Μικρή ανοχή (για την ακρίβεια: αλλεργία) σε οποιανδήποτε κριτική και διαφορετική άποψη εκφράζεται έχει, ως γνωστόν, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, που ολοένα και περισσότερο διολισθαίνει σε ακραία αυταρχικές λογικές διακυβέρνησης σε όλα τα μέτωπα.
Ξεχωριστή θέση και σε αυτό το πεδίο διεκδικεί επάξια η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη που πολιτεύεται σταθερά με το δόγμα “αποφασίζομεν και διατάσσομεν” και επιχειρηματολογεί πάντα για τις πολιτικές επιλογές της με βάση την υπεράσπιση του Αλάθητού της και την κατοχή, εκ μέρους της, της Απόλυτης Αλήθειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι απαντήσεις στην σφοδρή κριτική που της έχει ασκηθεί για όσα τραγικά συμβαίνουν επί της υπουργίας της και με την πολιτική της ευθύνη στην Ακρόπολη των Αθηνών. Ακόμη και στα συντριπτικά επιχειρήματα των επικριτών της επιμένει μονότονα πως όλα είναι ψέματα και έχουν σκοπό να πλήξουν όχι την ίδια αλλά τη χώρα! Όπως με ιερή αγανάκτηση δήλωνε τον περασμένο Νοέμβρη: “Όλα τα άλλα είναι fake news. Όλα τα άλλα είναι πληροφορίες που διακινούνται εκ του πονηρού. Όλα τα άλλα εξυπηρετούν εγνωσμένες σκοπιμότητες. Όλα τα άλλα έχουν στόχο να ζημιώσουν, όχι το Υπουργείο Πολιτισμού ή εμένα προσωπικά, αλλά τη χώρα και μόνο τη χώρα”.
Σε αυτήν τη γραμμή συντονίζονται και διάφορες πένες του πολιτιστικού ρεπορτάζ, με προεξάρχουσα την Αγγελική Κώττη (ή Κόττη) του Liberal.gr, όχι όμως επειδή είναι φερέφωνο της υπουργού, όπως ξεκαθαρίζει στο σχετικό εξώδικο που έχει στείλει στο “Κοσμοδρόμιο”, αλλά προφανώς από εντελώς τυχαία συναντίληψη (σε όλα τα θέματα πάντως).
Στο νέο της πόνημα με τον εύγλωττο τίτλο “Ο «πόλεμος» κατά έργων στην Ακρόπολη, σημαίνει διεθνή συκοφάντηση”, η κ. Κώττη αποφαίνεται και αυτή πως για τα έργα στην Ακρόπολη “Ξαφνικά, κάποιοι εφευρίσκουν προβλήματα που δεν είναι υπαρκτά, κατασυκοφαντώντας όχι την κυβέρνηση, αλλά την Ελλάδα και το κορυφαίο μνημείο μας”.
Ανελκυστήρας χωρίς άδεια
Το πρώτο από τα θέματα που είδαν το φως της δημοσιότητας και προκάλεσαν την αποστροφή της αρθρογράφου είναι τι ότι “κάποια παράταξη στον Δήμο Αθηναίων καταγγέλλει πως ανακάλυψε, λέει, ότι ο ανελκυστήρας της Ακρόπολης δεν έχει άδεια, είναι επομένως αυθαίρετος”. Η αόριστη αυτή αναφορά είναι για τη δημόσια καταγγελία της “Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής στην Αθήνα”, που επικαλούμενη την απάντηση του αρμόδιου Γραφείου Ανελκυστήρων του Δήμου Αθηναίων σε σχετικό ερώτημά της, σημειώνει πως “ο ανελκυστήρας που τοποθετήθηκε πρόσφατα για την πρόσβαση ΑμεΑ στον βράχο της Ακρόπολης των Αθηνών δεν έχει λάβει τη νόμιμη άδεια λειτουργίας, δεδομένου ότι το αρμόδιο γραφείο του δήμου Αθηναίων δηλώνει ότι δεν έχει καν κατατεθεί σχετικό αίτημα”.
