Στις αυριανές εκλογές στον Ισημερινό, όπου φέρεται να προηγείται ο αριστερός υποψήφιος έναντι του υποψηφίου της δεξιάς, υπάρχει η ανησυχία πως θα επιχειρηθεί με τις ευλογίες και την υποστήριξη των ΗΠΑ ή μερίδας του πολιτικού της προσωπικού, εκλογικό σαμποτάζ ή πολιτική αποσταθεροποίηση. Παράλληλα, η απερχόμενη κυβέρνηση του Λένιν Μορένο προσπαθεί εξίσου πραξικοπηματικά να φορτώσει την επόμενη με όσο το δυνατόν περισσότερες δεσμεύσεις…
Το υπόβαθρο
Ο Ισημερινός (ή Εκουαδόρ) είναι η χώρα που υπό τον Ραφαέλ Κορρέα “ξεγέλασε” τους διεθνείς οργανισμούς, κατόρθωσε να απαλλαγεί από το δυσβάσταχτο εξωτερικό χρέος και ανέκαμψε θεαματικά. Ο Κορρέα εκλέχθηκε Πρόεδρος τρεις φορές (2007-2017) με θεαματικά αποτελέσματα στη μείωση της φτώχειας και των ανισοτήτων στη χώρα. Μετά το πέρας της τρίτης του θητείας αποχώρησε από την πολιτική, αφήνοντας την σκυτάλη στον Λένιν Μορένο, ο οποίος όμως, σε ένα εσωτερικό πραξικόπημα, αποκήρυξε τις πολιτικές του προκατόχου του, έστριψε το τιμόνι της χώρας δεξιά, τα βρήκε με τις ΗΠΑ και άρχισε έναν ατέρμονο και σκληρό δικαστικό πόλεμο εναντίον του Κορρέα και του αντιπροέδρου του με, εν πολλοίς, επινοημένες κατηγορίες. Αυτό οδήγησε σε απαγόρευση νέας καθόδου του Ραφαέλ Κορρέα στις εκλογές (ως αντιπρόεδρος αυτή τη φορά) και ένα κυνήγι μαγισσών εναντίον του Κορρεϊσμού.
Το 2019 η απόπειρα προσφυγής του Μορένο στο ΔΝΤ (κάτι που ευθέως θεωρείται “επιβράβευση” για την παράδοση του Τζούλιαν Ασάνζ που είχε καταφύγει στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο, στα χέρια της βρετανικής κυβέρνησης) και η συνακόλουθη πολιτική λιτότητας που θα συνόδευε τα νέα δάνεια οδήγησε σε λαϊκή εξέγερση με αιχμή τους ιθαγενείς των Άνδεων και ακυρώθηκε. Όμως, καθώς η πανδημία θέριζε στη χώρα ο Μορένο επανέφερε το ΔΝΤ από την πίσω πόρτα, υπό την ενθάρρυνση της κυβέρνησης Τραμπ. Η νέα συμφωνία που έγινε δεκτή τον Οκτώβριο επέβαλε σκληρά μέτρα λιτότητας με το τέλος της κρίσης, επιμένοντας σε δημοσιονομική εξισορρόπηση το ταχύτερο δυνατόν και – παγίως – λιτότητα:
“…Στην τεχνική συμφωνία, ο Ισημερινός δεσμεύεται να μειώσει τις δαπάνες που έχουν σχέση με την κρίση [του κορονοϊού] το 2021, να εφαρμόσει ένα πακέτο δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων για την βελτίωση των δημόσιων οικονομικών και την προστασία της αγοραστικής δύναμης των οικογενειών στο Ισημερινό…”
Reuters, 1.10.2020
Το μνημόνιο με το ΔΝΤ έχει καταγγελθεί από πολλές οργανώσεις μέσα και έξω από τον Ισημερινό, και κυρίως απορρίπτεται από τον υποψήφιο της αριστεράς και συνεργάτη του Κορρέα, Αντρές Αραούς, ο οποίος είναι και το φαβορί των αυριανών εκλογών.
Η εκλογική αναμέτρηση
Το εκλογικό σύστημα στον Ισημερινό για την εκλογή Προέδρου είναι παρόμοιο με εκείνο της Βολιβίας: για να εκλεγεί ένας υποψήφιος Πρόεδρος από τον πρώτο γύρο πρέπει να πάρει πάνω από το 50% των ψήφων ή να πάρει πάνω από το 40% και να έχει ταυτόχρονα διαφορά πάνω από 10% από τον δεύτερο υποψήφιο. Αλλιώς οι δύο πρώτοι σε ψήφους υποψήφιοι πάνε σε δεύτερο γύρο στις 11 Απριλίου. Δεύτερος αναμένεται να είναι κατά πάσα πιθανότητα ο αρχηγός της δεξιάς αντιπολίτευσης Γκιγιέρμο Λάσο, πρώην υπουργός οικονομικών στις κυβερνήσεις πριν τον Κορρέα, επιχειρηματίας και τραπεζίτης.
O Αραούς φαίνεται όπως είπαμε να προηγείται καθαρά στις δημοσκοπήσεις και μοιάζει εφικτό να κερδίσει ακόμα και από τον πρώτο γύρο, με δεδομένο το ποσοστό των αναποφάσιστων. Από την άλλη τα καθεστωτικά ΜΜΕ, η κυβέρνηση Μορένο και ο Λάσο έχει επιδοθεί εκστρατεία σπίλωσης του Αραούς με πλαστές ειδήσεις, κατασκευασμένα κατηγορητήρια και κάθε είδους λάσπη, και μένει να φανεί πόσο έχει πιάσει τόπο αυτή η προπαγάνδα.
