια κοινότητα αστέγων που ήδη κατέλυε εκεί για χρόνια. Η ιδέα για τη σήραγγα γεννήθηκε από τον φόβο και την απειλή της έξωσης που δεν θα αργούσε.
Ωστόσο, όλοι οι αρμόδιοι αποποιήθηκαν των ευθυνών τους, έβγαλαν την ουρά τους απέξω. Η Μητροπολιτική Αστυνομία, η Αστυνομία των Βρετανικών Συγκοινωνιών, η διοίκηση των Βρετανικών Σιδηροδρόμων, το δημοτικό συμβούλιο του Κάμντεν αλλά και η διεύθυνση των Μεταφορών του Λονδίνου, όλοι δήλωναν αναρμόδιοι για την κατάληψη στους “Κήπους του Γιούστον”. Τελικά η “λύση” δόθηκε από τον εργολάβο της υπερταχείας σιδηροδρομικής γραμμής HS2. Η ιδιοκτησία των κήπων πέρασε στην κατοχή της κατασκευαστικής εταιρείας, η οποία ανέλαβε να στείλει τους δικαστικούς λειτουργούς για την έξωση των καταληψιών.
Οι ακτιβιστές δηλώνουν αποφασισμένοι να συνεχίσουν τον αγώνα τους υπογείως, αλλά οι δικαστικοί λειτουργοί προειδοποιούν πως θέτουν τις ζωές τους σε κίνδυνο καθώς η στοά είναι κοντά σε σωλήνες αερίου και νερού. Λένε ότι υπάρχει κίνδυνος έκρηξης ή να πλημμυρίσουν με νερό οι στοές.
Ο Μπεν Χάρτλεϊ, ένας από τους ακτιβιστές του XR, δήλωσε στον “Guardian” (Γκάρντιαν) ότι η δήθεν μυστική τους επιχείρηση γινόταν σε κοινή θέα. “Κατ’ αρχάς δεν είναι ούτε καινοτόμα, ούτε καινούργια η ιδέα να σκάβουν στοές οι άνθρωποι που διαμαρτύρονται για κάποιο λόγο. Είμαι βέβαιος ότι ήταν πολλοί αυτοί που γνώριζαν τι συνέβαινε εδώ”.
Ο Μπεν Χάρτλεϊ περήφανος για το έργο τους, το αποκαλεί τον “πιο δαιδαλώδη λαβύρινθο διαμαρτυρίας” στον κόσμο. “Μου θυμίζει λίγο τη ‘Μεγάλη Απόδραση’”, σχολίασε ο Βρετανός ακτιβιστής για το άνοιγμα των στοών και τη ζωή τους στις σήραγγες. Είναι ένας μακρύς χώρος με πολλά δωμάτια και μια μπροστινή πόρτα που κλειδώνει. “Αν πλησιάσει κάποιος που δεν μας άρεσε η φάτσα του ή κοιτά με απαξίωση τι φτιάχνουμε, απλά κλειδώνουμε την πόρτα”, είπε ο Χάρτλεϊ.
Για τις προειδοποιήσεις των δικαστικών λειτουργών ο Χάρτλεϊ δηλώνει: “Η πιο επικίνδυνη στιγμή για εμάς που σκάβουμε υπογείως είναι όταν πιάνουν δουλειά τα σκαφτικά μηχανήματα των δικαστικών λειτουργών. Ξέρουν τι κάνουν και σε τι κίνδυνο μάς θέτουν”.
Στόχος της διαμαρτυρίας σύμφωνα με τους ακτιβιστές είναι να ευαισθητοποιήσουν τους Λονδρέζους για την απώλεια ενός ακόμα ζωτικού χώρου πρασίνου στο κέντρο της πρωτεύουσας. “Είναι κρίμα που το πάρκο αυτό θα χαθεί για να γίνει μια ακόμα προσωρινή πιάτσα ταξί”. “Δεν είμαστε εμείς οι ταραξίες. Για εμάς αυτή είναι μια ακόμη μάχη για το μέλλον όλων των ειδών στον πλανήτη”.
Οι αψιμαχίες ανάμεσα στους ακτιβιστές και το προσωπικό της έξωσης είναι πλέον συχνές. “Δουλεύουν επί 24ωρου βάσεως με τα κομπρεσέρ και τα σκαφτικά και δεν μας αφήνουν να κοιμηθούμε. Είναι μια μορφή βασανιστηρίου”, λένε οι ένοικοι της στοάς και των δέντρων και τονίζουν: “Δεν θα αφήσουμε τα δέντρα, δεν θα βγούμε από τη στοά. Θα ζούμε εδώ, θα κοιμόμαστε εδώ, είμαστε αποφασισμένοι να ζούμε υπογείως για όσο χρειαστεί”.
Την περασμένη Πέμπτη η Αστυνομία προχώρησε σε πέντε συλλήψεις. Οι τρεις έγιναν για παράβαση των περιοριστικών για τον νέο κορονοϊό μέτρων και οι δύο για παράβαση του νόμου για Εργατικά Συνδικάτα και τις Εργασιακές Σχέσεις. Η Αστυνομία εξακολουθεί να περιφρουρεί το σημείο για να επέμβει, όπως αναφέρει, σε περίπτωση διατάραξης της δημόσιας τάξης ή της νομοθεσίας για τον Covid-19.