“Ένα ζήτημα που αξιοποιήθηκε τόσο πολύ επικοινωνιακά από την κυβέρνηση και εργαλειοποιήθηκε δεόντως ακόμη και προεκλογικά από τη Νέα Δημοκρατία”, συνεχίζει η δημοτική παράταξη, “θα περίμενε κανείς να αντιμετωπιστεί με την πρέπουσα σοβαρότητα και με στοιχειώδη υπευθυνότητα, και πάντως με την σχολαστική τήρηση των κείμενων διατάξεων για την ασφάλεια λειτουργίας ανελκυστήρων και επιβαινόντων σε αυτούς. Πολύ περισσότερο, όταν πρόκειται για την πρόσβαση αναπήρων στην Ακρόπολη, στο κορυφαίο μνημείο του κλασικού κόσμου και εμβληματικό τοπόσημο της Αθήνας”.
Την καταγγελία αυτή, που παρά την σοβαρότητά της παραμένει μέχρι σήμερα χωρίς επίσημη απάντηση, αναλαμβάνει να αποδομήσει με τον δικό της τρόπο η αρθρογράφος του Liberal.gr. “Αν δεν απατώμεθα, άδεια εγκατάστασης δεν απαιτείται”, γράφει. Και αν απατάσθε;
“Αυτό που γίνεται τώρα, και προβλέπεται, είναι η πιστοποίηση του ανελκυστήρα, και η έκδοση σχετικών πιστοποιητικών. Να υπενθυμίσουμε πως τα πιστοποιητικά συγκεντρώνονται ύστερα από την εγκατάσταση και πριν από τη λειτουργία”, συνεχίζει. Τι μας λέει εδώ η καλή ρεπόρτερ; Ότι κατά τα πανηγυρικά επίσημα εγκαίνια του ανελκυστήρα στις 3 Δεκεμβρίου, τότε που λειτούργησε για πρώτη φορά με επιβαίνοντες τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον μεγάλο “ευεργέτη” και χορηγό πρόεδρο του Ιδρύματος Ωνάση και την υπουργό Πολιτισμού, ο ανελκυστήρας δεν είχε ούτε άδεια ούτε πιστοποίηση, την οποία δεν έχει ούτε τώρα, δύο ολόκληρους μήνες μετά! Τότε γιατί εγκαινιάστηκε και μάλιστα με την Ακρόπολη κλειστή για τους επισκέπτες;
Και κάτι ακόμη. Μήπως αυτά που τώρα συγκεντρώνονται δεν είναι τα πιστοποιητικά αλλά τα δικαιολογητικά για να γίνει η πιστοποίηση; Και μήπως, ανάμεσα στα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την πιστοποίηση είναι και η άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας;
Τέλος, μήπως αντί για αυτόκλητους δημοσιογράφους να απαντούσε στην καταγγελία κανένας καθ’ ύλην αρμόδιος που έχει και την τελική ευθύνη για τη λειτουργία του ανελκυστήρα, ο οποίος, σύμφωνα με τον ΒΗΜΑτοδότη “πάει πάνω – κάτω καθημερινώς σχεδόν άδειος, μεταφέροντας εργάτες μόνον και μόνον για τη συντήρησή του”;
Το τσιμέντο που δεν είναι τσιμέντο
Το δεύτερο θέμα που επανέρχεται ως παράδειγμα για τον ευτελισμό της χώρας στο εξωτερικό είναι το τσιμεντάρισμα της Ακρόπολης, που πράγματι έκανε το γύρο του κόσμου με δυσμενή σχόλια για τη χώρα, όπως και η πλημμύρα που προκάλεσαν οι εκτενείς τσιμεντοστρώσεις χωρίς καν τις αναγκαίες μελέτες απορροής των ομβρίων υδάτων, παρά τις διαψεύσεις πως η Ακρόπολη πλημμύριζε πάντα…
Κατά την αρθρογράφο του Liberal.gr η χώρα εκτέθηκε διεθνώς όχι γιατί έγινε το τσιμεντάρισμα, αλλά επειδή έγιναν σχετικές καταγγελίες ενώ το υλικό της εκτεταμένης επίστρωσης δεν είναι τσιμέντο! “Αν η πραγματικότητα δεν βολεύει τις ιδεοληπτικές αναφορές (…) τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα”διαβάζουμε.