Αυτό που ξέρουμε πάντως, είναι πως ο Λένιν Μορένο πήγε στα τέλη του Ιανουαρίου στην Ουάσινγκτον και όπως φαίνεται συναντήθηκε με τον επικεφαλής της Οργάνωσης Αμερικανικών Κρατών, Λουίς Αλμάγκρο, πρωταγωνιστή του πραξικοπήματος στη Βολιβία εναντίον του Μοράλες, αλλά και τους γερουσιαστές Μπομπ Μενέντεζ (γνωστός μας) και Μάρκο Ρούμπιο, κινητήρια δύναμη κάθε είδους ακροδεξιάς εκτροπής στην Λατινική Αμερική…
Υπήρξε (και υπάρχει ακόμα) ανησυχία πως ο Μορένο σχεδίαζε με τις πλάτες του Αλμάγκρο και ισχυρών πολιτικών των ΗΠΑ να αναβάλλει τις εκλογές με κάποια πρόφαση, ενόψει της διαφαινόμενης νίκης του Αραούς ή να δημιουργήσει χάος γύρω από τα αποτελέσματα. Ο ίδιος ο πρώην Πρόεδρος Ραφαέλ Κορρέα χτύπησε το καμπανάκι του συναγερμού για επικείμενο εκλογικό πραξικόπημα
Ενώ σχετικές ανησυχίες εξέφρασε και ο πρώην Πρόεδρος της Βολιβίας Έβο Μοράλες:
Αν και βρισκόμαστε πια στην παραμονή των εκλογών, με δεδομένο το προηγούμενο της Βολιβίας, όπου η καθαρή νίκη του Μοράλες αμφισβητήθηκε ως δήθεν προϊόν νοθείας και οδήγησε σε πραξικόπημα του στρατού, η εμπειρία των επεμβάσεων των ΗΠΑ είναι νωπή και το στρατόπεδο του Αραούς είναι σε επιφυλακή.
Παράλληλα ένα δεύτερο πραξικόπημα υπό τις οδηγίες του ΔΝΤ έχει δρομολογηθεί: η ανεξαρτητοποίηση της Κεντρικής Τράπεζας του Ισημερινού ώστε να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εργαλείο αναδιανομής από μια κυβέρνηση Αραούς. Η διαδικασία έχει επισπευσθεί για να προλάβουν τυχόν “δυσάρεστες εκλογικές εξελίξεις”.
Τέλος, στις 15 Ιανουαρίου η Αμερικανική Development Finance Corportation (DFC), χρηματοδοτικός βραχίονας αναπτυξιακών επενδύσεων του αμερικανικού κράτους εκτός ΗΠΑ, συμφώνησε να χρηματοδοτήσει με 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια τον Ισημερινό προκειμένου να αποπληρώσει παλιότερα δάνεια από την Κίνα – με αντάλλαγμα την ιδιωτικοποίηση των πετρελαϊκών πόρων και των υποδομών της χώρας αλλά και την απαγόρευση εισαγωγής Κινεζικής τεχνολογίας (πρακτικά: Huawei) στην χώρα. Πρόκειται για μια συμφωνία που κυριολεκτικά υπογράφτηκε στο παρά πέντε πριν τις εκλογές στον Ισημερινό και στο και πέντε μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ, και στην οποία είναι αντίθετος ο Αραούς.
Όπως και να έχει, οι αυριανές εκλογές στον Ισημερινό είναι κρίσιμες, καθώς θα δείξουν αν η κυβέρνηση Μπάιντεν θα εξακολουθήσει αμέσως την εξαιρετικά επιθετική πολιτική των προκατόχων της εναντίον των λαϊκών κινημάτων της Λατινικής Αμερικής, ή θα υιοθετήσει μια ανεκτικότερη στάση. Τυχόν νίκη του Αραούς αύριο, θα είναι άλλο ένα βήμα στην επιστροφή της εκλογικής “ροζ παλίρροιας” στη Νότιο Αμερική, στην αποκατάσταση, μετά από σύντομες δεξιές παρενθέσεις, στη μία μετά την άλλη χώρα της Λατινικής Αμερικής, μιας ποικιλόμορφης, αναδιανεμητικής και ριζοσπαστικά σοσιαλδημοκρατικής αριστεράς. Η αντιστροφή τις δεξιάς αμπώτιδος ξεκίνησε στο Μεξικό, ακολούθησε η Αργεντινή, μετά η Βολιβία, η Βενεζουέλα, τώρα ενδεχομένως ο Ισημερινός και φαίνεται πως έχει σειρά τον Νοέμβριο η Χιλή και ίσως και η Ονδούρα – αν δεν ξαναγίνει εκεί καραμπινάτη εκλογική νοθεία.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως πως ο νυν Πρόεδρος Μπάιντεν είχε έρθει σε επαφή με τον Ραφαέλ Κορρέα το 2013, όταν ως αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, είχε ζητήσει από τον τότε Πρόεδρο του Ισημερινού – ευγενικά κατά τα λεγόμενα – να μη δώσει άσυλο στον Σνόουντεν.