Ο βετεράνος Swampy και η 18χρονη Μπλου
Ο Νταν Χόπερ, γνωστός ως Swampy (σ.σ. ο Βαλτώδης), έγινε διάσημος στα μέσα της δεκαετίας του ’90 γιατί ήταν ο τελευταίος που βγήκε από μια υπόγεια στοά στο δάσος του Ντέβον. Μαζί με άλλους ντόπιους συμμετείχε τότε στη διαμαρτυρία κατά της επέκτασης του αυτοκινητόδρομου A30 και της κατασκευής μιας παράκαμψης που θα περνούσε μέσα από την πόλη του, το Νιούμπερι στο Μπερκσάιρ.
Στους κύκλους των ακτιβιστών για την προστασία του περιβάλλοντος ο Swampy θεωρείται από τους πιο έμπειρους στην κατασκευή και διαβίωση μέσα σε σήραγγες. Ήταν αδύνατο να μη δώσει το “παρών” στη στοά των “Κήπων του Γιούστον”. Ο βετεράνος του οικολογικού κινήματος και λάτρης της υπόγειας ζωής μίλησε στον Γκάρντιαν μέσα από τη στοά στην καρδιά του Λονδίνου. “Αυτό που γίνεται εδώ είναι ένα σημείο καμπής στον αγώνα μας κατά της κλιματικής αλλαγής”, τόνισε ο Swampy και τόλμησε να κάνει μια πρόβλεψη: “Θα δυσκολευτούν πολύ να μας πετάξουν έξω από την υπόγεια κατάληψή μας”.
Φορώντας το κράνος με το φακό, μέσα από το χωμάτινο καταφύγιό του, πρότεινε τα χρήματα για την κατασκευή της υπερταχείας HS2 να διατεθούν στον Εθνικό Σύστημα Υγείας που παλεύει με τον νέο ιό. Το κόστος για την κατασκευή της νέας σιδηροδρομικής γραμμής ανέρχεται στα 106 δισεκατομμύρια λίρες, σύμφωνα με το BBC.
“Έχουν περάσει πολλά χρόνια από την τελευταία φορά που ήμουν στα έγκατα της γης. Δεν είχα φανταστεί ότι θα ξαναβρεθώ σε μια παρόμοια κατάσταση. Αλλά ο σκοπός εδώ είναι σημαντικός. Η υπερταχεία HS2 είναι ένα τέρας. Από τη μια η Βουλή των Κοινοτήτων κηρύσσει τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης κλιματικής και οικολογικής ανάγκης και από την άλλη η κυβέρνηση εγκρίνει ένα που θα οδηγήσει σε αύξηση έντασης άνθρακα. Πόση υποκρισία ακόμη;”, αναρωτιέται εύλογα ο Swampy.
Η Μπλου Σάντφορντ, 18 ετών, έγινε μέλος του κινήματος XR πριν από ένα χρόνο. Τον Οκτώβριο του 2019 πήρε μέρος για πρώτη φορά μέρος σε μια διαμαρτυρία του Extinction Rebellion στο κεντρικό Λονδίνο που η βρετανική αστυνομία κατέστειλε συλλαμβάνοντας 1.000 άτομα. Η Μπλου ήταν μία από τους χίλιους και μάλιστα γιόρτασε την ενηλικίωσή της με ένα πάρτι στο κρατητήριο. Σήμερα είναι στην υπόγεια στοά του Γιούστον γνωρίζοντας πόσο επικίνδυνο είναι αυτό που κάνει. Το μεγαλύτερο μέρος της σήραγγας υποστηρίζεται με σανίδες από παλιές παλέτες. Δεν είναι λίγες οι φορές που το χώμα έχει υποχωρήσει και μέρος της στοάς έχει καταρρεύσει με κίνδυνο οι ακτιβιστές να θαφτούν ζωντανοί.
“Δεν είναι στις προθέσεις μας να γίνουμε μάρτυρες”, ξεκαθαρίσει η Μπλου Σάντφορντ. “Ο στόχος μας είναι να καθυστερήσουμε ή έστω να σταματήσουμε την κατασκευή της υπερταχείας”, προσθέτει και εξηγεί. “Είναι απόλυτη κατασπατάληση χρημάτων. Ακόμα και η ίδια η κυβέρνηση έχει παραδεχθεί ότι το εν λόγω έργο θα επιβαρύνει την ήδη επιβαρυμένη ατμόσφαιρά του Λονδίνο αφού αυξάνει ένταση άνθρακα σε μια εποχή που η ζήτηση για μετακινήσεις είναι μειωμένη λόγω της τηλεργασίας”.
“Είμαι εξοργισμένη με την κυβέρνηση μου”, λέει η Μπλου που πολλοί την αποκαλούν την Γκρέτα Τούνμπεργκ της Βρετανίας και δεν της αρέσει. “Θα έπρεπε να είμαι στο σχολείο μου σήμερα και όχι μέσα σε μια στοά. Οι γονείς μου εννοείται ότι ανησυχούν, αλλά αισθάνονται και περήφανοι για αυτό που κάνω. Δεν θα επιτρέπω να μου κλέβουν το μέλλον μου”, λέει η 18χρονη Μπλου και καταλήγει: “Η τελευταία κατάληψη στοάς κράτησέ έξι εβδομάδες. Είμαι προετοιμασμένη να μείνω εδώ κάτω από το Λονδίνο για όσο χρειαστεί”.
Με πληροφορίες από Guradian, BBC, Daily Telegraph, Daily Mail, Extinction Rebellion