Σωστά! Δεν είναι απλώς τσιμέντο αλλά, όπως σημείωνε και το ελληνικό τμήμα του ICOMOS (International Council on Monuments and Sites) “πρόκειται για σκυρόδεμα οπλισμένο με μεταλλικό πλέγμα, δηλαδή «μπετόν αρμέ», με αποτέλεσμα η όποια αντιστρεψιμότητά του να είναι σχετική και για το λόγο αυτό μια μελλοντική αφαίρεσή του αναπόδραστα θα επιφέρει τραύματα στο βράχο, που είναι και αυτός μνημείο. Μισό αιώνα αργότερα είναι δύσκολο να δεχτεί κανείς πως δεν υπήρχε δυνατότητα χρήσης υλικών, πιο φιλικών με το περιβάλλον”.
Τα ίδια έχει καταγγείλει και ο Τάσος Τανούλας που είχε προβλέψει και τον κίνδυνο να πλημμυρίσει ο Βράχος , αλλά αυτός, σύμφωνα με την αρθρογράφο του Liberal.gr, δεν πρέπει να αναγορεύεται σε ειδικό γιατί είναι “μακριά πλέον από το έργο”, άρα τι να ξέρει από τσιμέντα και μπετά…
Νέα φάση του οράματος Κορρέ
Και περνάμε στο τρίτο θέμα των ημερών που σχετίζεται με την Ακρόπολη. Πρόκειται για τα όσα συζητήθηκαν την Τρίτη 2 Φεβρουαρίου 2021 στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) γύρω από το θέμα “έγκριση ή μη πρότασης της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης σχετικά με την αποκατάσταση της δυτικής προσπέλασης της Ακρόπολης”. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια προκαταρκτική κίνηση προετοιμασίας της κοινής γνώμης για νέες εκτεταμένες επεμβάσεις, αμφίβολης σκοπιμότητας και επιστημονικής τεκμηρίωσης, που προκαλεί ήδη αντιδράσεις.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, παρεμβαίνοντας στη συνεδρίαση του ΚΑΣ, τόνισε πως “σε ένα μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, όπως η Ακρόπολη, το ζήτημα της πρόσβασης των επισκεπτών πρέπει να αποτελεί καρπό μίας ενιαίας μελέτης, η οποία να παρουσιαστεί με πλήρη τεκμηρίωση στην επιστημονική κοινότητα, λαμβάνοντας υπόψη τους διεθνείς κανόνες των αποκαταστάσεων μνημείων και στη συνέχεια να ακολουθηθούν όλες οι από το νόμο οριζόμενες διαδικασίες για επεμβάσεις επί μνημείων. Η εισαγωγή στο ΚΑΣ «πρότασης της ΕΣΜΑ» (που δεν συνιστά Μελέτη), χωρίς άλλη τεκμηρίωση”, συνεχίζει ο ΣΕΑ στην σχετική ανακοίνωσή του, “δεν συνιστά ορθή διοικητική και επιστημονική διαδικασία και δεν θα έπρεπε να ακολουθείται, ειδικά μετά το αποτέλεσμα και τις αντιδράσεις που προκάλεσαν οι πρόσφατες επεμβάσεις στην Ακρόπολη”.
Προχωρώντας περισσότερο, ο αντιπρόεδρος του ΣΕΑ Γιάννης Θεοχάρης έθεσε ένα βασικό ζήτημα, επιστημολογικό και δεοντολογίας, σε ό,τι αφορά τις προτεινόμενες παρεμβάσεις: “Ήδη από τις προηγούμενες εργασίες στην Ακρόπολη”, επισήμανε, “συγκεκριμένα τις διαδρομές, διαπιστώσαμε ότι το επιστημονικό ενδιαφέρον επικεντρωνόταν στην ανάδειξη της ιστορικής στάθμης του 5ου αι. π.Χ. Είδαμε λοιπόν ότι οι εργασίες χαράχθηκαν σύμφωνα με τον κλασικό γνώμονα. Πρόκειται για μία προσέγγιση που αξιολογεί τις ιστορικές φάσεις ενός μακρού χρονικού διαστήματος, επιλέγει ορισμένες και απορρίπτει άλλες. Σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση, οι μεταγενέστερες του 5ου αι. π.Χ. επεμβάσεις θεωρούνται καταστροφικές για τα κλασικά μνημεία και έτσι επιδιώκεται η αποκατάσταση συγκεκριμένης ιστορικής ενότητας”. Όπως τόνισε: “Πρόκειται για μία μονομερή προσέγγιση της ιστορίας, μέσα από την οποία υπονομεύεται η διαχρονία στην Ακρόπολη και θεμελιώνεται η εντύπωση ότι το μετακλασικό παρελθόν μεταχειρίστηκε με τρόπο βάρβαρο και απαξιωτικό τον 5ο αι π.Χ.. Αλλά αυτή η άποψη για την ανάδειξη της πομπικής πορείας προς την Ακρόπολη συναντά ακόμη και τα εναπομείναντα μνημεία, όπως την Πύλη Beulé, που διέκοψαν αυτήν την πορεία ήδη από τον 3ο αι. μ.Χ. Σύμφωνα με αυτήν την άποψη ακόμη και η Πύλη Beulé παρουσιάζεται εντέλει ως κάτι παράταιρο στην Ακρόπολη των τρεχουσών αποκαταστάσεων”.
Πρόκειται για επισημάνσεις που συμμερίζεται πληθώρα επιστημόνων. Ο Τάσος Τανούλας, στη δεύτερη κατά σειρά δημόσια παρέμβασή του για το θέμα, έθετε το ερώτημα: “Στο όνομα ποιας αυθεντίας, λοιπόν, μπορούν να γίνουν οι προβλεπόμενες μόνιμες επεμβάσεις που θα «παγώσουν» την εικόνα της Ακρόπολης σε μια επιλεγμένη μορφή αποκλείοντας την δυνατότητα της ιδεατής προβολής άλλων απόψεων επάνω στο μνημείο;”. Και συμπλήρωνε: “Μνημεία και αρχαιολογικοί τόποι όπως η Ακρόπολη διατηρούν ίχνη διαδοχικών ιστορικών περιόδων. Αυτά πρέπει να παραμένουν πάντοτε προσιτά στους ερευνητές, παρέχοντας την δυνατότητα νέων αναγνώσεων, σύμφωνα με τις συνεχώς εξελισσόμενες δυνατότητες της έρευνας. Ακόμη και αν τεκμηριωθούν λεπτομερώς, η τεκμηρίωση, ως αποτέλεσμα ερμηνείας από το άτομο που την πραγματοποιεί και των δυνατοτήτων της τεχνολογίας που εφαρμόζεται, δεν είναι ποτέ απολύτως αντικειμενική”.
Ας σημειωθεί πως ανάλογες αντιδράσεις καταγράφηκαν, στην πρόσφατη συνεδρίαση, και από μέλη του ΚΑΣ που έχουν διαφορετική επιστημονική άποψη από αυτήν του Μανόλη Κορρέ.
Σχολιάζοντας τις τωρινές εξελίξεις, ο Τάσος Τανούλας, που επίσης παρέστη στη συνεδρίαση του ΚΑΣ, παρατηρεί και αυτός το παράδοξο να εισάγεται ένα θέμα προς συζήτηση στο ΚΑΣ, ενώ δεν έχει εκπονηθεί καν κάποια συγκεκριμένη σχετική μελέτη που να έχει συζητηθεί στην επιστημονική κοινότητα, ενώ προαναγγέλλεται, μάλιστα, διεθνές συνέδριο για να εξετάσει την ανύπαρκτη μελέτη! Όπως λέει χαρακτηριστικά: “Κανονικά πρέπει να προηγηθεί το συνέδριο της γνωμοδότησης του ΚΑΣ. Αυτή η ενέργεια δίνει την εντύπωση αιφνιδιαστικού αντιπερισπασμού, που επιχειρεί να αποσπάσει το ενδιαφέρον μας από τα έργα που έχουν γίνει ήδη στην Ακρόπολη και, σύμφωνα με τις εξαγγελίες του ΥΠΠΟΑ και του καθηγητή Μανόλη Κορρέ, πρόκειται να συνεχιστούν σε μια δεύτερη φάση”.
Το ζήτημα της διαδικασίας που θα πρέπει να ακολουθηθεί δεν είναι καθόλου δευτερεύον και η παράκαμψή του για τις εργασίες που προηγήθηκαν είχε εξαρχής επισημανθεί και από την Εθνική Επιτροπή του ελληνικού τμήματος του ICOMOS, του διεθνούς ανεξάρτητου φορέα που είναι και ο επίσημος τεχνικός σύμβουλος της UNESCO σε θέματα προστασίας και διαχείρισης μνημείων, αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων.
Αξίζει να σημειωθεί πως το ελληνικό τμήμα του ICOMOS συνεχίζει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς το θέμα, όπως άλλωστε και η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού που πρόσφατα απέστειλε προς την Επιτροπή Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεων, της οποίας προΐσταται ο κ. Κορρές, επιστολή που επισημαίνει ακριβώς την ανάγκη τήρησης των συμφωνημένων διαδικασιών και των διεθνών κανόνων.
Αυτές τις αντιδράσεις και κριτικές απόψεις είναι που επιχειρεί το άρθρο του Liberal.gr να λοιδορήσει και να καταστείλει εν τη γενέσει τους, γράφοντας:“Κόμματα και κάποιοι εκπρόσωποι σωματείων δεν συμφωνούν και μιλάνε για νέο τσιμέντωμα. Και επικαλούνται τη γνώση τους όπως και τη γνώση κάποιων επιστημόνων, σαν να ήταν και οι ίδιοι και οι άλλοι οι πλέον ειδικοί παγκοσμίως”.
Το άρθρο της Αγγελικής Κώττη, που ούτε λίγο ούτε πολύ επιχειρεί, σε πλήρη ταύτιση με τις απόψεις της Λίνας Μενδώνη, να επιβάλλει σιωπητήριο υποδεικνύοντας όσους εκφράζουν διαφορετική γνώμη ως συκοφάντες της χώρας, δεν άφησε ασχολίαστο και η βουλευτής και Τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ Σία Αναγνωστοπούλου, που έγραψε στον προσωπικό της λογαριασμό στο Facebook τα εξής: “Τελικά κάποιοι δημοσιογράφοι λατρεύουν σε τέτοιο ιδεοληπτικό βαθμό την κυβέρνηση που δεν επιτρέπουν στην αξιωματική αντιπολίτευση ούτε να αναπνεύσει. Και η αναπνοή είναι βαρβαρότητα για αυτούς. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στην κ. Κώττη (Liberal). Ζητάμε ταπεινά συγγνώμη κ. Κώττη που ενοχλούμε με ερωτήσεις, αντιρρήσεις, αντιπαραθέσεις την πολυχρονεμένη υπουργό κ. Μενδώνη. Δεν θα το ξανακάνουμε. Συγγνώμη που δεν θεωρούμε την Ακρόπολη ιδιοκτησία κανενός. Συγγνώμη που για μας δημοκρατία είναι η αξιωματική αντιπολίτευση να ελέγχει την κυβέρνηση, έστω κι αν η ταπεινότητά μας δεν ανταποκρίνεται στο μέγεθος της “αριστείας” της Υπουργού”.
